Bu ay son on ilin ən irimiqyaslı və ən aqressiv anti-Azərbaycan kampaniyalarından birinə start verən İsveçrədəki erməni diasporu sözün əsl mənasında bütün resurslarını səfərbər etdi. Pul da tapıldı, təşkilati şəbəkələr də işə düşdü - məqsəd isə açıq-aşkar idi: Federal Parlamentin yay sessiyası dönəmində Azərbaycanın mövqelərini sarsıtmaq, Bakını həm iqtisadi, həm də diplomatik cəbhədə zərbə altına salmaq.
Erməni lobbiçilərinin hədəfinə tuş gələn ilk qurum SOCAR oldu - 15 ildən artıqdır İsveçrədə fəaliyyət göstərən, həm yanacaq bazarında əsas oyunçu, həm də min beş yüzə yaxın işçisi ilə iri işəgötürən sayılan Dövlət Neft Şirkətimiz.
İyunun 3-də İsveçrə Federal Məclisinin (ölkə parlamenti) aşağı palatası olan Milli Şuraya təqdim olunan “Xarici nəzarətdə olan İsveçrə şirkətlərinin müharibələrin maliyyələşdirilməsində iştirakının qarşısını almaq” adlı qətnamə layihəsi bunun əyani nümunəsidir. Sənədin müəllifi Stefan Müller-Altermatt ad-soyadı ilə tanınan, illərdir açıq ermənipərəst mövqeyi ilə seçilən deputat idi. Parlamentin açıq məlumat bazasından da görünür ki, son üç ildə bu adam 18 dəfə bilavasitə və ya dolayı yolla ermənilərin gündəmini dəstəkləyən təklif və sorğular qaldırıb.
Müller-Altermattın təşəbbüsü SOCAR-ı “müharibəni maliyyələşdirən tərəf” damğası ilə vurmağa hesablanmışdı - tamamilə əsassız və sübuta yetirilməmiş bir ittiham ki, hələ ötən ilin oktyabrında Milli Şuranın aidiyyəti komissiyası tərəfindən hüquqi və məntiqi cəhətdən əsassız hesab olunaraq rədd edilmişdi. Amma deputat fürsətcillik edib, 2025-ci ilin mart seçkilərindən sonra parlamentdə yaranan yeni qüvvələr nisbətindən yararlanmağa çalışdı, ümid edirdi ki, təzə deputatların arasında dəstək tapar.
Ancaq reallıq erməni lobbiçilərinin gözlədiyindən qat-qat sərt alındı - səsvermədə qətnamə birmənalı şəkildə, 141 əleyhinə, cəmi 30 lehinə səslə, 29 nəfərin bitərəf qaldığı şəraitdə rədd edildi. Milli Şuranın xarici siyasət üzrə qrupunun rəhbəri Kristof Eberle iyunun 5-də “Neue Zürcher Zeitung” qəzetinə verdiyi müsahibədə çox açıq danışdı: “İsveçrə öz parlamentini üçüncü ölkələrə təzyiq alətinə çevirmək istəyən maraqlı dairələrin diktəsi altına düşə bilməz”.
Məğlubiyyətlə barışmayan Müller-Altermatt cəmi üç gün sonra, iyunun 6-da bu dəfə başqa bir sorğu qaldırdı - guya İsveçrə hökumətinin “Cənubi Qafqazda sülh strategiyası və Ermənistanın müdafiəsi” ilə bağlı mövqeyini öyrənmək istədi. Əslində, bu sorğu Berni birtərəfli şəkildə Ermənistan tərəfinin havadarlığına sürükləmək cəhdi idi: halbuki hələ 2024-cü ildə İsveçrə Nazirlər Kabineti müstəqil hüquqi rəydən sonra belə bir mövqeyi qəti rədd etmişdi.
