“Qoca qitə” çarə axtarışında: - ruslar gəlir, amerikalılar gedir
Almaniyanın yeni kansleri Fridrix Merts ARD televiziyasına müsahibəsində NATO-nun iyunda keçiriləcək sammitinə qədər Alyansın hazırkı formada qalacağına şübhə ilə yanaşdığını və Avropanın alternativ müdafiə bloku yarada biləcəyini bildirib: “Maraqlıdır, biz iyun ayında NATO-dan indiki formada danışacağıq, yoxsa müstəqil Avropa müdafiə strukturunu çox daha sürətli yaratmalı olacağıq?”.
O, belə bir şey söyləmək məcburiyyətində olacağını heç düşünmədiyini də əlavə edib. Lakin ABŞ Prezidenti Donald Trampın və ona yaxın şəxslərin bəyanatlarından sonra “Amerika administrasiyasının Avropanın taleyi ilə çox az maraqlandığı məlum oldu”.
Merts deyib ki, Avropa Trampın NATO-nun qarşılıqlı müdafiə öhdəliyinə tam əməl etməyəcəyi ehtimalı ilə barışmalıdır: “Avropalıları qitəni təkbaşına müdafiə edə bilmək üçün hər cür səy göstərməyə çağırıram”.
Keçən həftə ABŞ-ın müdafiə naziri Pit Heqset deyib ki, “sərt strateji reallıqlar” ABŞ-ın Avropanın təhlükəsizliyini prioritetləşdirməsinə mane olacaq.
Merts Rusiyaya qarşı yumşaqlı göstərən kansler Olaf Şolzdan daha sərt mövqe nümayiş etdirib və onun hakimiyyəti altında Ukraynanın hələ də dəfələrlə tələb etdiyi, lakin həmişə rədd edilmiş alman “Taurus” uzun mənzilli raketlərini ala biləcəyinə işarə verib.
Avropa İttifaqında (Aİ) çoxlarının Tramp və komandasının son bəyanatlarından ruh düşkünlüyü yarandığı bir vaxtda NATO-ya bənzər Ümumavropa ordusunun yaradılması mövzusu nə dərəcədə aktualdır? Avropanın təhlükəsizliyinə mümkün təhdidlərə qarşı vahid effektiv ordu yaratmaq üçün lazımi potensialı varmı?
Mövzunu AYNA.AZ-a tanınmış əcnəbi ekspertlər şərh ediblər.
Almaniyalı politoloq, “WeltTrends” Beynəlxalq Siyasət İnstitutunun professoru Aleksandr Rar:
“Avropanın liberal elitasında heyvani qorxu var - Amerika çətirini itirmək qorxusu, Amerika maliyyəsini itirmək qorxusu, Avropa daxilində mümkün parçalanma qorxusu. Merts Avropa ordusu yaratmaq üçün Şimali NATO ölkələrindən ibarət blok yaratmağa çalışacaq. ABŞ təcridliyə gedəcək. Britaniya, Almaniya və Fransa daha güclü olan və ABŞ, Rusiya və Çindən ibarət olan başqa bir birliyə qarşı birlik yaratmağa çalışacaq.
Avropanın problemi pul çatışmazlığıdır. Bütün Avropa ölkələrinin iqtisadiyyatı tənəzzüldədir, sosial büdcədən silah pulu almağa başlasalar, Avropa xalqları tətil edəcək. Merts çətin günlərlə üzləşir: ya köhnə dünyanın olduğu kimi qalacağı illüziyasına güvənməli, ya da əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməli olacaq”.
Ukraynalı hərbi ekspert, tarixçi Mixail Jiroxov:
“Aydın məsələdir ki, Amerika vitse-prezidentinin Münhendəki bəyanatlarından sonra Avropa ABŞ-ın imkanlarını nəzərə almayan yeni müdafiə konturunun formalaşdırılması haqqında düşünməlidir. Avropa son 50 ildə Amerika çətiri altında olub, indi bu çətirin yox olduğu reallığı ilə üz-üzə qalıb və artıq NATO-dan kənar yeni strukturların formalaşacağı göz qabağındadır. NATO faktiki olaraq ölüb, yeganə sual bu yeni müdafiə strukturlarının formalaşmasına kimin rəhbərlik edəcəyidir.
