“Akademiya neft deyil ki, yerini tapıb, buruq qazacağıq...” - deputat
Tarix: 21-01-2022, 16:38 | Çap et
Son vaxtlar ölkənin gündəmi əsasən təhsil qalmaqalları olsa da, artıq AMEA-da baş verən prosesləri də bura aid etmək olar.
Belə ki, son vaxtlar sosial şəbəkələrdə AMEA-da çalışan bir sıra alimlərin etirazları yayılır.
Son hadisələrdən biri də AMEA-nın Tarix institunun direktoru Kərim Şükürovun öz vəzifəsindən istefası olub. Direktor istefasının səbəbini “AMEA prezidentinin Tarix İnstitutu və onun rəhbəri kimi mənim haqqımdakı qeyri-adekvat fikirlərinə etiraz olaraq” göstərib.
Ümumiyyətlə, son vaxtlar AMEA ilə bağlı səslənən fikirlər, mövcud vəziyyətlə bağlı suallarımızı millət vəkili Fazil Mustafa cavablandırdı.
-Fazil bəy, son vaxtlar AMEA ilə bağlı bir sıra tənqidi, o cümlədən bu qurumun fəaliyyətinə ehtiyacın olmaması ilə fikirlər səslənir. Siz bu barədə nə düşünürsünüz?
-Bu məsələ cəmiyyətdə illərdir ki, müzakirə olunur. AMEA o zaman gərəksiz olur ki, universitetlər elmi-tədqiqat modeli yükünü öz üzərlərinə götürsün. Buna nə dərəcədə hazırdırlar? Yəni bu, ciddi məsələdir və belə bir hazırlıq yoxdur. Əgər belə bir hazırlıq yoxdursa, biz orada olan müəyyən rasional imkanları da əldən çıxara bilmərik. Bu da böyük bir problem yaradır. Təsəvvür edin ki, kimya, fizika, riyaziyyat üzrə bütün tədqiqat institutları akademiyanın nəzdindədir. İş keyfiyyətli qurulmaya, nəticələr bizi qane etməyə, yaxud idarəetmədə problemlər ola bilər. Ancaq bütövlükdə sistemi o vaxt aradan qaldırırsan ki, onun alternativini hazırlayırsan. Biz yarada bilmədiyimiz universitetin yerinə bir boşluqmu saxlamalıyıq? Bunun üzərində düşünməliyik. Ona görə də bu məsələ ilə bağlı cəmiyyətdə müzakirələr açılmalıdır. Cəmiyyətdə bundan sonra hansısa bir şəkildə müzakirə aparmaq daha doğru olar.
-Dünən Tarix institutunun rəhbəri Kərim Şükürov istefa verib. Son vaxtlar AMEA rəhbərliyinə qarşı bir sıra etirazlar da səslənir. Sizcə, bu, nədən irəli gəlir- daxili proseslərlə, yaxud alimlərin çalışdıqları sahəyə diqqət göstərilməməsi ilə bağlıdır?
- Hazırda akademiyada daxili proseslərin hansı istiqamətdə cərəyan etdiyini bilmirəm. Hər halda problem varsa, müzakirə olunmalıdır. Ancaq bizim ümumiyyətlə, tarix, hüquq, fəlsəfə ilə bağlı nəzəri sistemimizin akademiya tərkibində o qədər də keyfiyyətli olmadığını düşünürəm. Ona görə də biz bu istiqamətdə də müzakirələr aparmalıyıq. Bu, fərdi fikirlərlə olmur, müzakirələrlə ortaya çıxır ki, çatışmayan məsələlər nədir. Yoxsa biri burdan bir söz dedi, o biri də ona söz atdı, bununla məsələ çözülmür. Geniş auditoriyalarda, elm sferalarında bu müzakirə olunandan sonra nəyin faydalı olduğu, hansı istiqamətin bizə lazım olduğunu daha tez üzə çıxaracağıq.
-Belə bir fikirlər də səslənir ki, bizim alimlər elmdə heç bir yenilik etmirlər. Heç bir yeni kəşflər etmirlər, sadəcə eyni mövzuların təkrar tədqiqatı ilə məşğuldurlar. Bu fikirlə razısınızmı?
