SÖYÜŞLÜ NAĞILIN QALMAQALI BÖYÜYÜR
Tarix: 14-07-2012, 14:20 | Çap et
 “O HEÇ NAĞIL DA DEYİL Kİ”...
Azərbaycan Folkloru Külliyyatının Redaksiya Heyəti üzvlərindən biri də Qara Namazovdur. Filologiya elmləri doktoru, tənqidçi-ədəbiyyatşünas. Ondan В«Arzuolunmaz kürəkənВ» adlı nağılın külliyyatın 6-cı cildinə necə düşməsi haqda fikrini xəbər alırıq.
- O cildlərdən xəbərim yoxdur. Niyə yalan danışım? Bəzilərini oxumamışam. Ümumiyyətlə, Folklor İnstitutunun buraxdığı kitabların bəzilərini mənə bağışlayırlar. Amma siz dediyiniz əlimə keçməyib, oxumamışam.
- Amma Siz də Redaksiya Heyətinin üzvüsüz.
- O çoxcildlikdə adımı yazırlar. Amma oxumağa imkan olmur. O nağılı heç çap etməyə dəyməz. O, heç nağıl deyil, kiminsə uydurmasıdır. Əsas günah tərtibçilərdədir. Gərək elə şeyə diqqətlə yanaşaydılar. Bəzən rayonlardan uydurma nağıllar toplayıb kitaba salırlar. Uydurma nağılla xalqın təfəkküründən doğan nağıl dərhal seçilir. İndi xaricə gedirəm. Qayıdan kimi onu tapıb münasibət bildirəcəyəm.
- Qara müəllim, el arasında nağıl, əhvalat bol ola bilər. Onlardan hansı çap edilə bilər?
- O nağıllar ki, xalqın məişətiylə, tarixiylə bağlı olsun, ictimai-siyasi münasibətlərlə bağlı olsun. Ümumiyyətlə, müasir dövrdə nağıl uydurmağa ehtiyac yoxdur. Çünki yazılı ədəbiyyat folkloru o qədər üstələyib ki, artıq şifahi xalq ədəbiyyatı onunla ayaqlaşa bilmir. Bunu etiraf etmək lazımdır. Nağıl o vaxt güclü olub ki, yazılı ədəbiyyat zəif olub, həm də ana dilimizdə ədəbiyyat olmayıb. Ona görə xalq fikrini, arzularını В«KoroğluВ»da, В«Dədə QorqudВ»da, В«Şah İsmayılВ»da, В«Əsli və KərəmВ»də dilə gətirib. Xalq şahları, xaqanları bu nağıllar, dastanlar yolu ilə ədalətə çağırıb.
- Bəlkə də Redaksiya Heyətinin üzvlərinin səhvidir ki, bu külliyyatı oxumayıblar?
- Bizim hamımızda günah var. Gərək onu diqqətlə oxuyaydıq. Vaxtilə bizim həmkarlardan biri – indi haqq dünyasındadır, istəmirəm adını çəkim – Azərbaycan nağılı kimi rus dilində bir nağıl dərc eləmişdi. Nağıl beləydi ki, ana hər gün cildini dəyişir və bəzən canavara dönüb öz balasını yeyir. Bu da ermənilərin əlinə keçmişdi, kütləvi şəkildə yaymışdılar, ciddi müzakirələr getdi o zaman. Ona görə bu işdə gərək diqqətli olasan. Hər nağılın üstündə əsəsən. Vaxtilə bununla bağlı Şura vardı, akademik Həmid Araslı sədr kimi bütün nağılları, dastanları araşdırır, oxuyur, müzakirə edirdi, ondan sonra çap edilirdi. Məqsəd də bu idi ki, xalqın marağına toxunan motivlər olmasın. Bəzən bizim milləti istəməyənlər dolayı yolla – nağıl vasitəsilə millətə sataşır və s. Ayıq olmaq lazımdır. Əlbəttə mənim də günahım var. Gərək bir-bir oxuyaq, qol çəkək, ondan sonra çap getsin.