Bu, bir növ Baltik-Qara dəniz ittifaqı olacaq? Məsələn, yerli (Baltikyanı ölkələr, Skandinaviya, Rumıniya, Ukrayna), yoxsa bir növ qlobal layihə olacaq?
Ancaq bu, çoxlu suallar doğurur. Bu prosesin başında kim olacaq? Fransa ilə Almaniya arasında yeni qarşıdurma yaranır. Burada Fransanın yeni müdafiə ittifaqına rəhbərlik etmək şansı daha yüksəkdir, çünki onun nüvə silahı var, Almaniyanın nüvə silahı yoxdur. Amma aydındır ki, yaxın aylarda, yaxın illərdə biz yeni müdafiə strukturlarının formalaşdığını görəcəyik və onların Rusiyanın təcavüzündən qorunmağa yönələcəyi aydındır.
ABŞ-ın bunda rolu nə olacaq? ABŞ qoşunlarını Avropadan çıxaracaqmı? Sual hələlik açıq qalır. Lakin Trampın yeni administrasiyasının uzaqgörənliyini nəzərə alsaq, ABŞ-ın hələ də Avropanı tərk edəcəyini söyləmək olar. Və bu, ümid edirəm ki, yeni güc mərkəzinin yaradılmasını stimullaşdırır və o, başqa şeylərlə yanaşı, Ukraynaya və onun Avropa müttəfiqləri üçün əlçatmaz olan təcrübəyə və hətta yetərli saya malik silahlı qüvvələrinə arxalanacaq”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Müharibədə sensasion detal: türk qoşunları bura girə bilər – General
Bu gün, 21:22 |
|
|
|
| • Səs yazısı yayılan direktor işdən çıxarıldı - rəsmi
Bu gün, 21:18 |
|
|
|
| • İrəliləyiş olmayacaq: - Aİ-nin Ermənistana ehtiyacı yoxdur!
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Bakının tələbi, erməni cəmiyyətinin xilas yolu – Yeni Konstitusiya
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Banklar daha dollar almır: Nə baş verir? - AKTUAL
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • Səsyazısı yayılan direktor ləğv olunmuş universitetin MƏZUNUDUR - "Kimin əlindən su içdiyi bəlli"...
Bu gün, 18:20 |
|
|
|
| • Trampın Rusiya-Ukrayna məsələsində iki çıxış yolu qalıb - Azad İsazadə ŞƏRH EDİR
Bu gün, 18:17 |
|
|
|
| • Məktəblərə “cəza yağışı” gəlir: - Müəllim və şagirdlər üçün çətin dövr
Bu gün, 18:11 |
|
|
|
| • Bakıda qardan sonra əksər yollar dağıldı: Yoxsa bu boyda sərvət HARDAN İDİ Kİ?.. - İLGİNC FAKT
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
| • Qadınlar Razi Nurullayevin cavabını verdilər: - "Nə aliment alırlar ki, sərbəst də yaşasınlar?"
Bu gün, 18:01 |
|
|
|
| • Ukrayna torpaqlarını Rusiyaya verməyən yeganə prezidentəm - Tramp
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • Bu həftə DƏYİŞİKLİK GÖZLƏNİLİR - İDDİA
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Ukrayna uğrunda QARIŞ SAVAŞI... - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
| • Azərbaycan GUAM Parlament Assambleyasına sədrliyi Gürcüstana təhvil verib
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
| • ABŞ Azərbaycanın maraqlarına xələl gətirəcək addım atmayacaq - Ermənistanın xəyalları "suya düşdü"
Bu gün, 17:40 |
|
|
|
| • Təhsilə pul yatırmağın qaranlıq tərəfi – Gənclər harada səhv edir?
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • Mədəniyyət Nazirliyi BƏƏ şirkətindən 3 adda kitab alır – 36 min ödəyəcək
Bu gün, 17:30 |
|
|
|
| • Ermənistan-Azərbaycan danışıqlarında niyə fasilə yaranıb? - Geosiyasi qeyri-müəyyənlik...
