İran üçün Qarabağda iki sürpriz: - Bunu nə gözləyir, nə də arzulayırdılar
Tarix: 3-11-2020, 10:58 | Çap et
Qarabağdakı müharibənin əvvəlindən İran özünü qəribə aparmağa başladı. Əvvəlcə İranın Ermənistana silah tədarükü üçün Rusiyaya dəhliz verdiyi barədə məlumatlar var idi. Sonra İran mediası “şabalıdı oddan çıxartmağa” və nüfuzlarını qorumağa başladı: münaqişə zamanı hərbi yüklərin keçməsi üçün İranın sərhədlərini bağlaması barədə müxtəlif sujetlər nümayiş etdirildi.
Ancaq bütün bu baş verənlərin fonunda Xameneyinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşavirindən tutmuş, İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) generallarına və müxtəlif rəsmi qurumlara qədər bütün rəsmilər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini bildirdilər. İndi iranlılar münaqişənin həlli üçün öz təkliflər paketini hazırlayıblar və diplomatik fəallıq nümayiş etdirməyə çalışırlar.
AYNA-nın mövzuya dair suallarını rusiyalı politoloq, İran və Yaxın Şərq üzrə araşdırmaçı İqor Pankratenko cavablandırıb.
- İndi iranlılar Qarabağ münaqişəsinin həllində diplomatik sahədə fəal olmağa çalışırlar. Bu fəallıq necə xarakterizə edilə bilər?
- İranın addımlarının, bəlkə də ən dəqiq tərifi belədir: “hərəkətə başlayan qatara tullanmaq arzusu”. Hesab edirəm ki, mövcud münaqişənin inkişafı Tehran üçün bir sürpriz oldu. Hər şeyin hər zamankı kimi olacağına inanırdılar – bir-iki gün atışacaq və dağılışacaqlar, İran sülh çağırışı ilə müraciət edəcək, bundan bəzi siyasi dividendlər əldə edəcək və hər şey əvvəlki məcraya qayıdacaq. Amma hər şey başqa cür oldu. Əvvəlcə, erməni tərəfinin silahlı təxribatlarına qəti və sərt reaksiya, sonra da Azərbaycan Ordusu, Türkiyənin Suriyada, İraqda və Liviyada müharibələr aparmaq təcrübəsini tamamilə mənimsədiyini göstərən uğurlu qurtuluş kampaniyasına başladı. Bu faktor Azərbaycan Ordusuna erməni müdafiəsini karton qutu kimi əzməyə imkan verdi.
Tehran üçün xoşagəlməz başqa bir sürpriz də Türkiyənin bölgədəki rolunun kəskin şəkildə artması və indi münaqişə tərəflərindən biri olan Bakının İranın vasitəçiliyinə çox ehtiyac duymaması oldu. Üstəlik, İranın özündə dörd Azərbaycan sərhəd əyalətinin əhalisinin həvəslə Azərbaycanın apardığı azadlıq kampaniyasını dəstəkləməsi və hakimiyyətə birmənalı şəkildə Ermənistanla “birlikdə oynaması”na imkan verməyəcəklərini anlatmaları da öz sözünü dedi. Yəni, bu regionda otuz ildir mövcud olan bütün köhnə İran sxemləri bir gecədə çökdü. Buna görə də Tehranın tələm-tələsik aktivliyi olduqca başadüşüləndir: təcili olaraq bir şey etmək lazımdır, amma tam olaraq hansı addımlar atılmalıdır, bu, aydın deyil.
- İran bu münaqişədən nə gözləyir? Tehran Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini açıqlayır, ancaq biz özümüz ərazi bütövlüyümüzü bərpa ediriksə, hansısa başqa planların təklif edilməsinin nə mənası var?
- Söhbət hər hansı bir plandan yox, İranın “simasını qorumasından”, yəni Qafqazda sistemli xarici oyunçular arasında olmaqdan, vasitəçilər qrupunda qalmaq səyindən gedir. İndi İran üçün ən vacib olan budur, hansısa sülhməramlı həll planları deyil. Türkiyənin və daha da çox İsrailin bölgədə güclənməsinin qarşısını almaq indi İranın əsas vəzifəsidir.
- Azərbaycanda əksəriyyət rəsmi olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsini elan etməsinə baxmayaraq, İranı ermənipərəst bir ölkə hesab edir. Onlar nə qədər ermənipərəst ola bilər? Doğrudanmı bu mövzuda İranda müsəlman həmrəyliyi yoxdur?
