Çinə və İrana qarşı Qərb niyə yumşaq davranır? – Görünən siyasətin görünməyən TƏRƏFLƏRİ
Tarix: 19-10-2021, 10:04 | Çap et
İrandakı edamlar və Çinin uyğur əsarəti hazırda insanları narahat edən əsas problemlərdəndir. Çünki Qərb ədalətli və demokratik dünya yaratmaq adı ilə narıncı inqilablar, ərəb baharları siyasətini reallaşdırıb. İnsan haqları istiqamətində hazırda ən çox ilişdikləri paytaxtlardan biri də Pxenyandır. Kim Çen In isə bu təzyiqləri eşitməzdən gəlir. Ekspertlər Qərbin Şimali Koreyaya sanksiyalarının əsas səbəbi kimi Pxenyan-Moskva yaxınlığını göstərirlər. Bu baxımdan Kremlin özü də belə təzyiqlərlə üzləşir.
Bizim.Media xəbər verir ki, Qərbin ədalətli və demokratik dünya mübarizəsi insan hüquqlarından daha çox siyasi nəzarət mexanizmidir.
Hər halda ekspertlər bu fikirdədir və onların qənaətinə görə “demokratiya pərdəsi” əslində Qərbin qazanc mənbəyidir. Bu yolla onlar Liviya lideri Qəddafinin mülkünə, Yaxın Şərqin neft-qaz yataqlarına nəzarəti ələ keçiriblər. Hazırda isə əsas narahatlıqları Qara dəniz və Zəngəzur dəhlizi ilə bağlıdır. Çünki Ukraynanın ərazi bütövlüyü adı ilə Rusiyanın geostrateji su hövzəsindən sıxışdırmağa çalşırlar. Yəni, onları insan haqları maraqlandırsaydı, Krım tatarları ilə bağlı müəyyən sənəd tərtib edərdilər. Zəngəzur başağrıları isə bu tip mühüm koridordan kənarda qalmaqlarıdır.
Qərbin hələki ən gülməli sanskiyaları bunlardır:
1. İrana təzyiqlər
2. Çinin uyğur siyasətinin qınanması
İranda 30 milyon azərbaycanlı yaşayır. Bu isə ölkə əhalisinin 40-45 faizidir. Amma Azərbaycan dilində tədris qadağandır. Azərbaycanlılara muxtariyyət verilməsi isə sonrakı etapdır. İranda edam cəzası da qınaq obyekti olmalıdır. Öldürülənlər arasında azərbaycanlılar çoxluq təşkil edir.
Bütün dünya bu acınacaqlı vəziyyətdən xəbərdardır, ancaq heç bir alverçi öz malına pis deməyən kimi, Qərb də ötəri sanksiyalarıla sanki uşaq başı aldadır. İran-Qərb bağı:
в¦Ѓ İngilislərin yaratdığı İranın şah rejimi 1979-cu ildə Fransanın dəstəklədiyi molla rejimi ilə əvəzləndi.
Çinin uyğur siyasətini isə genosid kimi də dəyərləndirirlər. Belə ki, İran azərbaycanlıları dil azadlığı, soy-kök nüanslarına görə sıxışdırılırsa, heç olmasa öz evlərində yaşayır, hətta xaricə səfər də edə bilirlər. Amma Çindəki uyğurlar əsir halındadırılar.
Si Cin Pinin uyğur düşərgələri Hitler konslagerlərini xatırladır. Bəs Qərb bu situasiya ilə bağlı nə edir:
2021-ci il 23 fevral tarixində Kanada parlamentinin aşağı palatası Çinin uyğur əhalisi ilə bağlı vəziyyəti soyqırım kimi tanıyıb.
23 aprel 2021-ci ildə Böyük Britaniya parlamentində Çinin uyğurlara qarşı törətdiyi əməlləri soyqırım olaraq qəbul olunub.
2021-ci il iyunun 25-də ABŞ administrasiyası Çin hakimiyyətinin uyğur türklərinə verdiyi işgəncə və zülmə görə sanksiya tətbiq edib.
