Gerilmənin səbəbi nədir? - ARAŞDIRMA
Tarix: 8-09-2023, 15:43 | Çap et
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqaləyə görə, Çinin 40 il ərzində müşahidə olunan iqtisadi yüksəliş tempi yavaşlayıb. Çinin ixracı bu ilin avqust ayında illik ifadədə 8,8 faiz azalmaqla 284,87 milyard dollar təşkil edib. Çinin idxalında 7,3 faizlik kiçilmə qeydə alınaraq göstərici 216,51 milyard dollara düşüb. Məqalə müəlliflərinin fikrincə, Pekinin Qərblə gərgin münasibətləri Çin iqtisadiyyatında geriləməni sürətləndirən əsas səbəblərdəndir.
Kommunist Çin 1970-cı illərin sonlarında yeni iqtisadi modelə keçdi. Buna qədər model sırf kommunist ideologiyası üzərində qurulmuşdu, Bu model Çində inkişafa əngəl olur, kəndlərdə aclıq və səfalətə səbəb olurdu. Çin lideri Mao Tsudunun vəfatıyla ölkənin başına keçənlər kapitalist sisteminin üstünlüklərindən istifadəyə qərar verdilər, ölkədə sahibkarlığa və özəl mülkiyyət əsasında formalaşan müəssisələrin yaradılmasına imkan yaratdılar. Bundan başqa Çin rəhbərliyi Qərb ölkələrinin şirkətlərinə qapılarını açdı. Çində işçi qüvvə uçuz olduğuna görə Qərbin bır sıra böyük şirkətləri Çinin böyük bazarında pay sahibi olmağa qərar verdilər. Nəticədə Çində istehsal sürətlə artdı və Çin məhsulları dünyanı bürüdü.
Çində özəl mülkiyyətə şərait yaradılsa da, siyasi sahədə heç nə dəyişmədi. 1989-cu ildə çinli gənclərin siyasi islahatlar tələbi qana boğuldu, minlərlə insan qətlə yetirildi. Çin Kommunist Partiyası siyasi islahatlara imkan vermədi. Qərb ölkələri bir müddət Pekinlə əməkdaşlığı azaltsalar da, bu Çin iqtisadiyyatına mənfi təsir etmədi. Çinin iqtisadi yüksəlişi 1990-cı illərdə də davam etdi. Ancaq hazırda bu yüksəlişin tempi azalıb.
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqalədə iqtisadi geriləmənin bir başqa səbəbi kimi Çindəki demoqrafik vəziyyətlə əlaqələndirilib. Ancaq əsas səbəb ABŞ-Çin münasibətlərindəki gərginlikdir. Bu gərginlik Çinə yatırılan investisiyaları təhlükə altına qoyub.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun porznozlarına görə, yaxın müddətdə Çinin milli gəliri 4 fazidən aşağı səviyyədə olacaq. Bu 40 il ərzində Çin üçün ən pis göstəricidir. “Politico” nəşrinin yazdığına görə, Pekin bu vəziyyətdən çıxış yolları axtarır. Pekin Çindəki investisiyaların azalmasının qarşısını almalı və Qərb ölkələrindən yeni investisiyaların axınını təşkil etməlidir. Moskva Pekinin strateji tərəfdaşı olsa da, Çinə investisiya yatıracaq gücdə deyil, investisiyalar Rusiyanın özünə lazımdır. Pekin seçim qarşısındadır, Çin hakimiyyəti ya investisiyaları, ya da hərbi gücünün artırılmasını seçməlidir. Qərb ölkələrinin Çinə investisiya axınını təşkil etmək üçün bölgədə hərbi gərginlik yaradan addımlardan yayınmalı, qonşuları Hindistan, Yaponiya və Avstraliya ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışmalıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
DİA,AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Azərbaycanda qardaşlardan yarım milyonluq - Dələduzluq
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • Bu Putinin qələbəsi olacaq - SENSASİON İDDİA
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Təbriklər...
Bu gün, 15:27 |
|
|
|
| • Azərbaycanda qardaşlardan yarım milyonluq - Dələduzluq
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • Diaspor və təsir rıçaqları – Rusiyanın regiondakı oyunları
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • Paşinyan BU RİSKLƏ üz-üzə qaldı - DETALLAR
Bu gün, 15:06 |
|
|
|
| • Nazirlik bu şirkətlə 823 min manatlıq müqavilə bağladı
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • İcra Hakimiyyətinin 506 minlik tenderi niyə ləğv edildi? - DETALLAR
Bu gün, 14:53 |
|
|
|
| • Rusiya Cənubi Qafqaza müdaxilə edə bilər - Qərbdən XƏBƏRDARLIQ
Bu gün, 14:39 |
|
|
|
| • Zelenski Tramp-Putin görüşündən sonra... - ŞOK MƏLUMAT
Bu gün, 14:30 |
|
|
|
| • Trampa bağlı arzuolunmaz iddia yayıldı – Zəngəzur dəhlizindən imtina…
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • İrandan təxribatçı Zəngəzur açıqlaması: - Sərhəddə qoşun yerləşdirdik ki...