Erməni dairələri xüsusilə ümid edirdi ki, yanvar ayında dəyişən Federal Məclis tərkibi onlara əlavə divident gətirəcək. Amma hökumət mövqeyində sarsılmadı və rəsmi cavabında (11 iyun tarixində) bildirdi ki, “İsveçrə tərəflərin maraqları arasında balansı qoruyur və bir ölkənin təhlükəsizliyinə digər ölkənin zərəri hesabına təminatçı ola bilməz”. Bu mövqe iyunun 13-də Milli Şuranın protokoluna salındı və məsələ parlament gündəmindən tamamilə çıxarıldı.
Beləliklə, iyun ayı boyu erməni diasporu bütün lobbi alətlərini işə salmasına baxmayaraq, dalbadal iki mühüm təşəbbüsdə iflasa uğradı. Özü də təkcə parlamentarilərə güvənmirdilər - qeyri-hökumət təşkilatları, media kampaniyaları, hətta hüquqi ekspert rəyləri almağa xərclənən vəsaitlər cəlb olunmuşdu. Amma nəticə fiasko.
Üstəlik, Cenevrədə yerləşən Qlobal Tədqiqatlar İnstitutunun müstəqil ekspertləri 17 iyun tarixli hesabatlarında çox dəqiq vurğuladılar ki, bu tip kampaniyalar “xarici siyasi təzyiqin gizli forması” əlamətlərini daşıya bilər.
SOCAR-ın İsveçrədəki çəkisini isə xüsusi qeyd etmək lazımdır. Təkcə ötən il şirkət kanton və federal büdcələrə 82 milyon frankdan çox vergi ödəyib, üstəlik, İsveçrə İqtisadiyyat Departamentinin yaydığı rəsmi məlumata əsasən, 2025-ci ilin ilk rübündə şirkətin dövriyyəsi 7,4 faiz artıb. Bu rəqəmlər SOCAR-ın nüfuzuna möhkəm bünövrə qoyur - və erməni lobbiçiləri bu reallığı, görünür ki, axıra qədər hesablamayıb.
Bir məqam da var: İsveçrədəki erməni diasporunun Azərbaycan əleyhinə fəaliyyəti artıq ildən-ilə daha sistemli xarakter almağa başlayıb. Federal Ədliyyə İdarəsinin mart ayında yaydığı rəsmi sənədlərdə göstərilib ki, hazırda İsveçrədə erməni icması ilə bilavasitə bağlı 14 qeyri-hökumət təşkilatı qeydiyyatdan keçib, bunlardan ən azı səkkizi Cənubi Qafqaz mövzusunda lobbi işini aktiv şəkildə aparır. “Swissinfo”nun ekspert hesablamalarına görə, onların illik büdcəsi 4,5 milyon frank civarındadır ki, bu vəsait həm hüquqi rəylərə, həm mətbuat kampaniyalarına, həm də siyasi əlaqələrin qurulmasına xərclənir.
Azərbaycan tərəfi isə əksinə, addımlarını ardıcıl və İsveçrə qanunvericiliyinə tam uyğun şəkildə atır, iqtisadi əməkdaşlığı və mədəni diplomatiyanı möhkəmləndirir. Buna ən gözəl sübut kimi, 2025-ci ilin mayında Sürix şəhər meriyasının dəstəyi ilə keçirilən və 1200-dən çox qonağın iştirak etdiyi Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərini göstərmək olar. Bu tədbir açıq-aydın göstərdi ki, Azərbaycan-İsveçrə tərəfdaşlığı hər hansı saxta şayiələrə və ya inamsızlıq toxumu səpmək cəhdlərinə müqayisəolunmaz dərəcədə möhkəm, strateji əsaslara söykənir.