-Bu, bir həqiqətdir. Çünki o baza da yoxdur. Hansı laboratoriyada,hansı müəssisədə eləsinlər? Sovet dövründən qalan bütün sistem də dağılıb. Yeni bir faydalı laboratoriya sistemi qura bilməmişik. Universitet mühiti də yoxdur. Mühit yoxdursa, bu, təkcə alimin günahı deyil. Alim də yetişəcəyi mühit axtarır. Bunu ancaq xaricə gedənlərdən gözləmək olar. Çünki orada bu şərait var. Bizdə yaxın gələcəkdə yəqin ki, bu olmayacaq.
-Bir çox alimlərimizin də xaricə üz tutduğunun şahidi oluruq. Bugünkü “beyin axını” elmimizin sabahı üçün təhlükə deyilmi?
-Bu normaldır və buna pis baxmaq lazım deyil. Bacardıqca daha çox adamı xaricə göndərmək lazımdır. Əgər mütəxəssis kimi yetişməsini istəyiriksə, ordan geri qaytarmağın bir mənası yoxdur. Çünki bu adamlar ancaq o mühitdə yetişə bilərlər. Normal alimin yetişməsi üçün model yoxdur. -Hazırkı AMEA rəhbərlyinin elmə diqqət göstərməməsi ilə bağlı fikirlər səslənir.
Sizcə, bu, nə dərəcə doğrudur?
-Akademiyaya kimi təyin etsən, elmə diqqət göstərməsi mümkün deyil. Çünki elm yoxdursa, nəyə diqqət göstərəcək? Bütövlükdə elmin konstruksiyası dəqiq müəyyən edilməlidir. Hansı elmi inkişaf etdiririk? Filologiya, ədəbiyyat, hüquq, fəlsəfədən minlərlə müdafiə olunan əsərlərlə elm inkişaf etmir, müasir dövrdə təbiət elmləri, fundamental elmlərin geniş tədrisi ilə inkişaf edir. Bizdə bu sahələr axsayırsa, humanitar sahəylə bu yükü qaldırmaq mümkün deyil. Ona görə də akademiya formal olaraq insanların sadəcə işsiz qalmaması, sosial müavinət əldə etmək yerinə daha çox bənzəyir. Başqa cür elmi “pompalamaq” mümkün deyil. Bu, neft deyil ki, yerini tapacağıq, vuracağıq, buruq nefti çıxaracaq. Bu, tamam başqa bir şeydir, illər lazımdır ki, kökü qalsın. Ancaq illərlə bunu sıradan çıxartdıq. Ona görə də bərpa etməyimiz çox çətin olacaq.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Azərbaycanda pomidor-xiyar inqilabına hazırlaşırlar" - Şeyx Əbdül
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • Şikayətlər artır, aktivlər azalır: “Yelo Bank”da nə BAŞ VERİR? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Əməkdar artist Türkiyəyə köçüb? - “Qızım burada yaşayır”
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • Kişi ondan xəbərsiz övladını rayona göndərən keçmiş arvadını bıçaqladı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • “Paşinyan bizi Əliyevin resepti ilə “müalicə edir” - Vardanyan
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Vətəndaş xəbəri olmadan borclanır... - GİLEY
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • Bizə dərs keçən “Xudayar bəylər”... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı politoloq erməni baş nazirə TƏRİFLƏR YAĞDIRDI - “Paşinyan bölgə üçün son dərəcə dəyərli siyasətçidir”
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • Gəncə Dövlət Universiteti adlı bazar və... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Masallını qarət edənlər RAHAT-RAHAT GƏZİRLƏR... - GÖZ YUMULACAQMI?
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Məmurlar xalqa xidmət etmir, öz rifahlarını yaxşılaşdırır - Partiya sədri
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Xankəndidə təmir işləri aparacaq şirkətlərin adları MƏLUM OLDU - QALİBLƏR, MƏBLƏĞLƏR
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • ABŞ Konqresində Azərbaycan əleyhinə düzəlişlər rədd edilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
| • Revanşistlərin “Qərbi Ermənistan və artsax” sancıları - Paşinyana iki “ev tapşırığı”
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Aİ arasında yüksək səviyyəli iqtisadi işçi qrupu yaradılacaq
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • 20 Sentyabr - Dövlət Suverenliyi Günüdür - MƏQALƏ
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Bakıya və Trampa qarşı xain plan - bədnam layihə qəbul olunsa...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • İradənin Zəfəri: 30 illik mübarizənin 23 saatlıq sonu - AKTUAL
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • Gülüstan Əliyeva türkdilli layihəyə imza atdı - FOTO
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • Rusiyanın gündə min dronunu məhv edəcəyik - Şmıqal
Bu gün, 07:05 |
|
|
|
| • Zaur Mikayılovun YUMOR HİSSİ... - ƏCƏB DƏ ŞƏNDİR...
