Azərbaycan dili digər dövlət rəmzlərimiz kimi müqəddəsdir - MƏQALƏ
Tarix: 26-04-2025, 08:58 | Çap et
70-ci illərin ortalarında SSRİ-nin qəbul etdiyi Konstitusiyadan sonra tərkibində olan dövlətlərin milli dillərinin sıxışdırılması daha da gücləndi. Həmin dövrdə ana dili məsələsini gündəmə gətirmək olduqca riskli idi. Hətta 30-cu illərdə milli dil məsələsini açanlar Sibirə sürgün olunurdular. Bütün bu maneələrə baxmayaraq Ulu Öndər Heydər Əliyev ana dili məsələsinində öz mövqeyini bildirmişdir.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində Azərbaycan SSR Konstitusiyasına 1978-ci il 27 aprel tarixində “Azərbaycan SSR-nin dövlət dili Azərbaycan dilidir”maddəsi əlavə olunmuşdur.
Ulu Öndər Heydər Əliyev 1978-ci il aprelin 2-də IX çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Azərbaycan SSR Konstitusiyasının layihəsi və ümumxalq müzakirəsinin yekunlarına həsr olunmuş VII sessiyasında məruzə ilə çıxış edərkən onun təklifi ilə 73-cü maddəni aşağıdakı redaksiyada vermək təklif edilmişdir: ”Azərbaycan SSR-in dövlət dili Azərbaycan dilidir.” Bu, Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı qarşısında etdiyi ən böyük tarixi xidmətlərdən biridir.
Hər bir xalqın varlığını dil təmin etdiyi kimi, Azərbaycan dili də onun xalqının varlığının ən əsas amillərindən biridir. Ana dili digər dövlət rəmzlərimiz kimi müqəddəsdir.
Dövlət dili uğrunda ardıcıl mübarizə aparan Ümummilli Lider SSRİ Konstitusiyası haqqında danışarkən öz nitqində xüsusi olaraq vurğulamışdır ki, Konstitusiya vətəndaşlara təhsil hüququ vermişdir. Bununla o, ziyalıları, xalqı ana dilinin dövlət dili kimi yaşamaq hüququ uğrunda mübarizəyə cəlb edirdi.
1995-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası hazırlanarkən dövlət dilinin necə adlandırılması ilə bağlı müxtəlif təkliflər irəli sürülərkən Ulu Öndər müstəqil dövlətimizin yeni Konstitusiya layihəsini hazırlayan komissiyanın 5 noyabr 1995-ci ildə keçirilən iclasında müzakirələrin məntiqi nəticəsi kimi dövlət dilinin adı barədə öz qəti fikrini bildirdi: “Mən hər bir dilə hörmət edirəm və ehtiramımı bildirirəm. Hesab edirəm ki, Azərbaycan dili ilə fəxr edə bilərik. Xalqımızın da, dilimizin də adı tanınıb. Bu reallıqdır”. 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olunmuş Konstitusiyanın 21-ci maddəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət dilinin Azərbaycan dili olması öz əksini tapmışdır.
Ulu Öndər Heydər Əliyev 2001-ci il iyunun 18-də “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” Fərman imzalamışdır. Sözügedən Fərmanla Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət Dil Komissiyası yaradılmışdır.
Ulu Öndərin “Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi haqqında” 2001-ci il 9 avqust tarixli Fərmanına əsasən hər il avqustun 1-i ölkəmizdə Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü kimi qeyd edilir.
2002-ci il 30 sentyabr tarixində “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan RespublikasınınВ Qanunu qəbul edilmişdir. Qanuna əsasən Azərbaycan Respublikası Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsini öz müstəqil dövlətçiliyinin başlıca əlamətlərindən biri sayır, onun tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsinin qayğısına qalır, dünya azərbaycanlılarının Azərbaycan dili ilə bağlı milli-mədəni özünüifadə ehtiyaclarının ödənilməsi üçün zəmin yaradır.
Yeganə Paşayeva
Xirdalan şəhər 7 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
"DİA-AZ"
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ayı ilə öz dilində danışmaq lazımdır - başqa yolu yoxdur!
Bu gün, 18:05 |
|
|
|
| • Rusiya və Azərbaycanın Baş Prokurorluqları müntəzəm əlaqə saxlayırlar - TASS
Bu gün, 18:03 |
|
|
|
| • Rusiya azərbaycanlı sənətçilərə qadağa qoyub? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Ölkəyə ekstazi gətirən Ramazanov HAKİM QARŞISINDA
Bu gün, 17:57 |
|
|
|
| • Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - Qərar
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
| • Baş direktordan "Sputnik Azərbaycan"ın fəaliyyəti ilə bağlı açıqlama
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
| • ABŞ Azərbaycana YENİ DİPLOMAT GÖNDƏRİR – Emi Karlo Bakıya gəlir
Bu gün, 17:48 |
|
|
|
| • Paşinyan II Qaregini vəzifəsini dərhal tərk etməyə çağırıb
Bu gün, 17:35 |
|
|
|
| • Rusiya turoperatorları Azərbaycandakı bu ölkədən olan turistlərdən şikayət almayıb
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
| • Bütün avadanlıqlar söndürülüb, amma SAYĞACINIZ FIRLANIR – Azərbaycanda hara şikayət edilməli?