Əlbəttə, bu iyun hadisələrinin yekununu təhlil edəndə görürük ki, erməni lobbi dairələri geri çəkilmək fikrində deyil və gələcəkdə də İsveçrənin siyasi və ictimai institutları vasitəsilə Bakıya təzyiq göstərməyə müxtəlif yollar axtaracaq. Ancaq Müller-Altermattın dalbadal iki əsas təşəbbüsünün iflasa uğraması bir həqiqəti açıq şəkildə ortaya qoyur: Azərbaycanın şəffaflıq, hüquqa əsaslanma və real iqtisadi maraqlar üzərində qurulan strategiyası hay-küylü, amma dəlilsiz erməni təbliğatından qat-qat inandırıcı və uzunömürlüdür.
Gələcəyə baxanda da böyük ehtimalla erməni lobbi şəbəkələri bu cür aksiyalara Avropadakı hüquq müdafiə platformalarını da cəlb etməyə çalışacaq. Amma İsveçrənin neytrallıq ənənəsi və faktlara əsaslanan siyasi mədəniyyəti bu günkü ssenarinin təkrarlanacağına ümid verir. Bakı öz maraqlarını müdafiə etməkdə bundan sonra da prinsipial, qanuni və pragmatik yolla hərəkət edəcək, həm hüquqi arqumentlərə, həm də iqtisadi-mədəni reputasiyasına arxalanacaq.
Amma görünən odur ki, erməni lobbiçiləri bu uğursuzluqlardan ciddi nəticə çıxarmağa hələ də meylli deyillər. Növbəti cəhdlərin arxasında bu dəfə deputat Erik Fontobelin adı hallandı - o, guya Qarabağdan köçürülən ermənilərin qayıdışı mövzusunu müzakirə etmək üçün “Beynəlxalq Sülh Forumu” adlı tədbirin təşkili tələbini qaldırdı. Amma 10 iyunda hökumət çox açıq şəkildə bildirdi ki, nə bu “forum”, nə də erməni lobbiçilərinin təqdim etdiyi formada “Qarabağ” mövzusu rəsmi şəkildə tanınmır. Bakı ilə İrəvan danışıqları birbaşa aparır və əlavə, süni beynəlxalq platformalara ehtiyac yoxdur - bu, həm İsveçrənin, həm də Azərbaycanın mövqeyinə tam uyğundur.
Halbuki parlament sessiyası ərəfəsində erməni diasporu az qala 16 deputatın iştirak etdiyi gurultulu konfrans keçirmiş, bu mövzuda təzyiq dalğası formalaşdırmağa ümid etmişdi. Amma İsveçrə hökumətinin qətiyyətli cavabı faktiki olaraq onların bütün bu cəhdlərini puç etdi.
Üstəlik, 18-19 iyun tarixlərində daha bir cəhd ortaya çıxdı - “Ədalətli enerji və iqlim siyasəti naminə” şüarı ilə referendum təşəbbüsü irəli sürüldü. Məqsəd açıq idi: SOCAR TRADING, SOCAR ENERGY və TAP kimi xarici enerji şirkətlərinə qarşı kəskin məhdudiyyətlər qoydurmaq, yəni Azərbaycanın enerji maraqlarına ekoloji bəhanə ilə zərbə vurmaq. Amma İsveçrə parlamenti bu hoqqanı dərhal gördü və ölkə iqtisadiyyatına gətirəcəyi zərərləri anlayaraq, bu avantüraya qapı bağladı.
Bu bütün proseslər, açığı, çox dəqiq və obyektiv təhlilə layiqdir. 2025-ci ildə erməni lobbi şəbəkəsi İsveçrədə dörd ardıcıl təşəbbüs irəli sürərək, Azərbaycanın reputasiyasını zədələmək və Bakı ilə İrəvan arasında konstruktiv danışıqları pozmaq niyyətini gizlətmədi. Amma bu planların hamısı iflasa uğradı - və bu, təsadüf yox, tamamilə məntiqi bir nəticə idi.
