Əbülfəs Qarayev üçün Azərbaycan tarixinin qara qəpik qədərində də dəyəri yoxdur... - Keçmişimizə atılan güllə...
Tarix: 18-11-2019, 11:55 | Çap et
Kələxana kəndi Şamaxı şəhərindən 6 kilometr uzaqlıqda yerləşir. Amma buna baxmayaraq, kəndə normal yol olmadığı üçün Şəhriyar qəsəbəsi ərazisindən keçərək, Kələxana kəndinə getmək mümkündür. Yollar hər tərəfdən bağlı olduğuna görə, kəndə getmək üçün dəfələrlə sakinlərdən yolu soruşmaq lazım gəlir.
Yollar kələ-kötür, dağınıq vəziyyətdədir. Bir qədər irəlilədikdən sonra qarşımızda böyük bir ərazi açılır. Ərazidə 8 böyük türbə var. Deyilənə görə, əvvəllər bu türbələrin sayı 9 olub. Amma həmin türbə zamanın sınağından çıxa bilməyib, dağılıb.
Tədqiqatçı Faiq Nəsibovun sözlərinə görə, Şamaxı rayonu tarixi abidələrlə zəngindir. Onlardan biri də Şamaxı şəhərindən 6 km aralıda, Kələxana kəndi yaxınlığında qərbdən şərqə uzanan sahədə yerləşən türbələr kompleksidir. Bu abidələr orta əsrlərdə formalaşmış Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbini təmsil edirlər:
"Hələ 1703-çü ildə Samaxıda olmuş niderlandlı səyyah Kornelis de Bruin (Cornelis de Bruijn) öz kitabında bu kompleksi təsvir edib. Onun yazdığına görə, kompleksə doqquz türbə daxil idi. Doqquz türbədən beşi portallı girişə malik divarlarla əhatə edilib. Ən kənarda yerləşən türbə isə ikiqat divarla əhatə olunub. Türbələrin içində qəbirlər mövcüd idi".
F.Nəsibov bildirir ki, səyyah birinci türbədə 5 qəbir, ikinci türbədə isə 3 qəbir olduğunu qeyd edib.
"De Bruin həmçinin türbələr kompleksinin yerində əvvəllər bir qalanın olduğunu və yaxınlıqda bulağın mövcud olduğunu qeyd edib. Kompleksə daxil olmuş doqquz türbədən səkkizi dövrümüzə çatıb ki, onlardan da biri ciddi dağıntılara məruz qalıb. Türbələrdən yalnız birinin üzərində daş kitabə qalıb. Həmin kitabədə abidənin inşa tarixi və dəfn edilənin kimliyi haqqında məlumat verilib. Yazıda deyilir: "Bu məzarda Çilgər şeyxlərindən olan şeyx İsrafilin nəslindən olan, yüksək Tanrı tərəfindən bağışlanmış şeyx İbrahimin oğlu Əmir Əhməd dəfn edilib. Sərkar Əmir Əli oğlu Əbdüləzim. Allah bağışlasın onu! İl min yetmiş dörd", - Nəsibov açıqlayıb.
Tədqiqatçı hesab edir ki, digər türbələrin də təxminən həmin illərdə, mümkündür ki, eyni memar tərəfindən inşa edilməsini düşünmək olar.
Onun sözlərinə əsasən, Kələxana türbələri planda eyni səkkizguşəli türbə tipinə aid edilsə də, hər biri özəl simaya malik olub. Türbələrin özünəməxsusluğu əsasən onların hər birinin fərqli giriş portalı ilə vurğulanıb. Bu, Şirvan memarlarının peşəkarlığı və yetkinliyini göstərir.
"Bəzi tədqiqatçılar, bu ərazidə, yerin altında başqa tikililərə aid qalıqların olmasını nəzərə alaraq, kompleksin daha əvvəlki dövrə - XIV-XV əsrlərə aid olmasını güman edirlər. Bu tikililər karavansaray və ya sufi xanəgahına aid ola bilər. Bunu isə arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində dəqiqləşdirmək mümkündür. Kələxana türbələr kompleksi dövlət tərəfindən qorunan abidələr siyahısına daxildir (inventar nömrə 4961). Lakin türbələr hazırda baxımsız qalıb və abidələrin əsaslı bərpaya və təmir işlərinə böyük ehtiyacı var", - deyə F.Nəsibov vurğulayıb.