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • Əfqanıstanın XİN başçısının müavini ölkəsinin Bakıdakı səfirliyini ziyarət edib
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
| • Memarlıqda... təhlükəli DURUM... - AXI NİYƏ?
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • Əməkdar artist dövlətin pulsuz təyin etdiyi dərmanı niyə 80 manata alır? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
| • Məktəb direktoru faciəvi şəkildə vəfat etdi
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
| • Əməliyyatdan sonra ölən qadının anası naziri məhkəməyə verdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
| • Tramp və Zelenski ABŞ-ın Ukraynaya hərbi yardımları dayandırmasını müzakirə edəcək
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • “Bilmirəm ömrümə nə qədər qalıb, ən böyük arzum onu xoşbəxt görməkdir...”
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • İƏT-lə əməkdaşlıq ölkəmizin nüfuzunun artırılması baxımından xüsusi önəm daşıyır -ŞƏRH
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olmaq istəyir
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
| • Rusiyada Azərbaycan xəbər saytlarına giriş məhdudlaşdırılıb
Bu gün, 13:37 |
|
|
|
| • Agentlik 189 mənzil alacaqdı: -13 milyonluq satınalma niyə baş tutmadı?
Bu gün, 13:34 |
|
|
|
| • Kremldəkilərin “günah keçisi” axtarışı VƏ... - “ən yaxşı günahkar miqrantlardır”
Bu gün, 13:26 |
|
|
|
| • Fərid Əsgərovun təyinatdan sonra ilk - Fotosu
Bu gün, 13:22 |
|
|
|
| • Ali Məhkəmə Vüqar Səfərlinin cinayət işi üzrə qərar verib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:17 |
|
|
|
| • Məşhur tikinti şirkəti yarım milyon borca düşdü
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • KOBİA ölkədaxili sərgilərin keçirilməsinə 160 min xərcləyəcək
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Ermənistanla “qapı”ya Tələt Paşanın adı veriləcək? - KİV
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • Gecə və səhər bəzi yerlərdə duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Ordumuz qərbdədir, Bakını “yerinə oturda” bilməyəcəyik! - Ruslardan ETİRAF
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - ƏMR
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Azərbaycanla Naxçıvanı birləşdirəcək “Tramp dəhlizi” – İrəvandan reaksiya gəldi
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentində deputatlar arasında mübahisə düşüb
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Qarabağ qazisindən icra başçısına MÜRACİƏT - "Mən heç kəsdən pul, yardım istəmirəm, amma..."
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • Azərbaycan Mərkəzi Bankı “MilliKart”a lisenziya verib
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • “Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • Günel Hacıya "Bakı Metropoliteni"ndə vəzifə verildi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
| • Mədəniyyət naziri şəxsən mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir - Əməkdar artist Zemfira Sadıxova
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • “Dəmir Yumruq” şirkəti İTTİHAM OLUNUR - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
| • “Nizami “Xəmsə” yazanda ruslar meşədə ayılarla gəzirdi” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Başçının başı PULYIĞIMINA QARIŞIB: Bələdiyyə də belə... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Milyonlarla manat vergi borcu olan “ELTA Development” QSC-yə satınalmalada kimlər şərait yaradır - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • “Əliyev və Paşinyan tezliklə görüşəcək, Naxçıvana yol açılacaq” - Trampdan Zəngəzurla bağlı yeni təklif
Bu gün, 11:10 |
|
|
|
| • Ekstrasensdən ZƏNGƏZUR PROQNOZU - 2027-ci ildə…
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Bakıda 14-cü mərtəbədən yıxılan qız SAĞ QALDI
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Rusca təhsil alanlar XAİNDİRMİ? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • AZAL təyyarəsinin Rusiya Müdafiə Nazirliyinin əmri ilə vurulduğu TƏSDİQLƏNDİ - VİDEO
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • TƏBİB 1 milyon manata yaxın dərman alır
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • Rusiya bizi BOYKOT ETSƏ... - İtirən KİM OLACAQ?
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
| • “Zaman-zaman həbsimə səbəb olacaq səhvlər etmişəm” - Bəxtiyar Hacıyev
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bu qədər rusdilli məktəbə ehtiyac varmı? - AKTUAL
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
|