- Məncə, bu, çox emosional qiymətləndirmədir. Bəli, Ruhaninin rəhbərliyi dövründə bu məsələdə Ermənistanın lehinə bir siyasət vardı. Çünki İranın yerli erməni diasporu beynəlxalq əlaqələri sayəsində sanksiyalardan yan keçmək üçün keçidlərin yaradılmasında fəal iştirak edirdi. Ancaq bu siyasət prinsipial deyildi. İndi hakimiyyətə yeni bir rəhbərlik gələcək, parlament yenilənəcək və bu balanssızlıq ortadan qalxacaq. Buna görə də məsələni dramatikləşdirməyə dəyməz. Tehran heç vaxt açıq şəkildə ermənipərəst mövqe tutmayacaq. O ki qaldı bayaq dediyim balanssızlıqlara, onsuz da bu faktor İranın yaxın gələcəkdə Cənubi Qafqazdakı hesablaşmaq və münasibət qurmaq məcburiyyəti doğuran bir qüvvə kimi qalmasına təsir etməyəcək. Buna görə də daha emosiyalara qapılmayaraq, real vəziyyətin daha çox təhlili və İranla münasibətlərin qarşılıqlı faydalı modellərinin axtarışına davam etmək lazımdır. Yəni Azərbaycanın müstəqilliyini elan etdiyi andan bəri apardığı Bakının Tehrana qarşı uğurlu siyasətinə davam etmək lazımdır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Lerik sakini ÇARƏSİZ DURUMDA: Kömək istəyir... - VİDEOMÜRACİƏT
Bu gün, 07:26 |
|
|
|
| • Nurçuların Bakıdakı ticarət şəbəkəsi... - İNDİ DƏ...
Bu gün, 07:16 |
|
|
|
| • Əbu-Dabidə tarixi görüş: Sülh üçün əsas düyün nöqtəsi... - AKTUAL
Bu gün, 07:07 |
|
|
|
| • “Ege Hospital”a cərimə - yarım milyon manata yaxın vergi borcu
Bu gün, 07:06 |
|
|
|
| • Mürsəlovun işçisi ÖZBAŞINA QALIB - Qarabağ qazisini DÖYDÜLƏR
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • "City Net" daha bir abunəçini aldadıb - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 06:57 |
|
|
|
| • Bu şirkətin külli miqdarda vergi borcu var imiş - VİDEO
Bu gün, 06:52 |
|
|
|
| • "Sülhə gedən yol Zəngəzur dəhlizindən keçir" - deputat
Bu gün, 06:49 |
|
|
|
| • "Bir çox insan sənədsiz evdə yaşadığı üçün hüquqsuz olduğunu düşünür" - AMMA...
Bu gün, 06:47 |
|
|
|
| • “Pul xatirinə veriliş aparmaq istəmirəm, teatr yaxşıdır” - ETİRAZ
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
| • Paşinyanı devirmək və Qarabağ kartını yenidən ortaya atmaq planı var... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 06:41 |
|
|
|
| • “İncimişlər klubu”nun fiaskosu: BRİKS hansı gözləntiləri doğrultmadı? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:38 |
|
|
|
| • “Çap mediası yoxa çıxsa, yaddaşımız silinər” - Telli Pənahqızı
Bu gün, 06:36 |
|
|
|
| • “Təəssüf ki, indiyədək Rusiyada baş verənlərlə bağlı Dövlət Diaspor Komitəsinin səsini eşitməmişik...” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:34 |
|
|
|
| • Ərdoğan xalqa müraciət edəcək - TRT
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • İrəvan hakimiyyətinə güvənmək olmaz - ÇÜNKİ...
Bu gün, 06:26 |
|
|
|
| • Pensiya alanların nəzərinə: ödənişlər dəyişə bilər – MƏBLƏĞ
Bu gün, 06:23 |
|
|
|
| • “Onlar bizi bu günə qoydu, başımıza oyun açdılar, qaldıq əsir-yesir...” - "Həkimlərdən şikayətçiyəm"
Bu gün, 06:20 |
|
|
|
| • CHP liderindən Ərdoğana UNİKAL TƏKLİF - “Bu şansı qaçırmamalıdır”
Dünən, 23:33 |
|
|
|
| • Bakıda iş adamının 2 villasından yarım milyonluq oğurluq... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 23:29 |
|
|
|
| • Elşən İbrahimov DANIŞDI – Deportasiya ilə bağlı açıqlama
Dünən, 23:27 |
|
|
|
| • Professor Rəhman Bədəlov vəfat edib
Dünən, 23:24 |
|
|
|
| • Sülh masası Əbu-Dabidə qurulur – Moskva və Brüssel niyə kənarda qaldı?