Əslində bu koordinasiyalı kampaniyanın ilk halqası deputat Erik Fontobelin 4 iyunda qaldırdığı təşəbbüs idi. O, parlamentdə “International Peace Forum” təşkilini təklif etmişdi, guya Qarabağdan çıxmış ermənilərin geri dönüşü məsələsini müzakirə etmək adı ilə. Amma bu neytral görünən şüarın arxasında çox konkret məqsəd vardı: Azərbaycana əlavə beynəlxalq təzyiq mexanizmi qurmaq və separatçı iddialara hüquqi don geyindirmək. Halbuki bu yanaşma həm beynəlxalq hüququn, həm də BMT-nin əsas qətnamələrinin təsbit etdiyi suverenlik və ərazi bütövlüyü prinsiplərinə ziddir.
Maraqlıdır ki, Fontobelin bu təklifi dərhal İsveçrə hökumətində suallar doğurdu və 10 iyunda Federal Xarici İşlər Departamenti çox dəqiq və kəskin mövqe açıqladı. Parlamentə göndərilən rəsmi məktubda qeyd olunurdu: «La Suisse ne reconnaît ni la plateforme ni l'objet de la discussion dans la forme présentée par certains représentants de la diaspora arménienne.» - yəni açıq dildə desək, “İsveçrə nə bu platformanı, nə də bəzi erməni diaspor təşkilatlarının təqdim etdiyi formada müzakirə mövzusunu tanımır”.
Bu diplomatik dillə ifadə olunan, amma mahiyyətcə sərt olan cavab, hər hansı forumun İsveçrə hökuməti tərəfindən dəstəklənəcəyi barədə xülyaları tamamilə puç etdi. Xarici İşlər Departamenti əlavə olaraq vurğuladı ki, bütün danışıqlar birbaşa tərəflər arasında aparılmalıdır və süni beynəlxalq platformalara yer yoxdur. Bu prinsipial yanaşma Azərbaycanın tələb etdiyi formatla tam üst-üstə düşür: sülh sazişi yalnız Bakı ilə İrəvanın birbaşa dialoqu yolu ilə mümkündür və mandatı olmayan üçüncü tərəflərin prosesə qoşulması qəbuledilməzdir.
Lobbi kampaniyasının ikinci mərhələsi isə 2025-ci il iyunun 12-də Cenevrədə təşkil olunan və 16 deputatın qatıldığı konfrans oldu. Tədbir əvvəlcədən gurultulu şəkildə “The European Voice for Armenian Rights” - yəni “Avropanın erməni hüquqları uğrunda səsi” şüarı altında anons edilmişdi. Formal baxanda “humanitar” çalarla təqdim olunurdu, guya Qarabağdan köçmüş ermənilərin qayıdış problemləri müzakirə ediləcəkmiş. Amma əslində məqsəd köhnə idi - revanşist iddiaları, xüsusi status tələbini və Azərbaycanın daxili işi sayılan mövzunu beynəlmiləlləşdirmək cəhdlərini təkrar gündəmə daşımaq.
Nəticə isə tam gözlənildiyi kimi, təşkilatçılar üçün ağrılı oldu: bütün lobbi və piar səylərinə baxmayaraq, İsveçrə parlamenti həmin konfransın məzmununu heç bir rəsmi qətnamə gündəminə salmadı. Beləliklə, gurultulu media şou boş yerə çevrildi, erməni fəalların öz iddialarına beynəlxalq leqitimlik qazandırmaq planları faktiki olaraq dəfn olundu.
Üçüncü mərhələ 2025-ci il iyunun 15-də baş verdi. Bir qrup deputat Qarabağda guya “ermənilərin hüquqlarının pozulması” ilə bağlı xüsusi parlament komissiyası yaradılmasını təklif etdi və bu komissiyanın nəticə etibarilə Azərbaycana qarşı sanksiya mexanizmləri işləyib hazırlaması ehtimalı da vurğulandı. Sənədin adı da gur səslənirdi: “Projekt für eine Untersuchungskommission über die angeblichen Menschenrechtsverletzungen in Karabach” - yəni “Qarabağda guya insan hüquqlarının pozulması ilə bağlı araşdırma komissiyası yaradılması layihəsi”.
