“Sovet İttifaqı, bir sıra hüquqşünasların fikrincə, formal baxımdan dağılmamış hesab edilə bilər”. 

Rusiya Federasiyası Prezidentinin müşaviri Anton Kobyakov Sankt-Peterburqda keçirilən Beynəlxalq Hüquq Forumunun yekunlarına həsr olunmuş mətbuat konfransı zamanı belə deyib. Kobyakov qeyd edib ki, bir sıra konstitusiya hüququ ekspertləri, o cümlədən ABŞ və Fransadan olan xarici mütəxəssislər SSRİ-nin mövcudluğuna son qoyulması prosedurunu hüquqi cəhətdən etibarsız hesab edirlər. 

“”SSRİ qanuni olaraq haradasa mövcuddur”, -konstitusiya hüququ ekspertləri uzun müddətdir ki, Qərb ölkələrində, ABŞ-də, Fransada belə deyirlər. Bunu ona görə deyirlər ki, SSRİ-nin buraxılması deyilən prosedur pozulub. Sovetlər Qurultayı kimi də tanınan Xalq Deputatları Qurultayı 1922-ci ildə SSRİ-ni yaratmışdısa, o zaman həmin deputatların qurultayının qərarı ilə ləğv edilməli idi. Əgər hüquqi prosedur pozulubsa, onda belə çıxır ki, konstitusiya hüququ ekspertlərinin dediyi kimi, qanuni olaraq SSRİ mövcuddur”. 

O, həmçinin Sovet İttifaqının ləğvinin rəsmiləşdirildiyi Belovej razılaşmalarının legitimliyinə şübhə ilə yanaşdığını bildirib. Onun sözlərinə görə, bu aktı səlahiyyəti olmayan orqanlar ratifikasiya edib: 

“Bu akt sonradan RSFSR, Ukrayna SSR və Belorusiya SSR Ali Sovetləri tərəfindən ratifikasiya olundu. Lakin bu, ümumiyyətlə, onların səlahiyyətlərinə aid deyildi. SSRİ dağılmayıbsa, məntiqlə, hüquqi nöqteyi-nəzərdən belə çıxır ki, Ukrayna böhranı daxili prosesdir”, - Kobyakov qeyd edib. 

O, cari hadisələri daha yaxşı başa düşmək üçün İttifaqın dağılmasına hüquqi qiymət verilməsinə yenidən baxılmasının zəruriliyini vurğulayıb. Bu isə təhlükəli tendensiyadan xəbər verir.Milli Cəbhə Partiyasının sədr müavini, politoloq Məhəmməd Əsədullazadə “Cebheinfo.az”-a açıqlamasında bildirib ki, Kobyakovun açıqlamasını Rusiyanın Ukrayna ilə bağlı planının tərkib hissəsi kimi şərh etmək olar. Yəni, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi SSRİ-ni bərpa etmək məqsədi daşıyır. Artıq Rusiya rəsmiləri də bunu dilə gətirirlər:

“Hesab edirəm ki, Kobyakovun sözləri Kremlin mövqeyini əks etdirir. Rusiya prosesləri bu istiqamətdə davam etdirmək istəyir. Bununla həm digər postsovet ölkələrinə, həm də Qərbə SSRİ-nin hüquqi cəhətdən mövcud olduğuna dair mesaj verirlər. Düşünürəm ki, bu təhlükənin qarşısı alınmalıdır. Amma biz tarixə nəzər salsaq görərik ki, SSRİ-nin qurulması özü qanunsuz olub. 

SSRİ digər respublikaların ərazilərinin, o cümlədən Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin işğal olunması nəticəsində yaradılıb. Bolşevik Rusiyası digər xalqların mövqeyini nəzərə almadan hücuma keçərək hərbi əməliyyatlar aparıb, kütləvi qırğınlar törədib, işğal yolu ilə bir imperiya qurub. Bu özü qanunsuzdur. 

Ona görə də SSRİ-nin dağılmasına dair hüquqi prosedurun olmaması barədə iddiaların özü əsassızdır. Rusiya rəsmiləri Belovej razılaşmasının legitimliyini şübhə altına almaqla SSRİ imperiyasının bərpasına hüquqi əsas yaratmaq istəyir. Halbuki, SSRİ-nin yaranması qanunsuz olduğu üçün onun hüquqi prosedurlarla buraxılması da düzgün deyil”. 

Ekspert hesab edir ki, SSRİ Azərbaycan xalqının iradəsinə zidd yaradılıb: 

“Azərbaycan xalqının 1918-ci ildə qurduğu müstəqil dövlət 1920-ci ildə işğal edilib. Ona görə də həm Azərbaycan, həm digər respublikalar bu işğalçı, vandalizm siyasətinə, bir ölkənin suverenliyinə qəsd etdiyinə görə Rusiyadan təzminat tələb etməlidir. SSRİ-nin mövcudluğu barədə iddialar absurddur”.