NATO sammiti: tarixi olmalı idi, amma olmadı - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 15-07-2024, 07:33 | Çap et
Vaşinqtonda keçirilən yubiley sammitində, həqiqətən tarixi sıçrayışlı qərarlar əvəzinə (və burada təkcə Ukraynanın gələcək üzvlüyü ilə bağlı deyil), NATO əvvəldən olduğu kimi öz “köklərinə” - öz bürokratik mexanizminə qayıtdı.
Bu mexanizm zərif, lakin çox ləngdir - çünki o, 1949-cu ilin aprelində SSRİ-nin tammiqyaslı silahlı hücumuna, eyni yöndəmsiz, dəhşətli mexanizmə cavab vermək üçün yaradılmışdır.
Tarixi ərzində Alyans bir neçə uğurlu, lakin eyni dərəcədə yavaş təşkilati və bürokratik transformasiyalardan keçmişdir:
“Soyuq müharibə” başa çatdıqdan sonra;
11 sentyabr 2001-ci il “əl-Qaidə” hücumlarından sonra;
2014-cü ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünün birinci hibrid mərhələsindən sonra.
Bu transformasiyaların heç biri nə tez, nə də vaxtında olmadı - NATO həmişə hadisələrə, təhdidlərə qabaqcadan reaksiya əvəzinə sonradan reaksiya verdi (çox gecikmə ilə). Bəli, hər şeydən sonra, NATO-nun kollektiv təhlükəsizlik sisteminin fəlsəfəsi yarandığı ilk gündən qabaqlayıcı deyil, çəkindirmə və cavab verməkdən ibarət olmuşdur.
Bununla belə, Avropa və Avro-Atlantik təhlükəsizliyinə təhdidlərin dinamikası, dəyişkənliyi də hər dəfə artıb.
Cari qərarlarda Alyans aşağıdakı əsas məqamlara diqqət yetirib:
üzv ölkələrin ÜDM-nin 2%-nin öz təhlükəsizliyi və müdafiəsi üçün qeyri-kafi məcburi xərcləmə probleminin həlli (bu gün Alyansın 32 ölkəsindən yalnız 4-ü 1,28%-dən 1,81%-ə qədər xərcləyir ki, bu da əvvəlki dövrlərdən o qədər də çox deyil) və limitin 3%-ə qədər artırılması ilə bağlı müzakirələrə başlamaq;
bütün üzv ölkələrin hərbi-sənaye kompleksi arasında koordinasiya və əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
Rusiya Federasiyasından gələn təhlükəyə uzunmüddətli müqavimət göstərmək üçün Avropada öz strateji zərbə imkanlarını inkişaf etdirmək;
hibrid və kiber təhlükələrə cavab vermək üçün formal təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması;
Ukraynaya daimi dəstək və yardım göstərmək üçün rəsmi təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması və dövlətimizin təşkilata rəsmi dəvət olunması üçün siyasi ilkin şərtlərin təmin edilməsi.
Bununla belə, əlavə olaraq, ən mühüm problem qalır: müttəfiqlərin bütün mövcud mexanizm və vasitələrdən faktiki istifadə etmək üçün siyasi iradəsi.
Axı 75 il əvvəl Şimali Atlantika Alyansı məhz ona görə yaradılmışdı ki, ona üzv olan ölkələrin orduları heç vaxt döyüşməsin. Və indiyədək Alyans bu ideal çərçivələrə əməl etməyi bacarıb. Bununla belə, müttəfiqlər yadda saxlamalıdırlar ki, bu çərçivə əsasən NATO ordularının döyüşə girmək istəyinə, eləcə də siyasi liderlərin həmişə yalnız təhdidlərə cavab vermək demək olmayan vaxtında və düzgün qərarlar qəbul etməyə real istəyinə görə mövcuddur.
Müəllif: Taras Jovtenko – Ukraynalı beynəlxalq təhlükəsizlik eksperti
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Culfa sakini haqsızlıqla ÜZ-ÜZƏ... - dalağı çıxarılan oğlunun...
Bu gün, 06:45 |
|
|
|
| • Göygölün icra başçısı narazılıq yaratdı - MÜRACİƏT
Bu gün, 06:39 |
|
|
|
| • Bu gün konserti var idi, amma...
Bu gün, 06:27 |
|
|
|
| • Kritik qərar: Ordu çevrilişə hazır vəziyyətə gətirilir – Tapşırıq bu ünvandan verilib
Bu gün, 06:25 |
|
|
|
| • "Səkkiz nəfər getmişdilər, ikisindən xəbər var" - VİDEO
Bu gün, 06:21 |
|
|
|
| • Qəzaya düşən təyyarədən xilas olan bələdçi ailəsi ilə DANIŞDI - VİDEO
Bu gün, 06:18 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Qazaxıstan təyyarə qəzası zamanı necə davrandı? - Yerində göstərilən reaksiya
Bu gün, 00:22 |
|
|
|
| • Bu gün Azərbaycanda matəm günüdür - BAŞIN SAĞ OLSUN, VƏTƏN!
Bu gün, 00:18 |
|
|
|
| • "Embraer" şirkəti qəza ilə bağlı yardım təklif etdi
Dünən, 23:20 |
|
|
|
| • AZAL və FHN birgə MƏLUMAT YAYDI - ekipaj üzvlərinin cənazələri...