- Qara müəllim, yeri gəlmişkən bəzən elə nağıllar da çap olunub ki, ata öz qızına vurulur və s. Bu nağıllar haradan qaynaqlanır? Bunlar araşdırılıb?
- Mənim özüm tarixə bələd adamam. Xalqımızın kökündə belə şey olmayıb. Qızqalası ilə bağlı deyilənlər də uydurmadır. Mənbələrdə var ki, bu haqda əfsanələri Cəfər Cabbarlının tapşırığı ilə yığıblar. Sonra da bir motivi seçib poema yazıb. Amma əslində o, Qızqalası yox, Gözqalasıdır. Özü də o adda həm Şimali, həm Cənubi Azərbaycanda 20-dən çox qala var. Bu elə mövzudur ki, bizim xalqın xarakterinə, mənsubiyyətinə uyğun deyil. Ola bilsin, eramızdan əvvəlki minilliklərdə, Madərşahlıq dövründə hansısa etnoslarda, tayfalarda belə motiv olub. Onu bu günə gətirmək çap etmək mədəniyyətimizə yaraşmır.
- Onda belə çıxır ki, bəzi nağıllara yenidən baxmaq lazımdır?
- Mütləq baxmaq lazımdır. Niyə gizlədək ki?
- Bir də nağıllar yeni antologiyalarda ləhcələrdə verilir. Sizcə, bu doğrudurmu?
- Mən antologiyaya daxil olan kitabların bəzisini oxuyuram. Orda da redaktoram. Müəyyən baxımdan dili öyrənmək üçün yaxşıdır. Amma bəzən də ifrata varırlar, oxuyursan başa düşmürsən ki, bu nə sözdür. \ Azadlıq Radiosu \
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Rusiya anladı və geri addım atır, çünki artıq coğrafiyanın ağası deyil, bir daha da olmayacaq” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
| • Pulyeyən məmurun DASTANI... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 08:15 |
|
|
|
| • Qobu bələdiyyəsinin “mələkləri” kimdir? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 08:05 |
|
|
|
| • İran, Əməvilərin yolunu gedir - FAKT BUDUR...
Bu gün, 07:56 |
|
|
|
| • Naxçıvan "canişinliyinin" siyasi reallığı - Axsaq atın kor da nalbəndi olar...
Bu gün, 07:54 |
|
|
|
| • Varlı və yaşlı ermənilər Azərbaycanla sülh istəyir - AKTUAL
Bu gün, 07:10 |
|
|
|
| • “Layihə İstehsal Texnologiya Elektronika Xidmət” MMC vergi borcu üzə çıxdı - FOTO
Bu gün, 07:08 |
|
|
|
| • Rusiyaya qarşı "ikinci cəbhə" aç dedilər, təhqir etdilər - Kaladze
Bu gün, 07:07 |
|
|
|
| • Paşinyanın hiyləgər planı: Təxribata əl atacaq? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:05 |
|
|
|
| • Deputatın borc içində üzən şirkəti TENDER UDUR - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 07:01 |
|
|
|
| • “Rusiyadan hər cür təxribat gözləmək olar” - Qulamhüseyn Əlibəyli
Bu gün, 06:58 |
|
|
|
| • Azərbaycan qanunları Zakir Quliyevin umrunda da deyil... - BU DA FAKT...