Bu gün, 16:10 |
|
|
|
| • Polis marketlərdən 50 min manat dəyərində oğurluq edən şəxsləri saxladı - FOTO, VİDEO
Bu gün, 16:06 |
|
|
|
| • Prezident vəd vermişdi... - NƏ OLACAQ?..
Bu gün, 16:04 |
|
|
|
| • İcra başçısının müavini məhkəməyə gəlmədi, iclas təxirə salındı - DETALLAR
Bu gün, 16:02 |
|
|
|
| • Alçaldılmış və təhqir edilmiş – O, Ağ Evə niyə çağırıldı?
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • Yaxın beş ildə Azərbaycanın büdcəsi profisitli olacaq - Dünya Bankı
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Ləğv olunmuş Azərbaycan Sənaye Korporasiyası xalis mənfəətdən - ZƏRƏRƏ KEÇİB
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
| • Nazir ona vəzifə verdi - FOTO
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
| • Şirvanda erməni siqaretləri satan şəxs həbs edilib - İkinci əməlidir
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
| • Səs yazısı yayılan direktorla bağlı araşdırma aparılır
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • "Veysəloğlu"nun "İllik Dəyərləndirmə və Gələcəyə Baxış" adlı motivasiya tədbirində şirkətin uğurları və yeni istiqamətlər müzakirə olundu - FOTO
Bu gün, 15:17 |
|
|
|
| • Heydər Əliyev və Azərbaycanda dövlət qadın siyasəti - MƏQALƏ
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • Qadın ülviyyətin, zərifliyin, gözəlliyin rəmzidir - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • Azərbaycanda gələn ildən közərmə lampalarına qadağa qoyulacaq, nazir müavini səbəbi açıqlayıb
Bu gün, 15:04 |
|
|
|
| • Rafiq Vəliyev Mədəniyyət Nazirliyinin pullarının 30 faizini öz layihəsinə xərcləyib - ARAŞDIRMA
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • MİDA-nın 620 minlik tenderi ləğv edildi
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • “Qoca qitə” çarə axtarışında: - ruslar gəlir, amerikalılar gedir
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Sahil Babayevin yerinə keçən nazir nələri dəyişəcək? – Rəy
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • Məhkəmə qalmaqallı "Laser Beauty Estetik Klinika" ilə bağlı qərar verdi - DETALLAR
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
| • Türkiyədə inflayasiya səviyyəsi 39%-ə düşdü – Dünyada 6-cı yerdədir
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • “Naxçıvan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi”nə sədr əvəzi təyin edilib - FOTO
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Erməni əsilli İsveç deputatı haqlıdırmı? - ŞƏRH
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • Ramin Hacılı Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • Özbəkistanda daxili işlər naziri vəzifəsinə yeni təyinat olub - KİV
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • Adil Vəliyev dünya-aləmi oğluna PEŞKƏŞ EDİB... - VƏTƏNDAŞ KİMDİR Kİ?..
Bu gün, 12:41 |
|
|
|
| • Hikmət Hacıyev BMT nümayəndəsi ilə əməkdaşlığın inkişafını müzakirə edib - FOTO
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Zelenskinin ABŞ-dan istədiyi "təhlükəsizlik qarantiyası" nədir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • “İlham Süleymanov, Azad Cəfərli kimi harınların “at oynatdıqları” ölkədə yaşamaq mümkün deyil” - Şəhid və Qazi anasından Prezidentə şok müraciət
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • “Ermənistanın mina istehsalı bütün bəşəriyyət üçün ciddi təhlükədir” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Bakıda məktəbli qəbiristanlıqda niyə qətlə yetirilib? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Ukraynanın təhlükəsizliyinə zəmanət verən 5 nüvə ölkəsi və Ukraynanın 1.900 nüvə başlığı necə oldu? - AKTUAL
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • “Nar” ardıcıl altıncı il Müştəri Loyallığı İndeksində lider olub
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
|