Dünən, 23:10 |
|
|
|
| • Hücum varsa, Rusiya hava məkanını niyə bağlamır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 21:51 |
|
|
|
| • Təyyarəmizdə bu nə dəliklərdir? - Qazaxıstan rəsmisinin cavabı
Dünən, 21:46 |
|
|
|
| • Qazaxıstandakı təyyarə qəzasından sonra 14 Azərbaycan vətəndaşı sağ qalıb - 23 vətəndaşımız ölüb
Dünən, 21:43 |
|
|
|
| • “Hələ müəyyən edə bilməyiblər” - Stüardessanın qardaşı danışdı
Dünən, 21:08 |
|
|
|
| • Qazaxıstanda qəzaya uğrayan təyyarənin üç ekipaj üzvü sağ qalıb, ikisi ölüb - Nəqliyyat naziri
Dünən, 21:03 |
|
|
|
| • ATƏT-in Minsk qrupu və onun bütün strukturları ləğv edilməlidir - Zaxarova
Dünən, 19:32 |
|
|
|
| • Azər Zahid haqda həbs qərarı verildi: Bu cinayətlərdə ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 19:09 |
|
|
|
| • Ermənistanla səfirliklərin açılması Azərbaycanla koordinasiyalı şəkildə reallaşacaq
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • 4 milyon manatlıq şirkət kapitalını 10 min manata endirib
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Kredit daha çox hansı sektora yönəlib? - AKTUAL
Dünən, 18:16 |
|
|
|
| • Diplomların tanınmaması normaldır... - ÇÜNKİ...
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • “Embraer” təyyarələri nə qədər təhlükəsizdir? – Qəza tarixi
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Qəzadan əvvəl kəlimeyi-şəhadət gətirən sərnişin sağ qaldı - VİDEO
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • AZAL-dan MATƏM PAYLAŞIMI - "Onların ağrısı bizim də ağrımızdır..."
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • “Oranı qarışdıran əsas İran idi... İranı da təcrid etdilər...” - Etibar Məmmədov
Dünən, 17:21 |
|
|
|
| • Məhkəmə sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərin tələbini RƏDD ETDİ - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Rusiya XİN təyyarə qəzasından sonra Aktauya diplomatlar göndərib - Zaxarova
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • "Tağı İbrahimov özünü təqsirli bilməsə də, 400 min manat ödəyib" - Emalatxanada 10 nəfərin öldüyü partlayışla bağlı MƏHKƏMƏ
Dünən, 17:06 |
|
|
|
| • Möhnətovdan şəhid ruhuna SAYĞISIZLIQ... - BU, HƏDDSİZLİKDİR!!!
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • Təyyarə qəzasından sağ çıxan şəxs: - "Havada olarkən partlayış səsi eşitdik"
Dünən, 16:57 |
|
|
|
| • “Sun Qaynaq” şirkətindən milyonlarla manat vəsait geri götürüldü
Dünən, 16:46 |
|
|
|
| • Təyyarə qəzasında İTV-nin keçmiş əməkdaşı həlak olub - FOTO
Dünən, 16:43 |
|
|
|
| • Qəzaya düşən təyyarəni ilk lentə alan bloqer saxlanıldı - FOTO
Dünən, 16:40 |
|
|
|
| • Ermənistan SÜLH ÜÇÜN TƏRPƏNMİR -“Prosesi 2026-cı ilə qədər uzatmaq istəyir”
Dünən, 16:37 |
|
|
|
| • Təyyarənin qəzaya düşməzdən əvvəl çəkilən son GÖRÜNTÜLƏRİ - VİDEO
Dünən, 16:33 |
|
|
|
| • Sədri dəyişən metropolitendə nə dəyişəcək? - "Stansiya və depoların sayı artırılmalıdır, əlaqəli xətt qurulmalıdır"
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • “İcra Hakimiyyətində bizi qəbul etməyi özlərinə yaraşdırmırlar” - 5 şəhidi , 70 müharibə iştirakçısı olan kəndin sakinləri çarəsiz vəziyyətdədir
Dünən, 16:27 |
|
|
|
| • Paşinyanın rəqibi Vardan Oskanyan olacaqsa... - ŞƏRH
Dünən, 16:22 |
|
|
|
| • Qəzanın səbəbləri bizə bəlli deyil, müxtəlif versiyalar var - Prezident İlham Əliyev
Dünən, 16:20 |
|
|
|
| • Matəm günündə dərs olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Quru sərhədlər açıq olsaydı, qəza baş verməyəcəkdi? - "Bu, nə təfəkkürdür?.."
Dünən, 16:01 |
|
|
|
| • Belə qəzalardan heç bir ölkə sığıortalanmayıb... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • Tələbələrin ölkədə qalması üçün: Universitetlərə qəbul şərtləri dəyişə bilər - ŞƏRH
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • Sabiq deputatı Fərhad Qəribov vəfat edib
Dünən, 15:55 |
|
|
|
| • Nə qədər ki Rusiya-Ukrayna sabaşı DAVAM EDİR... - AKTUAL
Dünən, 15:54 |
|
|
|
| • Qəzaya uğrayan təyyarədə olanlardan 10 nəfəri Balakən sakinləridir - ADLAR
Dünən, 15:51 |
|
|
|
| • Təyyarə faciəsi barədə versiyalar: suallara cavab “qara qutu”dadır - TƏFSİLAT
Dünən, 15:42 |
|
|
|
| • 67 nəfərin 42-si Azərbaycan, 16-sı Rusiya, 6-sı Qazaxıstan, 3-ü isə Qırğızıstan vətəndaşı olub
Dünən, 15:41 |
|
|
|
| • Dekabrın 26-da Azərbaycanda matəm elan edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 15:33 |
|
|
|
| • AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsinə ilk onlar kömək ediblər - HƏR BİRİNƏ MİNNƏTDARIQ!
Dünən, 15:31 |
|
|
|
|
