“İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra təkcə Cənubi Qafqazda yox, Mərkəzi Asiyada da yeni geosiyasi nizamın formalaşması istiqamətində mühüm siyasi addımlar atılır. Artıq Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya siyasi-iqtisadi, nəqliyyat və enerji sahələrində vahid mərkəz rolunda çıxış edir”.
Bu sözləri Teleqraf-a politoloq Məhəmməd Əsədullazadə deyib.
Ekspertin fikrincə, iki region arasında sıxlaşan əlaqələr Xəzər platformasının formalaşmasına gətirib çıxarır:
“Bütün bunlar Türk Dövlətləri Təşkilatının üzvlərinin aktiv şəkildə əməkdaşlığı inkişaf etdirməsi və təhlükəsizlik çağırışlarını düzgün qiymətləndirməsidən irəli gəlir. Cənubi Qafqaz-Mərkəzi Asiya birliyinin formalaşmasında Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri İlham Əliyevlə Rəcəb Tayyib Ərdoğanın mühüm rolu var.
İlham Əliyevin regionda apardığı siyasət və bu çərçivədə Ermənistanla sülh istiqamətində mühüm irəliləyişlərin əldə edilməsi yeni geosiyasi proseslərə start verdi. Xüsusən, Zəngəzur dəhlizinin açılmasının razılaşdırılması regional transformasiyanı gücləndirir”.
Azərbaycan, Özbəkistan və Türkmənistan liderlərinin ötən həftə Türkmənbaşı şəhərində keçirilən görüşünə toxunan M.Əsədullazadə qeyd edib:
“Azərbaycan Mərkəzi Asiya dövlətləri ilə ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlığı inkişaf etdirir. Bu çərçivədə yeni formatlar yaradılır. Amma Türkmənistan uzun illər belə formatlar və regional geosiyasi layihələrə qoşulmurdu. Aşqabad Türk Dövlətləri Təşkilatının işində də aktiv deyildi. Amma Azərbaycanın Türkmənistanla uzunmüddətli danışıqları bu məsələdə də müsbət dəyişiklik yaradıb.
Türkmənistan lideri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun ötən ay Azərbaycana səfəri ikitərəfli danışıqlarda ciddi razılaşmaların əldə olunması ilə nəticələndi. Ardınca Prezident İlham Əliyevin Türkmənistana səfəri təkcə iki ölkə arasında yeni siyasi səhifə açmır, həm də bu, regionda yeni layihələrin icrasını özündə ehtiva edir. Başqa sözlə, Türkmənistan Qərbə çıxışını Azərbaycan vasitəsilə həyata keçirəcək”.
Ölkələr arasında Xəzər dənizinin dibi ilə Transxəzər qaz kəmərinin çəkilməsi də razılaşdırılıb. Əlbəttə, bu layihəni Avropa İttifaqı və Türkmənistan həyata keçirməlidir.
Son görüşlərdə razılaşdırılan əsas layihələrdən biri də Lapis-Lazuri dəhlizinin Zəngəzur dəhlizinə qoşulması ilə bağlıdır. Bu, Cənub-Şərqi Asiya ilə Avropanı birləşdirən əsas nəqliyyat marşrutu olacaq”.
M.Əsədullazadə əlavə edib ki, Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya regionları arasında baş verən bu inteqrasiyaya ABŞ və Avropa İttifaqından dəstək var.
