Redaksiyadan çıxıb üzü Elmlərə-daha dəqiq, artıq xalq arasında “Kəramətin çayxanası”, “Kəramətin parkı” deyilən ünvana üz tuturam. Niyyətim əvvəldən reportaj olsa da, elə yoldaca bu fikrimdən daşındım. Mənə və elə əksər adama maraqlı olan bir neçə sualım var, onları verəcəkdim.
Dəqiqləşdirmək üçün özünə zəng vururam:
-Kəramət, salam, ordasan? Müsahibə almaq istəyirəm səndən.
-Burdayam, amma vallah, müsahibə vermək istəmirəm, yorulmuşam. Ümumiyyətlə, çox danışıram.
-Narahat olma, suallarım azdır, ürəyimdə bir-iki əsas sual var, onları verib gedəcəm.
-Yaxşı, gəl, başa düşdüm. Satılıb-satılmamağımı soruşassan.
“Arifə bir işarə də bəsdir” deyib, elə yanına çatanda da ilk sualım bu qəbildən olur:
-Kəramət, bu sualdan çox vaxt yayınırsan. Gəl, konkretləşdirək ki, kitab maşınını bura necə qoymusan? Daha dəqiq, kimdən icazə almısan?
-Bilirsən, bu sualı o qədər və elə formada soruşurlar ki, qalıram belə. Baxın, görün ki, burda neçə obyekt var. Biri tualet qoyub, biri dönər satır, biri kiosk açıb. İndi bu ölkədə Kəramət Böyükçölün bir kitab dükanı ola bilməz? Gedin, onlardan da soruşun bu sualı, görün cavab verəcəklərmi?
-Amma bu da sualıma cavab olmadı…
-Deyirəm. Hökumətə satılmışam, ona görə də parkda kitab satmağıma icazə verdilər. Adamlar bu sözü eşitməyi istəyir ha. Ümumiyyətlə, hakimiyyət baxır, məni tanıyır. Sizcə, o qədər ağılsızdırlar ki, məndən nəsə tələb eləsinlər? Balaəlinin vəhşiləşdirdiyi cəmiyyəti Kəramət bu yolla maarifləndirir də. Olmazmı burda dayanmaq? İllərdir ki, yay-qış demədən çiynimdə çanta bu küçələrdəyəm, kitab satıram. İndi də əlimə bu cür xırda imkan düşüb. Bu qədər sadə.
-Bir sözlə, problem yaratmırlar.
-Yox e, niyə yaratsınlar ki? Kitab satdığımı görürlər də. İndi sözsüz ki, burda mənə olan münasibət rol oynayır, oxuyurlar, sevirlər. Bu da olmaz?
-Bu cür söhbətlər ona görə çıxır ki, səni daha çox müxalifətçi kimi tanıyırlar. Daha dəqiq, belə qələmə verirlər.
-(Gülür) Mən nə hökumətçiyəm, nə də müxalifətçi. Ümumiyyətlə, bu anlayışlar mənim üçün çox balacadır. Gözlərimdən aşağıdadır. Mən sadəcə, yazıçıyam, yazıçı.
-Bəs bu cür münasibətlərə görə narahat olursanmı?
-Olmuram, ancaq adamın ürəyi bulanır da hərdən. Nə deyəsən? Dittili səni öldürmür, ancaq bezdirə bilir. Bu da onun kimi bir şeydir.
Əslində, Kəramətlə müsahibə bu məqamda bitdi, mənə maraqlı olan məsələ bu sualların cavabı idi. Ancaq dilxoşluq üçün daha bir neçə standart sual verərək müsahibəni yekunlaşdırdım:
-Satışla bağlı vəziyyət nə yerdədir?
-Yaxşıdır. Ən azı mənim üçün. Mağazanın yerini camaata deyənə qədər birtəhər olurdum. Ona sağa dön, buna sola dön. Adam var, mağazanın düz qabağında dayanıb zəng edirdi ki, hardasan? Deyirdim, yerdəyəm, yerə girmişəm. Sonra da deyirdi, nə var bu zirzəmidə? Belə. Ancaq satış adamlardan da asılı olur. Vallah, elə adam olur, gəlir o qədər danışır, özüm havalanıram. Özü də, bir də görürsən, bu adamlar özü kitab oxumayan adamlar olur Bikardılar. Hələ bir alanlara da mane olurlar. O adamlar olmasa, daha çox kitab sataram.
-Kitab mağazası açanda belə bir ideyan var idi ki, filiallarını açasan. İndi necə, var belə ideyan?
-Yox, yoxdur. Belə daha rahatdır. Deyəndə də alınmır. Sabir Rüstəmxanlının qardaşı Şahbaz Xuduoğlu ha deyiləm.
Orxan Saffari