Hazırda türbələr acınacaqlı vəziyyətdədir. Bəzilərinin tavanında və divarlarında dağıntılar müşahidə edilir. Bəziləri isə yeni deformasiyaya uğramağa başlayıb. Bu gün isə orada göyərçinlər yuva salıb, yumurta qoyub.
Kənd sakinlərinin sözlərinə görə, türbələr XIV-XV əsrlərdən qalıb. Və burada dəfn edilənlər müqəddəs insanlar olublar. Elə buna görə də, bir zamanlar bu türbələrə pir kimi ziyarətə gəlir, qurbanlar deyilirdi. Arzusu həyata keçən insanlar türbənin həyətində olan əncir ağaclarına parça bağlayaraq, nəzir verirmiş.
Türbələrin müqəddəs olduğunu kənd sakinləri türbələrin ətrafında olan əncir ağaclarının olması ilə də izah edirlər. Onların fikrincə, əncir ağacı müqəddəs ağacdır və əgər bir yer müqəddəsdirsə, orada əncir ağacı bitir.
Ərazinin sehrli, sirrli olduğunu iddia edənlər də az deyil. Sakinlər deyir ki, türbələri dağıtmaq, içəridə yuva salmış göyərçinləri qovmaq olmaz. Əks halda, bu, bədbəxtliklə nəticələnə bilər.
Bu abidələrdən bir qədər aralıda isə bulaq var. Elə bulağın ətrafındakı tikili də böyük tarixə malikdir. Bulağın yanında oturub türbələrə baxanda qarşında qəribə mənzərə açılır. Sanki burada nə isə bir sirr var.
Türbələrin hazırkı vəziyyəti və onlara aparan yollar heç də ürəkaçan deyil. Gözdən uzaq qalan tarix, könüllərdən də uzaq düşüb. Nə yada salıb xatırlayanı var, nə də məhv olmasının qarşısının alınması üçün bir tədbir görən.
Mütəxəssislərə görə, abidə XIV-XVI əsrlər Xəlvətilik Sufi məktəbinə məxsus türbələrlə oxşardır. Onları fərqləndirən hər hansı əlamət yoxdur. Ərazidə başqa bir tikilinin də qalıqları var. Sakinlərin dediyinə görə, bu köhnə hamamın qalıqları ola bilər.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ermənistan və Çin XİN başçıları görüşdü
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
| • “Məhərrəmlikdə saç kəsdirmək, şənlənmək… Hamısı yalandır?” - İlahiyyatçıdan sərt mesaj
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • AZAL Azərbaycan Turizm Agentlikləri Assosiasiyasının üzvləri üçün işgüzar səhər yeməyi təşkil edib - FOTO
Bu gün, 17:59 |
|
|
|
| • Azərbaycanda orqanlarını satmaq istəyənləri nə qədər cəza gözləyir? - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • Goranboyda bayrağımız niyə dalğalanmır? - AXI NİYƏ?
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • "Bununla bağlı bir məlumatım yoxdur" - O QAYIDIR?
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
| • “Mən niyə “Qarabağ Ermənistandır, nöqtə” demişdim?” - Paşinyan
Bu gün, 17:37 |
|
|
|
| • "Adam neçə dəfə sübut edər ki, dəvə deyil?"
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
| • Adil Əliyevin adı hallanan cinayət işində istintaqın 1 ayı: Nə dəyişdi? - GÖRÜNƏNİ ODUR Kİ...
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
| • Erməni apostol kilsəsinin arxiyepiskopu barəsində cinayət işi açılıb
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
| • Pentaqon ABŞ-Meksika sərhədi boyunca daha iki hərbi bufer zonası yaradacaq
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Türkiyə "F-35"lərdən vaz keçməyib, layihəyə qayıdışla bağlı müzakirələr aparılır - Ərdoğan
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Ter-Petrosyan “DTK agenti”, Köçəryanla Sarkisyan marionetdir - PAŞİNYAN
Bu gün, 14:54 |
|
|
|
| • “Pezeşkianla danışdım, inanmıram ki…” – Ərdoğan
Bu gün, 14:49 |
|
|
|
| • Xamenei: İran ABŞ üzərində qələbə qazandı
Bu gün, 14:40 |
|
|
|
| • ABŞ bir sıra kateqoriyalar üzrə viza tələbində dəyişiklik edib
Bu gün, 14:34 |
|
|
|
| • Xameneyi xalqa müraciət edəcək
Bu gün, 14:09 |
|
|
|
| • Azərbaycanla münasibətlərin normallaşması ilə bağlı danışıqlarımız davam edir - Ermənistan XİN
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Bu səhvi edən sürücülər işdən uzaqlaşdırılır - DİQQƏT!