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq hakim kassasiya şikayəti verib
Dünən, 17:34 |
|
|
|
| • Tələbələrin köçürülməsi prosesinə start verilir
Dünən, 17:21 |
|
|
|
| • Rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq hakim kassasiya şikayəti verib
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • Ermənistan hakimiyyəti və cəmiyyəti anlamalıdır ki, Azərbaycanla sülh... - XƏBƏRDARLIQ
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • "Bank BTB"nin Müşahidə Şurasının tərkibinə yenidən baxılacaq - Mehdiyevlər GERİ DURUR?
Dünən, 16:41 |
|
|
|
| • “Nar” regionlarda təhsilə dəstəyini davam etdirir - BUNDAN SONRA...
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • İran rəsmisi Pezeşkianı təhqir etdi - BAŞLARINI İTİRİBLƏR...
Dünən, 16:29 |
|
|
|
| • 2030-da jurnalistika, hüquqşünaslıq, müəllimlik ixtisasları “öləcək?” – ŞOK AÇIQLAMA
Dünən, 16:25 |
|
|
|
| • Güney Qafqaz üçün ƏRƏB MASASI... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 16:22 |
|
|
|
| • Ermənistan və İran müdafiə nazirləri regional təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə ediblər - KİV
Dünən, 16:15 |
|
|
|
| • "Beşbarmaq”da nəzarət yoxdur, amma paraşütçülər UÇUR - Nuranənin ölümü kimə DƏRS olacaq?
Dünən, 13:03 |
|
|
|
| • Bu məktəblər ÖZBAŞINA QALIB... - İTTİHAM VAR...
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • AzTV-nin 440 minlik tenderi ləğv edildi
Dünən, 12:57 |
|
|
|
| • “Pəhriz üçün 130 dollar ödədim, sən demə menyunu “ChatGPT” yazıbmış” - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Dünən, 12:56 |
|
|
|
| • Gəncə Regional İcma Mərkəzinin rəhbərinin həbs müddəti uzadılıb
Dünən, 12:46 |
|
|
|
| • Hələ də ötən ayın əməkhaqqı ödənilməyib... - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 12:44 |
|
|
|
| • Milyonluq mənimsəmə: “Pullar kartıma köçürülürdü” – Məhkəmə
Dünən, 12:38 |
|
|
|
| • “Abşeron Hotel Qrup”a daxil olan bu otelin adı dəyişdirildi
Dünən, 12:34 |
|
|
|
| • Rubionun Azərbaycan və Ermənistanla bağlı son bəyanatı vacib idi - Dövlət Departamenti
Dünən, 12:30 |
|
|
|
| • Məhkəmə "Vətəndaş Hüquqları” İnstitutunun rəhbəri Bəşir Süleymanlı ilə bağlı qərar verib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 12:27 |
|
|
|
| • Səhiyyə Nazirliyinin 5.5 milyonluq tenderi ləğv edildi
Dünən, 12:15 |
|
|
|
| • İranda ETİRAZLAR BAŞLADI: -Pezeşkian HƏDƏFDƏ
Dünən, 12:12 |
|
|
|
| • Ermənistan İstintaq Komitəsi Eçmiədzinə əməliyyat planlaşdırmır
Dünən, 12:10 |
|
|
|
| • Sabah bəzi yerlərdə az yağış yağacaq...
Dünən, 12:06 |
|
|
|
| • Hüquqşünasdan ağır sözlər: - “Ölkədə geyləşmə prosesi gedir...”
Dünən, 12:00 |
|
|
|
| • Bu ixtisaslaşma magistraturadan çıxarıldı: Strateji sahə niyə diqqətdən kənarda qalır? - AKTUAL
Dünən, 11:58 |
|
|
|
| • "OKUKLU HOLDİNQ" VƏTANDAŞLARIN PULUNU NECƏ MƏNİMSƏYİR? - İTTİHAM VAR...
Dünən, 11:44 |
|
|
|
|