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
| • Ər-Riyad ABŞ-a etimadını itirib, təhlükəsizlik sahəsində yeni tərəfdaşlar axtarır - KİV
Bu gün, 06:59 |
|
|
|
| • Növrəst Cəfərovun şübhəli TENDER ORTAĞI - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 06:57 |
|
|
|
| • Ağdaş sakinindən İTTİHAM YAĞIŞI - "Bu üç qurum rayonda sözün əsl mənasında "at oynadırlar", insanları diri-diri öldürürlər"
Bu gün, 06:54 |
|
|
|
| • Şəhid ailəsi keyfiyyətsiz mənzilə görə nazirliyi və tikinti şirkətini məhkəməyə verdi - yekun qərar onun xeyrinə oldu
Bu gün, 06:46 |
|
|
|
| • 5 il əvvəl yanmış evinə təzminat ala bilmir - GİLEY
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
| • Gömrükdəki tenderlər: özgəsinin nə işi var? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 06:40 |
|
|
|
| • Azərbaycanda QARA MÜHASİBATLIĞA dönüş... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 06:35 |
|
|
|
| • "Bu sahədə böyük bir maliyyə imkanları olmalıdır" - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • Şagirdlər gözləyir, cədvəl isə yoxdur: Bakı Məktəbində gərginlik - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • Çörəyimizin üstünə hansı yağı sürtürük: BİLİRİKMİ? - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 06:25 |
|
|
|
| • ƏT BAHALAŞIR: Bazara nəzarət əldən çıxa bilər... - vətəndaş narahatdır...
Bu gün, 06:22 |
|
|
|
| • SÜLH ÜÇÜN... uzağa getmək lazım deyil... - AKTUAL
Bu gün, 06:19 |
|
|
|
| • "Heç kəs bilmədi ki, mənim nə problemim var" - Xalq artisti
Bu gün, 06:17 |
|
|
|
| • “Pomidor müharibəsi”nin davamı: Əlaqələr kəsiləcəkmi? - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 06:14 |
|
|
|
| • Kiriyenkonun uğursuzluğu: sadə həqiqəti dərk etməkdən inadla imtina - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:12 |
|
|
|
| • Avtobuslarda gedişhaqqı dəyişə bilər: 17 qəpik… – DİQQƏT
Bu gün, 06:07 |
|
|
|
| • Səs yazısı yayılan məktəb direktoru ilə bağlı araşdırmalara başlanıldı - rəsmi
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Pezeşkian şayiələrə son qoydu: - Mən fəxr edirəm ki, türkəm!
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
| • "Büdcə planlarını dolduran qurumlar həm əhalinin, həm sahibkarın maddi vəziyyətini çətinləşdirəcək" - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • İsrail bu tarixdə İrana zərbə endirəcək - ŞOK İDDİA
Dünən, 16:51 |
|
|
|
| • “Bu addım Trampın sülh səylərinə açıq sabotajdır" - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 16:46 |
|
|
|
| • "Layihələri elə sıralamaq olar ki, borc götürmədən və vaxtı bir qədər uzatmaqla borcsuz icra etmək olar" - ŞƏRH
Dünən, 16:43 |
|
|
|
| • “Rabitəbank” və "Kommersant.az": nələr baş verir? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:39 |
|
|
|
| • Quru sərhədlərin açılması barədə vacib AÇIQLAMA - “Tasnim”
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • Özünə Türkiyədə 45 min manata saat və qolbağ aldı - FOTO
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • Counz Robert Qəri “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 16:24 |
|
|
|
| • Mehdiabadda qanunsuz tikintiyə hansı məmur icazə verib? - VİDEOFAKT
Dünən, 16:14 |
|
|
|
| • “Vergi güzəşti ləğv olunsa belə, həm sahibkarın, həm də işçinin rifahına mənfi təsirlər yaratmayacaq qaydalar tətbiq olunacaq” - deputat
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • Bakıda ögey anasının qorxusu altında qalan qız evdən qaçdı: "Gecə saat dördə işləmiş..." - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:55 |
|
|
|
|