Bu təklif parlamentdə bərk qalmaqala səbəb oldu. “Neue Zürcher Zeitung” qəzeti yazırdı ki, layihə faktlara söykənmədiyi üçün yerli qanunvericilər tərəfindən kəskin tənqidə tuş gəldi. Elə iyunun 17-də keçirilən səsvermədə də nəticə müəllifləri üçün tam biabırçılıqla bitdi: cəmi 7 deputat lehinə səs verdi, 136 nəfər isə əleyhinə çıxdı. Bu cür dağıdıcı rəqəmlər göstərdi ki, hətta güclü informasiya kampaniyası şəraitində də erməni lobbiçilər İsveçrə qanunvericilərini birtərəfli və hüquqi əsasdan məhrum sənədi qəbul etdirməyə inandıra bilmədi.
Beləliklə, istər iflasa uğramış “International Peace Forum”, istər mənasız Cenevrə konfransı, istərsə də baş tutmayan parlament komissiyası - hamısı bir daha sübut etdi ki, hətta neytrallığı ilə seçilən İsveçrə kimi ölkədə belə, ermənilərin təbliğat və təzyiq resurslarının sərhədi var. İsveçrə hökuməti və parlamenti bir daha təsdiqlədi: ərazi bütövlüyü və birbaşa dialoq prinsipi dəyişməz prioritetdir və bunu heç bir forum, konfrans və ya siyasi manipulyasiya əvəz edə bilməz.
Nəhayət, erməni lobbiçilərinin İsveçrədəki dördüncü və ən iddialı cəhdi 18–19 iyun tarixlərində ortaya çıxdı. Bu dəfə guya “yaşıl” gündəm adı altında “Für eine gerechte Energie- und Klimapolitik” - “Ədalətli enerji və iqlim siyasəti uğrunda” adlı vətəndaş təşəbbüsü irəli sürüldü. Sənədə baxanda ilk baxışda klassik ekoloji təklif təsiri bağışlayırdı, amma diqqətlə təhlil edəndə məqsəd tam aydın görünürdü: Azərbaycanın enerji maraqlarına, dolayısı ilə isə Avropanın enerji təhlükəsizliyinə zərbə vurmaq.
Təşəbbüs federal səviyyədə referendum keçirməyi, nəticə etibarilə İsveçrədə fəaliyyət göstərən xarici enerji şirkətlərinə ciddi məhdudiyyətlər qoyulmasını nəzərdə tuturdu. Bu, xüsusilə SOCAR Trading SA, SOCAR Energy Switzerland və Cənub Qaz Dəhlizinin əsas elementlərindən olan TAP layihəsinə birbaşa toxunurdu.
Beləliklə, “ədalətli enerji” şüarının arxasında açıq şəkildə Azərbaycanın etibarlı enerji təchizatçısı rolunu zəiflətmək, nəticədə isə bütün Avropanın enerji balansını risk altına atmaq cəhdi gizlənirdi.
Maraqlıdır ki, təşəbbüsün izahat sənədində belə bir cümlə də yer almışdı: “Die Schweiz muss sicherstellen, dass ihre Energiepolitik nicht von autoritären oder konfliktträchtigen Regimen beeinflusst wird, einschließlich solcher Akteure, die aus dem Südkaukasus stammen”.
Yəni açıq mətnlə desək: “İsveçrə öz enerji siyasətinin avtoritar və ya münaqişə meylli rejimlərdən, o cümlədən Cənubi Qafqazdan çıxan oyunçulardan asılı olmayacağına təminat verməlidir”.
Bu ifadə şübhəyə yer qoymurdu ki, hədəf məhz Azərbaycan idi. Təşəbbüs müəllifləri “korrupsiya” və “avtoritar idarəetmə” kimi köhnəlmiş təbliğat ştamplarına da arxalanmış, Azərbaycanı demonizasiya edib siyasi ambisiyalarını əsaslandırmağa çalışmışdılar.
