Vaşinqtonun Mərkəzi Asiyadan gözləntisi var - İNCƏLƏMƏ...
Tarix: 10-03-2023, 11:47 | Çap et
Hindistanda “böyük iyirmilərin” xarici işlər nazirlərinin toplantısından əvvəl bir-birinə rəqib dövlətlərin nazirləri fərqli məkanlarda oldular. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov fevralın 27-də Bakıya gəldi və buradan Dehlidəki toplantıya qatıldı. ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken isə Mərkəzi Asiya ölkələrinə səfər etdikdən sonra Dehliyə getdi.
Entoni Blinken Mərkəzi Asiya ölkələrində 5+1 formatında keçirilən toplantıda iştirak etdi. Bu toplantıda Blinkenlə yanaşı 5 Mərkəzi Asiya ölkəsinin xarici işlər naziri qatılmışdı. Bu format 2015-ci ildən fəaliyyət göstərir. Blinken Qazaxıstan və Özbəkistan prezidentləri ilə də görüşərək əlaqələrin genişlənməsiylə bağlı geniş fikir mübadiləsi apardı.
Vaşinqtonun bu bölgə ilə əməkdaşlığının əsas məqsədi Rusiya və Çinin Mərkəzi Asiyadakı təsir gücünü azaltmaqdır. Ancaq buna nail olmaq üçün ABŞ-ın Mərkəzi Asiya ölkələrinə yatırımları artmalıdır. Əks halda Rusiya və Çini bölgədə sıxışdırmaq mümkün olmayacaq. Rusiya və Çinin xeyrinə işləyən bir neçə amil var.
Birincisi, Mərkəzi Asiya ölkələrinin milyonlarla vətəndaşı Rusiyada ucuz işçi qüvvəsi kimi çalışır və qazandıqlarını evlərinə göndərirlər. Həmin maliyyə Mərkəzi Asiya ölkələrinin büdcələrində müəyyən paya malikdir.
İkincisi, Mərkəzi Asiya ölkələrindən bir neçəsinin boru xətti Rusiya üzərindən keçir. Qazaxıstan öz neftini, Türkmənistan isə qazını Rusiyadan keçən boru xətləri üzərindən dümya bazarlarına daşıyırlar. Doğrudur, bu zaman Rusiya Qazaxıstana və Türkmənistana şərtlərini də diqtə edir. Qazaxıstan və Türkmmənistanın Çinlə də enerji əməkdaşlığı mövcuddur.
Üçüncüsü, Çinin Mərkəzi Asiya ölkələrinə milyardlarla dollar yatırımları var. Mərkəzi Asiya ölkələrinin Çinə böyük borcları var. Pekin bu borcların əvəzində bır sıra hallarda həmin ölkələrə şərtlərini diqtə etməyə çalışır.
Buna baxmayaraq, Vaşinqton Mərkəzi Asiya ölkələrini Rusiya və Çin təhlükəsi barədə məlumatlandırır. Misal üçün Entoni Blinken Astanada keçirdiyi mətbuat konfransı zamanı Rusiyanı ismini 10 dəfə hallandıraraq hər dəfəsində bu ölkəni təcəvazkür adlandırıb. Blinken mətbuat konfransında Qazaxıstan prezidenti Tokayevin islahatlar proqramına dəstək verdiyini də bildirib.
Blinken mətbuat konfransında Çinin adını hallandırmasa da, qapalı görüşlərdə mərkəzi asiyalı həmkarlarını Pekinlə münasibətlərdə də diqqətli olmağa çağırıb. Çin 2023-cü ildə büdcəsinin hərbi xərclərini 7 fazi artırıb. Bu təxminən 225 milyard dollara bərabərdir.
