SSRİ-ni çökdürən xalq cəbhələrinin taleyi...
Tarix: 26-10-2017, 09:46 | Çap et
SSRİ-nin tarixin arxivinə göndərilməsi prosesini həyata keçirən - 1980-ci illərin sonlarında və 90-cı illərin əvvəllərində postsovet ölkələrində yaranmış Xalq Cəbhəsi hərəkatlarının taleyi çoxlarına maraqlıdır. Məlumat üçün bildirək ki, 80-cı illərin sonlarında sovet imperiyasına qarşı bu hərəkatlar Baltikyanı respublikalar və Azərbaycanda yaradılmışdı...
İlk dəfə Fransada 30-cu illərdə “Xalq Cəbhəsi” adında yaradılan hərəkat öz təsirlərini sonralar SSRİ-dən qurtulmağa çalışan bəzi respublikalara göstərdi. Hazırda hərəkat formasında olmasa da, Azərbaycanda bu adda bəzi siyasi partiyalar mövcuddur. Digər Baltikyanı dövlətlərdə isə Xalq Cəbhəsi adında hər hansı bir siyasi təşkilat adına rast gəlmək mümkün deyil.
Azərbaycanda Xalq Cəbhəsi Hərəkatını yaradan şəxslərdən biri - VHP sədri, xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı son dövrlərdə vaxtilə Xalq Cəbhəsi hərəkatları olan ölkələrlə əlaqələrinin kəsildiyini bildirdi: “Baltikyanı respublikalarda bu adda siyasi qurumların hazırda mövcud olub-olmadığını deyə bilmərəm. Çünki son dövrlərdə əlaqələrim zəifləyib. Bu, sırf Azərbaycana məxsus ideya deyildi. Bu ideya başqa ölkələrdən gəlmişdi. Bunun yaranması ilə bağlı müxtəlif fikirlər söylənilir. Amma biz onun harada və necə bir niyyətlə yaranmasını geniş müzakirə etməmişdik. Çünki ümumi xətt məlum idi. Əsas məqsəd SSRİ-dən ayrılmaq və imperiyanı süquta uğratmaq idi. Biz yaxşı bilirik ki, xalq cəbhələrinin əksəriyyəti xalqı idarə etmək məqsədilə yaradılmışdı. İlk dəfə Azadlıq meydanında belə bir hərəkatın yaradılması barədə fikir səsləndi. O zaman 18 gün meydanı Nemət Pənahlı və mən idarə etdim. Çıxışlarımın birində bəzi respublikalarda Xalq Cəbhəsinin yaradıldığını bildirərək, bizdə də yaradılmasının vacibliyindən danışdım. O vaxt meydanda bəzi şəxslər var idi ki, Xalq Cəbhəsini elə orada yaratmaq istəyirdilər. Hətta bu barədə bildirişlər də yayılmışdı. Amma meydan çox qarışıq idi, kütlə hərəkatı idi. Sonu yaxşı olmayan nəticələrə gətirib çıxara bilərdi. Ona görə ümumi qərarımız bu oldu ki, mitinq bitəndən sonra hərəkat yaradılsın. Belə də etdik. Tez-tez müxtəlif yerlərdə yığışıb, sonunda hərəkatı yaratdıq. Təsis konfransı da keçirmişdik. Konfrans üçün yer almaqda çoxlu əziyyətlərim oldu. Ora rəsmilər gəlmişdi, çox sadə üsulla onların hərəsinə bir kitab bağışlayıb, icazəni ala bildim. Bunun şahidi olanlar da var. Yaranma prosesi 1988-ci ildə meydandan başlayıb, bir il sonra yayda tamamlandı”.