Amma bu dəfə də erməni diaspor aktivistlərinin və onlara qoşulan “yaşıl” dairələrin arzusu ürəyində qaldı. Federal Kançelyariya artıq 24 iyunda təşəbbüsün qeydiyyatını rəsmən rədd etdi və səbəbini belə açıqladı: İsveçrə Konstitusiyasına əsaslanan azad ticarət və sahibkarlıq prinsiplərinə ziddir.
Bundan əlavə, Federal Məclisin iqtisadi məsələlər komissiyası çox sərt xəbərdarlıq etdi: “Versuche, wirtschaftliche Blockaden pod gkoloqiçeskim predloqom provoditğ gegen einzelne Staaten oder Unternehmen, können nicht als zulässig im Rechtsrahmen der Schweiz betrachtet werden”. Yəni “ayrı-ayrı dövlətlərə və ya şirkətlərə qarşı guya ekoloji bəhanə ilə iqtisadi blokadalar tətbiq etmək İsveçrə hüququ çərçivəsində yolverilən hesab edilə bilməz”.
Bu fakt sözün əsl mənasında siqnal oldu - göstərdi ki, İsveçrə siyasi sistemi kifayət qədər güclü institutlara və sağlam düşüncəyə malikdir, əsl ekoloji məsələlərlə gizlədilmiş geosiyasi manipulyasiyaları ayırd edə bilir.
Beləliklə, “Für eine gerechte Energie-und Klimapolitik” təşəbbüsünün də iflası bir tendensiyanı möhkəmləndirdi: erməni lobbiçilərinin 2025-ci ildəki bütün dörd cəhdi puça çıxdı və İsveçrə həm parlament, həm hökumət səviyyəsində neytrallıq, beynəlxalq hüquqa hörmət və üçüncü ölkələrin daxili işlərinə qarışmamaq prinsiplərinə sadiq qaldığını sübut etdi.
Təşəbbüs müəlliflərinin arqumentasiyası isə, açığı, çox birtərəfli səslənirdi. Onlar nəzərə almamışdılar ki, 2025-ci il üzrə İsveçrə Federal İqtisadiyyat Departamentinin rəsmi hesabatına əsasən, bu enerji şirkətlərinin təkcə birinci rübdə büdcəyə gətirdiyi vergi daxilolmaları 780 milyon frankı keçib, SOCAR Trading-in İsveçrənin enerji balansındakı payı isə 12,4 faiz təşkil edib. Bu rəqəmlər açıq şəkildə göstərirdi ki, belə məhdudiyyətlər tətbiq olunsa, İsveçrənin özü üçün nə qədər təhlükəli nəticələr doğurardı, Avropanın enerji şaxələndirilməsi üçün vuracağı zərbəni demirik.
Nəticədə, parlament təşəbbüsü hələ qeydiyyat mərhələsindəcə dəstəkləməkdən imtina etdi və onu “diskriminasiyaya yol açan və milli maraqlara zərər vuran” adlandırdı.
Ümumi mənzərə budur: Lozanna və Sürixdəki diaspor qruplarının koordinasiyasında hazırlanan bu dörd cəhdin hamısı iflasa uğradı. Xaricdən təzyiq göstərmək strategiyası tam dalana dirəndi. Əksinə, bu gedişlər elə Ermənistanda da qıcıq doğurdu. Heç təsadüfi deyil ki, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan 22 iyunda İstanbulda erməni icması ilə görüşərkən açıq mətnlə dedi: “Ermənistanın taleyini ölkə daxilindəki vətəndaşlar həll etməlidir, şəxsi piar hesabına hərəkət edən diaspora yox”. Bu sözlər İsveçrədəki biabırçı uğursuzluqdan cəmi üç gün sonra səsləndi və göstərdi ki, İrəvanda artıq çoxlarını qane etməyən, danışıqları pozmağa yönələn lobbi fəaliyyətinə qarşı ciddi narazılıq var.
