İran: dərinləşən iğtişaş, rejimə qarşı blok səfərbərliyi və saatlı bomba effekti - İNCƏLƏMƏ...
Tarix: 15-10-2022, 11:00 | Çap et
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, İran rejimi ictimai quruluşda müəyyən güzəştlər edəcək. Yəni qamçı göstərdilər, indi kökə vaxtı gəldi. Yəni onların devrilməməsi, inqilab baş verməməsi üçün bəzi yumşaldıcı tədbirlər, o cümlədən hicab məsələsində və s. yumşalmalar ehtimal edilir.
Bu fərziyyə nə dərəcədə reallaşa bilər? İrandakı hazırkı etiraz hadisələri necə bitə bilər? Mollakratiya rejiminin zəifləməsi nə dərəcədə gözlənilir? Neft-qaz sənayesində Rusiya ilə 40 milyard dollardan çox dəyərə malik olan yeni müqavilə ona hansısa şəkildə kömək edə bilərmi?
Bu yaxınlarda tərəflər yataqların işlənməsi üçün anlaşma memorandumu, həmçinin mayeləşdirilmiş təbii qazın istehsalı üçün qaz kəmərlərinin və qurğularının tikintisinə dair saziş imzalayıblar. Ola bilsin ki, yaxın illərdə İranda hadisələrin inkişafı ehtimalı ilə bağlı başqa fikirlər də ortaya çıxsın.
DİA.AZ xəbər verir ki, baş verənləri AYNA-ya ukraynalı analitik, Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin (Kiyev) icraçı direktoru İqor Semivolos şərh edib:
“Belə fərziyyələr var. Xüsusilə də, rejim ənənəvi təsir üsullarının və zorakılıqdan hissə-hissə istifadənin nəticə əldə etmədiyini dərk etdiyi üçün bu yumşalmalara təkan verə bilər. Əslində, biz son onilliklərin ən böyük siyasi etirazı ilə üzləşirik, bu, əlbəttə ki, hələ inqilabi xarakter almayıb, lakin artıq “böyük iğtişaşlar” kimi qiymətləndirilə bilər.
Rejimin dialoqa hazır olduğunu nümayiş etdirməklə geri çəkilə biləcəyinə dair siqnallar həqiqətən də gəlir, lakin onlar mollakratiyanın əleyhdarlarının kifayət qədər aşağılayıcı şərhləri ilə müşayiət olunur. Yəni etirazçılar xoş niyyətə inanmırlar və onlar özləri belə söz-söhbətləri zəiflik əlaməti kimi qiymətləndirirlər. Bu paradoks totalitar rejimin “Axilles dabanı”dır – opponentlərlə aktiv qarşıdurma şəraitində hakimiyyət daim zorakılıq səviyyəsini artırmalı, eyni zamanda bunun müqabilində hansısa güzəştlərə getməlidir.
Problem ondadır ki, islamçı rejim əhalinin əksəriyyətinə yoxsulluq və hüquqsuzluqdan başqa bir şey təklif edə bilməz və İslamda vacib olan ədalət anlayışına ənənəvi arxalanma küçələrdəki qırğınlardan sonra öz effektivliyini dayandırır. Nəhayət, etirazın sönmək əvəzinə, onun daha genişləndiyini və dərinləşdiyini görürük ki, bu da rejimin özünün davamlı mövcudluğu üçün həqiqətən təhlükəli olur. Ənənəvi və rahat şəhər siniflərinə “bazari”lər – bir vaxtlar rejimin dayağı olan kiçik bazar tacirləri, neft emalı zavodunun işçiləri, gənclər və onların valideynləri də qoşulur. Problemlərə qarşı blok səfərbərliyi üzdədir - milli problemlər saatlı bombaya çevrilir.
Bunun necə bitəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir. Ümumiyyətlə, hər şey rejimin dağılmasına doğru gedir, lakin bu yolda çoxlu sualtı cərəyanlar var - raketlər, dronlar, aviasiya və donanma ilə Stalinist NKVD-nin reinkarnasiya edilmiş versiyasına çevirilən SEPAH-ın (İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun) - dövlət daxilindəki dövlətin gücü nə qədərdir? Bu qrup nəinki daxili siyasi vəziyyətə nəzarət edir və məqbul zorakılıq səviyyəsini müəyyənləşdirir, onlar mahiyyətcə dövləti özəlləşdirdilər, nəhayət, onun institutlarını ələ keçirdilər və islamçı siyasi sistem çərçivəsində müxtəlif siyasətçiləri barışdırmağa imkan verən respublikaçılıq ideyasını məhv etdilər.
Ortamüddətli perspektivdə, məsələn, bir il ərzində hadisələrin inkişafını qiymətləndirsək, o zaman İranda inqilabdan və Ruhullah Musəvi Xomeyninin Tehrana qayıdışından əvvəl baş vermiş 1978-ci il hadisələri ilə nəticələrinə oxşar eskalasiya ssenarisini aydın görə bilərik. Kim bilir, gələn il Rza Pəhləvinin təyyarədə uzun sürgündən sonra zəfərlə ölkəyə qayıtmasını görəcəyikmi?