2021-ci il iyulun 14-də Belçika parlamentində Çinin Sincan Uyğur muxtar bölgəsində uyğur türklərinin ciddi soyqırım riski ilə üzləşdiyinə dair qətnamə layihəsi təsdiqlənib.
Sadalanan sanksiya, qətnamə və bəyantların Pekinə heç bir təsiri olmayıb. Ən ciddi addım Uyğur muxtar bölgəsi ilə idxal-ixrac məhdudiyyətlərinin tətbiqidir. Bunu isə dünya asılılığı yaratmış Çin iqtisadiyyatına maneə saymaq olmaz.
Qərbin qarşısını nə kəsir?
1. Təkcə 2020-ci ildə Çin-ABŞ ticarət dövrüyyəsi 8.3 faiz artaraq 586,72 milyard dollar təşkil edib.
2. Çində ABŞ-a məxsus şirkətlər var. 2021-ci ilin yayına kimi amerikanlar Çində milyardlarla dollarlıq səhmlər alıblar.
3. 2020-ci ildə Çin Avropa İttifaqı ilə ticarət dövriyyəsinin həcminə görə ABŞ-ı keçib. Çin-Aİ ticarət dövriyyəsi 586 milyard avro təşkil edib.
4. Çində Avropa İttifaqına aid şirkətlər də az deyil.
Yəni, bu rəqəmlərin fonunda Qərbin uyğurlara görə Çinə təzyiqlərini artırması real görünmür. Digər tərəfdən unutmaq olmaz ki, son illər Avropa qitəsi uğrunda münarizə güclənib. Avropa İttifaqı ilə tivarət dövriyyəsində liderliyi Çinin ələ alması ikinci yerə yuvarlanan ABŞ, üçüncü yerdə olan Britaniya və 5-ci pillədə qərarlaşan Rusiyanı da narahat etməyə bilməz. Kremlin Pekinlə Amur problemlərini də nəzərə alanda uyğur bəhanəsi ilə hegemon ölkələrin Çin basqısı qaçılmazlaşır.
Bu isə böyük geosiyasi və iqtisadi maraqlara görə qlobal insan problemlərinin də həllinə səbəb ola bilər:
Çinə intensiv təzyiq uyğurlara muxtariyyət hüququ qazandırar.
Hazırda əsasən Çinin əlinə baxan İran da zəif düşər və heç olmasa 35 milyon soydaşımıza Azərbaycan dilində tədris imkanı yaradar.
Anar Rəhimov, Bizim.Media
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ermənistan Fransaya hərbi attaşe təyin edib
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Əmək məcəlləsinin pozulması halları... - Ekspert danışır...
Bu gün, 17:47 |
|
|
|
| • FHN partlayış olan binanı 6 ay sonra təmir etməyə başlayıb – 239 min ayrıldı
Bu gün, 17:43 |
|
|
|
| • Azərbaycan pasportu aldı, amma yarışa buraxılmadı – rusiyalı idmançıya gözlənilməz qadağa
Bu gün, 17:38 |
|
|
|
| • Rusiyadan yeni qadağa: Azərbaycanlılar evə pul göndərə bilməyəcəklər - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
| • ƏƏSMN-nin "vəzifəli şəxsi"nin 18 min manatlıq dələduzluq hekayəsi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:30 |
|
|
|
| • Özünə peyğəmbər deyərək 4 il gizlənə bildi - Qətlə görə tutuldu
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
| • Paşinyan yeni katolikos axtarır
Bu gün, 17:10 |
|
|
|
| • “Rep oxuyursa, deməli, buna ehtiyac var!” – Alim Qasımov ətrafında qalmaqal
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
| • Lotu Qulinin ən yaxın dostu olan "qanuni oğru"nun abidəsi qoyuldu - FOTO
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • “Dedim, tüpürüm sənin menecerinə də, müğənniliyinə də” – Sabir Rüstəmxanlıya qiymət oxuyan müğənni kim olub?