S.Rüstəmxanlı o zaman digər respublikalardakı xalq cəbhələri ilə də müntəzəm əlaqələr saxladıqlarını da bildirdi: “O vaxt həmin respublikalarda çıxan qəzetləri alırdım. Litvadakı qurultayda iştirak etmişdim. Bundan əlavə, Litvanın demokratik qüvvələrinin toplantılarında iştirakçı olmuşdum. Baltikyanı respublikalarda ilk dəfə hiss etdim ki, SSRİ-nin sonu çatıb. Bizdə o vaxt belə abı-hava hiss olunmurdu. Oradan bizə qəzetlər də gəlib çatırdı. Özbəkistan, Türkmənistan kimi yerlərdən daim gəlib-gedən dostlarımız var idi. Mən nazir işləyərkən Türkmənistanın demokratik qəzetlərini Azərbaycanda çap etdirmişik. ”Azərbaycan" qəzeti vasitəsilə onların məqalələrinin yayılmasına çox kömək etmişəm. Yəni tək bizə kömək olunmayıb, biz də kömək etmişik. Çeçenlər və digər xalqlara da eyni köməyi göstərmişik. Bunlar qarşılıqlı yardımlaşma idi. Hamı o imperiyanın sonunu görür, tez ayrılmaq istəyirdi".
VHP sədri Xalq Cəbhəsi adında siyasi partiyaların mövcudluğu ilə razılaşmır: “Xalq Cəbhəsi Hərəkatı sözün həqiqi mənasında ölkənin müstəqilliyi yolunda böyük güc idi. Sonralar onun hakimiyyətə gəlməsi məsələsi mübahisələr doğurdu. Bəzilərimiz onun hakimiyyətə gəlməsini istəyir, bəzilərimiz də müxalifətdə qalıb hakimiyyətə təsir göstərməklə vəziyyətin dəyişməsini istəyirdik. Bunların hamısı normaldır. Normal olmayan məsələ Xalq Cəbhəsi Hərəkatının partiyalara çevrilməsidir. Partiya bir qrupdur, bir dəstə adamın bir yerə yığılmasıdır. Amma cəbhə böyük bir hərəkatdır. Hərəkatı bir deyil, bir neçə partiyaya çevirmək o vaxt başladığımız işi başqa səmtə yönəltməkdir”. \\musavat.com\\
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Şamaxıda da anım mərasimi keçirildi
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Aynişanın adından dələduzluq
Bu gün, 18:59 |
|
|
|
| • Qazaxda 20 Yanvar faciəsi qurbanlarının əziz xatirəsi ehtiramla yad edilib
Bu gün, 18:56 |
|
|
|
| • Fərid Səfərli Azərbaycana qaytarıldı - DTX və XİN rəsmi məlumat yaydı
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • Azərbaycan təyyarəsinin vurulması faktını heç nə dəyişdirmir - deputat
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • İrəvan Azərbaycandan qorxduğu üçün bunu edir - RƏY
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • AZAL-ın təyyarəsi Rusiya HHM tərəfindən vurulub, sual budur ki, mülki təyyarəni vurmaq əmrini kim verib? - AÇIQLAMA
Bu gün, 17:08 |
|
|
|
| • Meymunçiçəyi yayılır – Həkim çağırış etdi
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Ararat Mirzoyan sabah Moskvaya gedəcək
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • Gürcüstan diplomatlarının Aİ-yə vizasız gediş-gəlişinin dayandırılması barədə müzakirənin günü məlum olub
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • Papa Trampın "miqrant planı"nı rüsvayçılıq adlandırdı
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
| • Ermənistan sərhədində son durum: “Kazarmalarını söküb gedirlər” - KİV
Bu gün, 16:31 |
|
|
|
| • Rusiya baş verənlərdən özü üçün nəticə çıxarmalı, dərs götürməlidir - Görünəni odur ki...
Bu gün, 16:24 |
|
|
|
| • Uzun, problemli və mürəkkəb proses – Tələsmək olmaz
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • Zelenski əsir düşən koreyalı hərbçilərin dindirilməsinin kadrlarını yayıb - VİDEO
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • "Tanınmış insanların adından istifadə edirlər"
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • İRAN NƏ İSTƏYİR... NİYƏ İSTƏYİR?.. - AKTUAL
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
| • İranda həbsdə saxlanılan Fərid Səfərli azadlığa buraxıldı - Dilarə Əsgərova bu barədə məlumat...