Rusiya-İran münasibətlərinə gəlincə, bu münasibətlər nə qədər uzansa, bir o qədər də Moskvanın Ukraynaya qarşı apardığı müharibənin girovuna çevrilir. İranın kamikadze pilotsuz təyyarələrinin çatdırılması, Ukraynanın mülki və infrastruktur obyektlərinə zərbələrin endirilməsində iranlı təlimatçıların birbaşa iştirakı Putin əleyhinə koalisiya ölkələrinə qarşı müharibə aktıdır. Diktatorlar indi öz-özlərinə nə düşünürlərsə etsinlər, nə qədər şişirtməyə və inam nümayiş etdirməyə çalışsalar da, onların sonu eyni olacaq. Uduzmaq və unudulmaq”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "TCF" BOKT kiçilib, gəlirləri və mənfəəti azalıb - HESABAT
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü Abşeronda şəhid övladları ilə birgə qeyd edilib - FOTO
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Maşınlar AYNA-nın əlindən səkilərə çıxdı: piyadalara QANAD AÇMAQ QALIR... - FOTOFAKT
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Saleh Səmədov həbs edildi - DETALLAR
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi daha bir məhkəmə işini uduzdu: - tələbənin diplomu tanınacaq
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • İlon Maska qarşı sensasion ittiham - Bu icmanın ölümünə səbəb olur...
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Köçkün tələbələrin təhsil güzəşti ləğv olunur? - AKTUAL
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • "Duqinin açıqlamaları xof yaratmaq məqsədi güdür"
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • BU NƏDİ BELƏ: Eltisinin ölümünə görə həbs olunan həkim iş başında... - Müştəri qəbul edir
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • Əmək müqaviləsinin ləğv edilməsi barədə... - Ekspert danışır...
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • Ermənistan iqtisadiyyatında baş verən şişirtmələr kimlərə hesablanıb - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • Qəbul imtahanına düşən çətin sualları kim hazırlayıb? - DİM sədri AÇIQLADI
Bu gün, 11:41 |
|
|
|
| • Aqil Abbasdan analara çağırış: - “Oğlan uşağına bunu geyindirməyin!”
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə problem yaradan 4-cü ölkə: Əsas hədəfi budur - AÇIQLAMA
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Simonyanın “300 min azərbaycanlı” açıqlaması qorxuludur? - “Fakt”
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • "Merkuri BOKT"-nın mənfəəti 2,7 dəfə azalıb - HESABAT
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • "Bu addım atılarsa, sülh müqaviləsinin imzalanması ehtimalı güclənə bilər" - Zərdüşt Əlizadə BELƏ DEYİR...
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • “Xəstə əməliyyat üçün Qüdrət Həsənquliyevdən icazə alacaq?” – Həkimdən ETİRAZ
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
| • İrəvanın “sülh tələsi” - Bakı “B planı”nı işə sala bilər
Bu gün, 11:10 |
|
|
|
| • Sərhəddə mobil telefon əməliyyatı: təhqiqatçı islah işlərinə məhkum edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • Müharibədə ciddi dönüş: - bunu gözləməyə dəyərdi
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • Paşinyan düşmənləri ilə mübarizədə Yaradandan kömək dilədi...
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Qəbul imtahanın nəticələri nə zaman elan olunacaq? – Məleykə Abbaszadə AÇIQLADI
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • Kamran Əliyevdən yüksək vəzifəyə TƏYİNAT - ƏMR
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • AZERCELL-dən YENİ BAHALAŞMA DALĞASI - SİYAHI
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
| • Tanış olduğu qadınları qarət edən azərbaycanlı gənc TUTULDU
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Xüsusi məktəbdə müəllim azyaşlıya şiddət göstərib? - FOTO
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
| • Azərbaycan - Türkiyə - Pakistan birliyi …
Bu gün, 10:31 |
|
|
|
| • Prezidentin “mesajlar lazımi ünvana çatacaq” ismarışı - Xəbərdarlıq düz oxunmasa...
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
| • Rəvan Qarayev qəzaya düşdü
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • Qorxmaz Hüseynovdan ƏMANƏT QALAN TENDERYEYƏN... - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • Dostunun maşınını qarət edən keçmiş FHN əməkdaşı həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
| • Əmrullayevin QURBANLIQ DİREKTORLARI... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:48 |
|
|
|
| • Cəlilabadda kartof sürətlə UCUZLAŞIR
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • ABŞ Ukraynaya 2 iyun danışıqlarında iştirak etmək barədə təzyiq edə bilər - “The Washington Post“
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • "Bu ölkələrin bundan sonra da birgə layihələri olacaq" - deputat
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • Moskvanın Zəngəzur planları: Sülh prosesinin əhəmiyyəti... - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • Qarabağın “Kəşmiri” ilə bağlı mühüm qərar – Üç ölkə razılaşdı
Bu gün, 09:18 |
|
|
|
| • Tramp sülh istəyir, ona görə də Bakıya gələ bilər - AKTUAL
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • Qeyri-neft sektorunun istənilən artımına sevinmək lazımdır - ÇÜNKİ...
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • Vasif Talıbovun səhhəti pisləşdi: Ölkədən buraxılmadı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə qarşı “üçlü” ittifaq - Məkrli plan
Bu gün, 08:49 |
|
|
|
| • İctimai nəqliyyatın MÖVSÜMİ PROBLEMİ... - Düzələnə oxşamırıq...
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
| • PULSUZ SƏHİYYƏNİN DAHA BİR İFŞASI: Bu sistemdə vəziyyət bərbaddır! - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 08:40 |
|
|
|
| • Qalmaqallı rektorun ucuz piar cəhdi -FOTOFAKT
Bu gün, 08:32 |
|
|
|
| • Ramilə Seyidova 108 min manatlıq maşın aldırır
Bu gün, 08:22 |
|
|
|
| • Yüksək rütbəli məmur QƏZA TÖRƏTDİ: İndi də gizlədirlər... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 08:16 |
|
|
|
| • Zabratda dövlət qurumun LAQEYDLİYİ... - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 08:06 |
|
|
|
| • Bu gün 2024/2025 mövsümünün qalibi müəyyənləşəcək - UEFA Çempionlar Liqası
Bu gün, 07:54 |
|
|
|
|