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Şərq küləyi bəzi yerlərdə arabir güclənəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Milli Məclis 165 min manata nələr aldı? - TENDER NƏTİCƏSİ
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • "Azərbaycanın gələcəyi üçün savadlı və sağlam düşüncəli insanları yetişdirməliyik" - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • Naxçıvanda yol qəzasında Maliyyə İdarəsinin sektor müdiri və daha bir nəfər ölüb - FOTO
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • Azərbaycanda istehsal olunan yüzlərlə "Coca-Cola" küçəyə atıldı
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Qod Nisanov oğluna TOY EDİR: Məmurlarımız TOYA GEDƏCƏKMİ? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Gələn həftə Rusiya və Azərbaycan Cənubi Qafqazda nəqliyyat kommunikasiyalarının açılmasını müzakirə edəcək - RUSLAR AÇIQLADI
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • İşçilərin əməkhaqqıları hansı müddətdə ÖDƏNİLMƏLİDİR... - Ekspert danışır...
Bu gün, 12:10 |
|
|
|
| • Naxçıvanda yerli məmurların ƏDV YEYİNTİSİ - Rəsmi rəqəmlərə inansaq...
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • Ermənistanda Aİ-nin müşahidə missiyası fəaliyyətini davam etdirəcək - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • “10 manatlıq” şirkətə 200 minlik TENDER - FHN vergi borclusunu qalib edib
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • Qonşusunun pişiyindən şikayət etdi - Həbs edildi
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Sülh sazişi mətni tamdır, Ermənistan geri çəkilə bilməz - ŞƏRH
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Paşinyanın Rusiyaya səfəri gözlənilir - KİV
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • Sülh müqaviləsi ərəfəsində Qərbi Azərbaycan İcması buraxılacaq? - AÇIQLAMA
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Qida təhlükəsizliyimiz TƏHLÜKƏDƏDİR... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi təhdid deyil, əməkdaşlıq təşəbbüsüdür - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Alyaskadan əvvəl nüvə şantajı - Rusiyanın strategiyası dünyanı qorxutmaqdır
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • Qaydalar pozuldu: Azərbaycan da MDB-dən çıxır? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • Lavrov üzərində “SSRİ” yazılmış sviterlə Alyaskada - FOTO
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
| • “Respublika” və “Xalq” qəzetinindən XƏBƏR VAR
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • Eldar Əzizovdan bu RUS İZİNİN SİLİNMƏSİ TƏLƏB OLUNDU - FOTOFAKT
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • Dövlət qurumunun 2 tenderi eyni səbəb ucbatından LƏĞV EDİLDİ - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • "30 il bundan əvvəl bizə verilən Dövlət Aktı ləğv edildi..." - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • Dublyaj sənətçilərinə verilən qonorar çox aşağıdır - Əməkdar artist
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • Tikilməkdə Olan Obyektlərin Müdiriyyəti bu tenderi “BƏYAZ İNŞAAT” MMC-yə hansı şərtlərlə verib - Cənab Mikayılovun nəzərinə...
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Astarada sitrus bağları susuzluqdan quruyur – Sahibkarlar çarəsiz vəziyyətdə
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • Referendum və seçkilər bu tarixdə keçirilə bilər - AÇIQLAMA
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • Senator Adam Şiff kimi qərəzli siyasətlçilər kim daha çox maliyyə verəcəksə... - onu müdafiə edəcəklər
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • İcra hakimiyyətləri LƏĞV OLUNUR? - AÇIQLAMA
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • "Rusiya dövlətinə yazığım gəlir" - deputat
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
| • Bakı - Vaşinqton ittifaqı Rusiya təsirini balanslaşdıracaq - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 09:42 |
|
|
|
| • Naxçıvanın ƏƏSMN-i eyni şirkətə daha bir tender verdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
| • "Tramp yolu" bütün bağlı qapıları açacaq - ŞƏRH
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
| • Bu gün Tramp Putinə güzəştə getməyəcək, çünki... - Eks-nazir
Bu gün, 09:20 |
|
|
|
| • Bakı və İrəvan 10 noyabr razılaşmasından niyə çıxmır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
| • Tehran Ermənistana “Qərbdən uzaq dur”’ mesajı verdi - Görünəni odur ki...
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • “Xalq Üçün Mallar” ASC-nin rəhbərliyi seçiləcək
Bu gün, 09:08 |
|
|
|
|