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • “VİZA DƏSTƏYİ” MMC adlı şirkət onlarla vətəndaşı işə düzəltmək adı ilə aldadıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • İrəvana verilən son möhlət - dekabrdan sonra...
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanın da qoşulacağı saziş Trampın gündəmindədir - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • Ermənistanda ehtiyatda olanlar təlimə çağırıldı
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Paşinyan prezidentlə sabitliyin pozulmasını qarşısını alan şəxslərin mükafatlandırılmasını müzakirə edib
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • GƏNCƏ TƏHSİLİNİN "QARA KASSASI" HAQDA ŞOK FAKTLAR - Külli miqdarda mənimsəmə həyata keçirib
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • Xocalı qatili “qəhrəman” elan edildi – Azərbaycanla bağlı gözlənilən olmadı
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • “Kapital Bank” səhmdarlarına dividend ödəyəcək
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Kremlin Ermənistan planı: Rusiya xüsusi əməliyyata hazırlaşır - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Xamenei hara yoxa çıxıb: Tehran hakimiyyətin mümkün keçidinə hazırlaşır? - “The New York Times“
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
| • "Daşnaksütun" rəhbərliyinin nümayəndəsi iki ay müddətinə həbs edilib
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Paşinyandan şok açıqlama: - “Plan ifşa olundu – bu, yeni 27 oktyabr ola bilərdi”
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Rusiya üçün tribunal yaradan Avropa Şurası Ermənistana qarşı niyə bu addımı atmır? - Ukraynalı politoloq
Bu gün, 11:45 |
|
|
|
| • İki azərbaycanlı Prezident arasında İSRAİL SÖHBƏTİ... - telefon danışığı zamanı...
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • Müharibənin Azərbaycana ilginc yan təsiri: ərzaq bazarımızda boşluq yaranacaqmı? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 11:28 |
|
|
|
| • Naxçıvanda dövlət işçilərinin İPƏKQURDU BİYARI... - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 11:20 |
|
|
|
| • Emin Əmrullayevin döyülən, gənc kadrı həm də büdcə vəsaitlərini talamaqla məşğul imiş… - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • "Azərbaycan Güneydəki soydaşlarımıza yalnız diplomatik və humanitar yolla dəstək verə bilər...” - ŞƏRH
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Cəlilabadda bu məmur haqqında görün, nə deyirlər... - İLGİNC
Bu gün, 10:43 |
|
|
|
| • Köçəryanla Sarkisyanı Bakıya təhvil verməsən... - Deputatdan Paşinyana XƏBƏRDARLIQ
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Lerik sakini illərdir evinə yol tapa bilmir – qonşuluq mübahisəsi məhkəmədə
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • Binəqədidə özbaşına salınan binələr... - qazanansa başçıdır...
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • Təki bütün kişilər mənim yoldaşım kimi olsun - Şəbnəm Tovuzlu
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • Zaur müəllimin yeni planı: Hədəfdə büdcəmizdir... - Başqa nə cür olmalı idi ki...
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • “Bəzi özəl mərkəzlərdə təhsil haqqı aylıq 7000 manata qədər yüksəlir” - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • Kəlbəcərdə yük avtomobili aşıb, ölən var - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • `Azəriqaz`da YENİ DÖNƏM: Hamı AĞA... İnəkləri KİM SAĞA? - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • Erməni hikkəsi Zəngəzur niyyətini durdura bilməyəcək... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • ŞOK! Bakıda dost digər dostunun 2 uşaqlı arvadını qaçırtdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • Novxanıdakı "La Chateau" restoranına getməyin! - Soyğunçuluqla məşguldular
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər - eurasia.net
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
|