Statistikaya baxsaq, 2025-ci ilin əvvəlindən bəri Bakı ilə İrəvan arasında birbaşa təmasların sayı əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə yarıbayarı artıb - artıq müxtəlif səviyyələrdə 14 görüş keçirilib. Bundan əlavə, International Crisis Group təşkilatının 2025-ci ilin iyun ayındakı hesabatına görə, Ermənistan tərəfi “Qarabağın müstəqilliyi” ilə bağlı bəyanatların sayını demək olar ki, iki dəfə azaldıb. Bu fakt özü göstərir ki, rəsmi İrəvanın mövqeyi tədricən dəyişir və sülh sazişi xəttinə dəstək artır.
Bu baxımdan erməni lobbi şəbəkəsinin alternativ platformalar qurmaq cəhdləri nəinki perspektivsiz, hətta strateji baxımdan zərərli görünür. Neytral mövqeyə malik, beynəlxalq hüquqa hörmət edən və iqtisadi rasional dəyərləri ön plana çəkən İsveçrə açıq şəkildə nümayiş etdirdi ki, başqa dövlətlərin ziddiyyətli və təhlükəli ambisiyalarının ruporu olmaq istəmir. Bu praqmatik yanaşma təkcə Azərbaycanın mövqeyini möhkəmləndirmir, həm də bütövlükdə Cənubi Qafqaz regionunda sabitliyə xidmət edir.
Bu lobbi fiaskosu şübhəsiz ki, insan hüquqları adı altında danışıqlara müdaxilə edib situasiyanı qızışdırmaq istəyən hər kəs üçün ciddi siqnal olacaq. İsveçrə nümunəsində biz nadir, bir o qədər də dəyərli məsuliyyət nümunəsi gördük - dövlət özünü başqalarının manipulyasiya alətinə çevirməyə imkan vermədi.
Əslində bu dörd təşəbbüsün tam məğlubiyyəti yalnız rəmzi xarakter daşımadı - erməni diasporasının daxilindəki ciddi ziddiyyətləri və etimad böhranını da üzə çıxardı. Bu təşəbbüslərin müəllifləri təkcə Azərbaycana zərbə vurmaq yox, həm də Bakı ilə ehtiyatlı şəkildə danışıqları davam etdirməyə çalışan Ermənistan hökumətini “xəyanətkar” damğası ilə vurmaq niyyətində idilər.
Yəni Ermənistanı dolayısı ilə İsveçrə parlamentləri vasitəsilə cəzalandırmaq, beləliklə prosesləri iflic etmək xətti seçilmişdi. Bu isə olduqca zəhərli yanaşmadır, xüsusilə baş nazir Paşinyanın İstanbulda diaspora qarşısında verdiyi o sərt mesaj fonunda: Ermənistanın taleyini yalnız öz vətəndaşları həll etməlidir, parçalanmış, iddialı, bəzən də şübhəli ambisiyalarla çıxış edən diaspor yox.
Əslində burada söhbət böyük miqyaslı lobbi kampaniyasının tam çöküşündən gedir. Onlar İsveçrəyə öz daxili siyasi dartışmalarını ixrac etməyə və İsveçrə parlamentini, hökumətini təhlükəli seçim qarşısında qoymağa çalışdılar. Amma bu oyun puç oldu: bütün dörd təşəbbüs bloklandı, İsveçrə institutları sağlam düşüncə və dayanıqlılıq nümayiş etdirərək, özünü yad və riskli bir qarşıdurmanın içinə cəlb etməyə icazə vermədi.
Nəticə çox aydın şəkildə göstərdi ki, beynəlxalq strukturlar getdikcə daha az həvəs göstərir ki, hansısa diaspor qruplarının daxili davalarına alət olsun və ya Cənubi Qafqazda sülh proseslərinə təzyiq rıçağı kimi istifadə edilsin.