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Zəngəzurda keçid dili ingiliscə olacaq? - AKTUAL
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • Adil Kərimli Antikorrupsiya İdarəsinin məsuliyyətə cəlb etdiyi şəxsləri niyə qoruyur? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı yeni plan – Kartlar yenidən paylanır
Bu gün, 16:28 |
|
|
|
| • Şamaxının tarixi abidələri, ziyarətgahları ölkəmizə gələn turistlərə çox yaxşı təqdim edilir - İcra başçısı
Bu gün, 16:26 |
|
|
|
| • Qızılın qiyməti KƏLLƏ-ÇARXDA: - Bahalaşma nə vaxta qədər DAVAM EDƏCƏK?
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • “Rossotrudniçestvo” rəhbərinin qorxusu: - “Təsirimizi itirmək fəlakətli olacaq"
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • Paşinyan gizli danışıqlara BAŞLADI
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
| • Parisin "sülh göyərçini" təqdimatı: - Makron erməni tərəfkeşliyindən əl çəkmir
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
| • Deputatlara verilən bu pullar narazılıq yaratdı – MƏBLƏĞ
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Sahədə 20 qəpiyədir, Bakıda ən ucuz yerdə 1 manat 60 qəpiyə - SƏBƏB NƏDİR?
Bu gün, 16:12 |
|
|
|
| • Britaniya Ermənistana yeni səfir təyin edib - KİV
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • AMB daha iki sığorta şirkətinə icrası məcburi sərəncamlar verib - DETALLAR
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • “Bu işlər niyə Saray körpüsünün inşası ilə eyni dövrdə aparılmayıb?” - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
| • Xanım səhmdar “Rabitəbank”da daha bir mühüm pay alıb
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Zəngəzurla bağlı ŞOK ABŞ planı - Bölgənin taleyi dəyişir?
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • Cənab Salahovun BƏRKGEDƏN EŞŞƏKLƏRİ... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 15:39 |
|
|
|
| • DİN vətəndaşların məlumatlarını xarici kiberbunkerlərə ötürən şəxsi ifşa etdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • İran XİN başçısı ŞƏT çərçivəsində kollektiv təhlükəsizlik orqanının yaradılmasını təklif edib
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
| • Erməni əsgərləri NATO təlimində: hansı statusla? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 15:02 |
|
|
|
| • Ukraynada ümumi səfərbərliyin müddəti uzadılıb - KİV
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Ucarda bu məmurlar... ÖZBAŞINA QALIB! - VİDEOMÜRACİƏT
Bu gün, 14:56 |
|
|
|
| • İkinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı “Azəriqaz”da yüksək vəzifəyə təyin olundu - FOTO
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
| • Evlərdən 100 min manatdan çox OĞURLUQ - 22 yaşlı qız TUTULDU
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • Paşinyan üçün saat işləmir - ŞƏRH
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanın rəqəmsal məkanı yeni qarşıdurma meydanına çevrilmək riski daşıyır - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Rusiya ordusuna qoşulan azərbaycanlılar - 2 dəfə düşünməlidir!
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • "Xalq artisti" adını sənə sponsorun da verdirə bilir"
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • Pərvin Quliyev prokuror təyin olundu - ƏMR
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Bahalaşma xəbərdarlığı: ABŞ-ın tarif siyasəti Azərbaycanda hansı məhsulların qiymətinə təsir edəcək?
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • Naxçıvan Dövlət Universiteti üz tanıma cihazı ala bilmədi
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Vilayəti HANSI HAQQLA HESABAT TƏLƏB EDİR? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • Azərbaycan ordusu Ermənistanı izləmək üçün kəşfiyyat qülləsi ucaldıb? - Ermənilər təşvişdə
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • Rusiyadan sonra İran başladı: Azərbaycanlılar deportasiya olunur - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Paşinyan Vardanyanla bağlı xahişi RƏDD EDİB
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Yazıçılar yasda verilən ehsana etiraz edir - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
| • “Naxçıvanda nə qədər anormal qanunlar var, bunun qələmindən çıxıb” - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • Makronun Bakı ilə bağlı sözləri erməniləri təşvişə saldı: - Paşinyana Qarabağ tapşırığı
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • “Bakı ayaqqabı fabriki” 3,5 milyon manata satılıb
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Bağçalar yenilənir, 9,6 milyon manatlıq tender yekunlaşdı - QALİB ŞİRKƏT
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
|