Pekin hərbi xərclərin artırılmasını üzləşdikləri çağırışlarla əlaqələndirib. Aydındır ki, söhbət Tayvan ətrafında artan gərginlikdən gedir. Ancaq Çinin Tayvan və ABŞ-la yanaşı qonşu ölkələrlə münasibətlərində də gərginlik var. Pekin bu səbəbdən hərb xərclərini artırıb. Pekinin Mərkəzi Asiya ölkələri ilə münasibətlərində gərginlik yoxdur. Buna baxmayaraq, Çinin artan hərbi gücü Mərkəzi Asiya ölkələri tərəfindən də diqqətlə izlənilir.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
DİA.AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bakıda falçı 74 min manatı necə alıb? - “7 yumurtaya 200 manat verdim”
Dünən, 23:51 |
|
|
|
| • "Onunla bir ömür yaşayaram, amma evlənmərəm"
Dünən, 23:47 |
|
|
|
| • Azərbaycanda qırıcıların sayı Ermənistandan 10 dəfə çoxdur - Forbes
Dünən, 23:45 |
|
|
|
| • Dolların kursu dəyişəcək? - ekspert açıqladı
Dünən, 23:41 |
|
|
|
| • Kilsəni xalqımıza qaytarmalıyıq - Paşinyan
Dünən, 23:38 |
|
|
|
| • Rus ordusu Zaryanı ələ keçirdi
Dünən, 13:00 |
|
|
|
| • Qızını görmək istəyən Aytac parkda bıçaqlanmışdı: Cəza ağırlaşdırıldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 12:58 |
|
|
|
| • Tehranın Zəngəzur XOFU - FAKT BUDUR!
Dünən, 12:32 |
|
|
|
| • Muzdlular ölkəni tərk edirlər, amma... - Mali Rusiyadan hərbi yardım almağa davam edəcək
Dünən, 12:31 |
|
|
|
| • Paşinyanın arvadı və qızları şərab toqquşdurur - FOTO
Dünən, 12:28 |
|
|
|
| • Azərbaycanda metro işçiləri nə qədər qazanır? - MƏBLƏĞ
Dünən, 12:01 |
|
|
|
| • Simonyan Ter-Petrosyanı sərt tənqid etdi - Sən məğlubiyyətin simvolusan
Dünən, 11:58 |
|
|
|
| • Petrosyan saxtakarlığın banisidir, fırıldaqçı... - Paşinyan
Dünən, 11:55 |
|
|
|
| • DSX-nin hərbi qulluqçusu müalicə aldığı xəstəxanada vəfat edib
Dünən, 11:52 |
|
|
|
| • "Bu zəfər və xoşbəxtlik hissini yaşamaq çox bənzərsiz duyğudur" - partiya sədri
Dünən, 11:06 |
|
|
|
| • Rusiya sülh danışıqlarına maraq göstərmir - ISW
Dünən, 10:59 |
|
|
|
| • "Qadağan edilsə, nəziri kartdan-karta atacaqlar" - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 10:01 |
|
|
|
| • Ter-Petrosyan Qaregini dəstəklədi - Paşinyana qarşı birlik
Dünən, 09:57 |
|
|
|
| • Rusiya ABŞ və İranı barışdırmaq İSTƏYİR - TASS
Dünən, 09:36 |
|
|
|
| • Aydın Abbasov oğluna Türkiyədə toy etdi - VİDEO
Dünən, 09:31 |
|
|
|
| • Ağdərənin bərpasına HARAM QATANLAR: “AEF Group”... - İcazə verin şübhələnək...
Dünən, 09:26 |
|
|
|
| • "Rüşvət verən valideyn HƏBS olunmalıdır – müəllimlər susmasın!"
Dünən, 09:18 |
|
|
|
| • Əmrullayevin anasını ağlatdığı Azərbaycan təhsili - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 06:03 |
|
|
|
| • Pezeşkiandan Pakistan və Hindistana YENİ TƏKLİF - vasitəçi kimi...