Bu gün, 06:56 |
|
|
|
| • Bakı və İrəvan 2026-cı ildə Sülh Müqaviləsi imzalaya bilər - “Foreign Policy”
Bu gün, 06:48 |
|
|
|
| • Doğrudanmı, ABŞ-la yaxınlaşma Azərbaycanda daxili siyasətə köklü təsir edəcək?! - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:46 |
|
|
|
| • Rusiya XİN-i artıq çoxdan səyyar sirkə çevrilib - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
| • Evini qızdırmaq üçün ağacları kəsdi, əvəzində özünə 5 il cəza kəsildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 06:42 |
|
|
|
| • Şəkidə abadlıq işləri də BAMƏZƏDİR - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 06:40 |
|
|
|
| • "Babamın sarayını ermənilər otel kimi istifadə ediblər"
Bu gün, 06:31 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi hamının işinə yarayır... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 06:28 |
|
|
|
| • Ruslar Səfərov qardaşlarını öldürüb, cinsiyyət orqanlarını kəsiblər – vəhşi və əxlaqsız mesaj
Bu gün, 06:22 |
|
|
|
| • İrəvandan mühüm gediş: 5 ölkədən cavab gözlənilir – Azərbaycan da var
Bu gün, 06:19 |
|
|
|
| • Ermənistan məhkəməsi Serj Sarkisyanın cinayət işinin bağlanması ilə bağlı müraciətini rədd edib
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • İŞİD terror təşkilatının qurbanıyam - Suriya Prezidenti
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Narkoloji Mərkəzin həbs edilən direktorunun məhkəməsinə şahidlər məcburi gətiriləcək - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • Azərbaycan AŞPA-ya ancaq bu halda qayıda bilər - Şərtlər MƏLUM OLDU
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • ƏÜO-nun hərbi qulluqçuları Türkiyədə keçirilən komando kursunda iştirak edirlər
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • DİQQƏT: Təhlükəli məhsullar “Saf Ət" MMC-yə məxsusdur... - İTTİHAM VAR...
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • İranla bağlı dəhşətli ssenari masada: 3 ölkə birləşir – Kritik proses başladı
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • ABŞ hərbi qüvvələri Ermənistanı tərk etdilər
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • Azərbaycanda iri zavodun direktoru dəyişib - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Laçının Zəfər salnaməsi: tariximizin şanlı səhifəsi - MƏQALƏ
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • Rəqsanənin azadlığa çıxma haqqı açıqlandı: 1 milyon 150 min manat ... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Deputatın azərbaycanlı köməkçisinin "prava"sı əlindən alındı
Dünən, 16:44 |
|
|
|
| • Gəncə “Asan Xidmət”də dözülməz vəziyyət - GİLEY
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • Dövlət Agentliyi xarici şirkətlərlə 3 milyon manatlıq - MÜQAVİLƏLƏR BAĞLADI
Dünən, 16:27 |
|
|
|
| • Tramp maraqlarını Ukrayna və Rusiya vasitəsilə həyata keçirir - Cəlaloğlu
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinə yeri rəhbər şəxslər təyin olunub - ƏMR
Dünən, 16:07 |
|
|
|
| • AHİK-in vədini gözləyən işçi ağır vəziyyətdə - Sahib Məmmədova müraciət etdi
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • Bölgələrdə ət bahalaşıb: “Bakıda da qiymətlər arta bilər” - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 15:39 |
|
|
|
| • İş başında infarkt keçirən komandirin vəzifəsi ona tapşırıldı - FOTO
Dünən, 15:29 |
|
|
|
| • “Piyadaların cərimələnməsi bərpa olunsun” - Tahir Kərimli
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • İcra hakimiyyətinin işçiləri dövlət torpaqlarını kənar şəxslərə satırlar - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 15:12 |
|
|
|
| • "Avrasiya üçbucağı"nın bir çox bucağı var - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 15:08 |
|
|
|
| • Sərkisyan Azərbaycanla sərhəddə - FOTO
Dünən, 14:57 |
|
|
|
| • “KOB evi”ni əvvəl tikib sonra müqavilə bağlayıblar? – 2,5 milyon xərclənəcək
Dünən, 14:52 |
|
|
|
| • AMB-nin daha bir tenderi ləğv edildi - SƏBƏB
Dünən, 14:48 |
|
|
|
| • Emin Ağalarovun şirkəti "Rusiya ordusu" adlı enerji içkisi istehsal edir - KİV
Dünən, 14:40 |
|
|
|
| • Eldar Əzizov müşavirə keçirərək tapşırıqlar verdi
Dünən, 14:35 |
|
|
|
| • Paşinyanın deputatı yerli müxalifət barədə: - Bütün müsbət şeylər onların yuxusunu qaçırır
Dünən, 14:32 |
|
|
|
| • Ukrayna ordusu İRƏLİLƏYİR – Rusiya ağır itkilər VERDİ
Dünən, 13:40 |
|
|
|
|
