Bakı şəhərində illərdir dövlət planına salınan bir sıra yaşayış ərazilərində hələ də faktiki söküntü işlərinə başlanmayıb. Sakinlər uzun müddətdir ki, prosesin başlayacağını gözləsələr də, dəyişiklik baş vermir. Bu da əhali arasında narazılıq yaradır.

Planda olan ərazilərin hələ də sökülməməsinin səbəbi nədir? Proses niyə gecikir?

Globalinfo.az-a danışan əmlak üzrə ekspert Anar Nəsirov deyib ki, ərazinin plana düşməsi orada dərhal söküntü və tikinti işlərinin başlayacağı anlamına gəlmir:

“Bunun üçün həmin ərazi tikinti şirkətlərinin maraq dairəsində olmalıdır. Şirkət əvvəlcə dəyərləndirmə aparır – orada bina tikib satmaq nə dərəcədə sərfəlidir? Mənzilə tələbat varmı? Qiymətlər bazara uyğundurmu? Bəzi ərazilərdə bütün evlər birmərtəbəlidir. Bu, sahibkar üçün söküntü baxımından sərfəli görünsə də, tikinti şirkətləri həmin yerlərə maraq göstərməyə bilər. Çünki bu ərazilərdə mənzil qiymətlərinin və ya tələbatın aşağı olma ehtimalı var. Əvəzində, sahibkarlar bəzən beşmərtəbəli binaların söküntüsünə üstünlük verirlər. Çünki bu ərazilərdə tikilən yeni binaların satış potensialının, həmçinin kommersiya obyektlərindən gəlirin daha yüksək olması mümkündür”.

Ekspert qeyd edib ki, dövlət bəzi ərazilərdə, məsələn, NZS, Alatava, Papanin, Xutor, Sovetski kimi yerlərdə söküntüyə icazə versə də, prosesi həyata keçirən konkret tikinti şirkəti olmalıdır:

“Şirkət müvafiq layihə ilə Şəhərsalma Komitəsinə müraciət etməli, orada yaşayış binaları tikmək, habelə sakinləri təmin etmək planını təqdim etməlidir. Bu prosesin həyata keçirilməsi üçün əsas iki model var. Sakinlərə əmlaklarına görə bazar qiymətinə uyğun kompensasiya verilir, yaxud tikinti şirkəti vətəndaşı kirayə mənzillə təmin edir, yeni bina tikildikdən sonra ona mənzil təqdim olunur. Əgər vətəndaşın evi, məsələn, 50 kvadratmetrdirsə, qarşılıqlı razılaşma əsasında əlavə kvadratmetr də verilə bilər. Yəni, əsas məsələ tərəflərin – tikinti şirkətinin və əmlak sahibinin razılığıdır. Razılıq əldə edildikdən sonra sakinlər ya kirayə mənzillə təmin olunur, ya da onlara aylıq kirayə haqqı ödənilir. Bu öhdəliklər yazılı müqavilədə əks edilir. Əlavə olaraq, tikinti şirkəti ilə vətəndaş arasında nə qədər sahənin sökülməsi və qarşılığında yeni binadan ona uyğun neçə otaqlı mənzilin veriləcəyi razılaşdırılır. Bundan sonra vətəndaş evini könüllü şəkildə təhvil verir və tikinti işləri başlayır. Qeyd etdiyim kimi, bu proses yalnız tikinti şirkətlərinin marağı olduqda baş tutur”.

Mütəxəssis əlavə edib ki, dövlət şirkətləri söküntüyə məcbur edə bilməz:

“Yalnız tövsiyə mümkündür, lakib şirkət qazanc görmürsə, layihəyə başlamaq istəməyəcək. Son nəticədə, qərar verən tikinti şirkətidir. O, ərazidə mənzilə tələbatı, qiymətləri və gəlir imkanlarını təhlil edərək, sərmayənin qaytarılıb-qaytarılmayacağını hesablayır. Əgər bölgə tələbat baxımından zəifdirsə, şirkət üçün sərfəli hesab olunmur. Bu səbəbdən bəzi hallarda beşmərtəbəli binaların söküntüsü daha üstün sayılır. Hətta bu söküntü daha baha başa gəlsə də, nəticədə şirkət oradan daha çox gəlir əldə edə bilər. Ona görə də konkret olaraq hansı ərazinin, nə vaxt və kim tərəfindən söküləcəyi məlum deyil. Hələlik heç bir şirkət bu barədə öhdəlik götürməyib. Proses yalnız könüllü razılaşmalarla baş tuta bilər”.