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
| • Tərtərdə 20 Yanvar faciəsinin otuz beşinci ildönümü ilə bağlı tədbir keçirilib - FOTO
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
| • Ermənistan dövləti başını qaldırmamış payını almalıdır - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • “Donuz qripi” öldürür: Kimlər təhlükədə və necə qorunaq? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Bakıda gənc ana YOXA ÇIXDI
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • Məşhur müğənni Gəncə yolunda ağır qəzaya düşdü - TIR onları vurdu
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
| • Erməni deputatdan təxribatçı addım: Azərbaycan ərazilərini... - “Hraparak”
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • Rəsmi Bakı Eritreyada girov götürülən Azərbaycana məxsus gəmilərin sərbəst buraxılmasına çalışır - Nazirdən AÇIQLAMA
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • "Yanvarın 20-si səhər saat 6-dan gecə yarısına kimi rəsmi matəm günü elan etmişik" - Kuba prezidenti
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
| • Müştərisi LEO-BANK-ı etibarsızlıqda suçladı... - "Heç kim "Leobank"dan istifadə etməsin..."
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • "Çox yaxında Maduro və İvanişvili Moskvada Əsədlə qonşu olacaq..." -Konqresmen
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • Seçkilərin nəticələri bu tarixdə elan olunacaq - DİQQƏT
Bu gün, 12:44 |
|
|
|
| • “Sea Breeze”dəki mənzillər BAŞDAN-BAŞA PROBLEM İMİŞ... - BU DA FAKT!
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
| • ABŞ-Ermənistan xartiyasının pərdəarxası - Görünəni odur ki...
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • Suriyadan Rusiya, İsrail və İrana yeni QADAĞA
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • Pezeşkian İrəvana xəbərdarlıq etdi: Xameneyi isə Zəngəzurla bağlı... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • ABŞ-la münasibətləri bərpa etməyə hazırıq - Kobaxidze
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Bələdiyyə seçkiləri üçün 70 mindən artıq müşahidəçi qeydə alınıb - MSK sədri
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • ABŞ-dan çağırış: İranın bu niyyəti ifşa olundu - VURULMALIDIR
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • “Bank Avrasiya”nın kredit portfeli 1 milyon manat kiçilib - DETALLAR
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • Tramp Putinlə telefon danışığına hazırlaşır – Köməkçilərinə tapşırıq verib...
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
| • Əməkdar artist harada dəfn ediləcək? – Teatrdan açıqlama
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Saxta sertifikatlı plastik cərrahlarla bağlı Səhiyyə Nazirliyi və Baş Prokurorluq birgə komissiya yaradıb
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
| • Putinin hakimiyyətə hazırladığı Levon Köçəryan Göyçə gölündə Rusiya xaçpərəstlərinin bayramını qeyd etdi... - FOTO, VİDEO
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • Keşiş Baqrat İranda: gizli səfərin arxasında nə dayanır? - MOLLA-KEŞİŞ ortaqlığı...
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Qazaxıstan və Azərbaycanın təyyarə qəzası ilə bağlı araşdırmalarının nəticələri müzakirə olunur - Kamran Əliyev
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
| • Ermənistana qarşı 1.5 milyardlıq İDDİA
Bu gün, 11:19 |
|
|
|
| • Estoniyada hərbi təlimlər başlayır
Bu gün, 11:16 |
|
|
|
| • İndi Ermənistan hakimiyyəti üçün çox həssas dövrdür... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Ermənistanın strateji səhvi, yoxsa Rusiyanın cəngindən qurtuluş? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • Banklardan narazılıq: Vətəndaşlar nədən şikayətçidir? - AKTUAL
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 69 nəfər saxlanılıb
Bu gün, 10:50 |
|
|
|
|