Dünən, 05:57 |
|
|
|
| • Paşinyanın kilsə ilə savaşı... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 05:54 |
|
|
|
| • Paşinyanın Türkiyə və Azərbaycana təbriki bizi təəccübləndirməməlidir - Andranik Tevanyan
Dünən, 05:52 |
|
|
|
| • Berlin-Moskva gərginliyi pik həddə: 80 il sonra növbəti dəhşət yaşana bilər - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 05:41 |
|
|
|
| • "Müəllim nüfuzu zinət əşyası ilə ölçülməməlidir..." - VİDEO
Dünən, 02:48 |
|
|
|
| • "Məqsəd nədir, təbii ki, pul silməkdir" - ETİRAZ
Dünən, 02:45 |
|
|
|
| • "Ermənistan Gürcüstanı günahlandıraraq məsələni siyasiləşdirir" - ŞƏRH
Dünən, 02:31 |
|
|
|
| • "Gətirib qoydular qucağıma ki, sənin qızındır"
Dünən, 02:26 |
|
|
|
| • Mal bazarı müdirinin SİFTƏSİ 'KOR ÇIXDI ' - VİDEO
Dünən, 02:20 |
|
|
|
| • Tovuzda valideynlərin qızıl üzük hədiyyə etdiyi müəllimə töhmət verilib - RƏSMİ
7-06-2025, 15:09 |
|
|
|
| • “Paşinyan Azərbaycanı Qarabağa görə də təbrik edəcək” – Aslanyan
7-06-2025, 13:05 |
|
|
|
| • Mask Trampa qarşı müharibəni uduzdu: - bundan sonra nə olacaq?
7-06-2025, 13:03 |
|
|
|
| • Türkeşin qızından Baxçalıya sərt təpki: - Bunu atamın üzünə deyə bilərdiniz?
7-06-2025, 12:55 |
|
|
|
| • Nazirin səfəri ləğv edildi, güllər qaytarıldı – İrəvan-Tiflis gərginliyi
7-06-2025, 12:53 |
|
|
|
| • "İş günləri ilə bağlı son anda verilən qərar ölkə iqtisadiyyatı üçün zərərlidir" - ÇÜNKİ...
7-06-2025, 12:43 |
|
|
|
| • Patlamağa hazır sədaqət böhranı: Trampla Mask arasında qalan qadın - Keti Miller kimdir?
7-06-2025, 12:37 |
|
|
|
| • Orta məktəblərdə erkən nikahın zərərləri barədə şagirdlərə nə ÖYRƏDİLİR?
7-06-2025, 12:25 |
|
|
|
| • Ermənistanda Azərbaycan dili dərsliyi nəşr olundu - FOTO
7-06-2025, 12:16 |
|
|
|
| • Nikolun Azərbaycanı təbriki və 2 erməninin sərhədi keçməsi… - NƏ BAŞ VERİR?
7-06-2025, 12:14 |
|
|
|
| • Paşinyandan gözlənilməz addım: - Sülh sazişi imzalanır, Zəngəzur dəhlizi açılır?
7-06-2025, 12:13 |
|
|
|
| • Şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
7-06-2025, 12:03 |
|
|
|
| • Kürdəmirdə şəhərdaxili yolların təmirinə 444 min manat xərclənəcək
7-06-2025, 12:01 |
|
|
|
| • Qızıl üzüklü müəllimə QALMAQALI... - Nazirlik İŞƏ QARIŞACAQMI?
7-06-2025, 12:00 |
|
|
|
| • “Xarı bülbül”də dava: gənc nişanlısı ilə qeyri-etik hərəkətlər etdi, narazılıq oldu - TƏFƏRRÜAT
7-06-2025, 11:40 |
|
|
|
| • Nazirlər bir ayda neçə kilo ət ala bilər? - Rəsmilərin məvacibi
7-06-2025, 11:30 |
|
|
|
| • "Sən mənim yer üzündəki Allahım idin, qoruyucu dağım idin"
7-06-2025, 11:14 |
|
|
|
| • Bayram günlərində Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi şəxsi heyətlə görüşüb
7-06-2025, 11:11 |
|
|
|
|
