"Kütləvi psixologiya əksər hallarda məmur təkzibini, ya düzəlişini “sözü yayındırmaq” kimi qəbul edir" - Arif Əliyev
Tarix: 3-01-2022, 08:22 | Çap et
Kiminsə fikrinin kontekstdən çıxarılması və bunun bir müddət ən çox oxunan, rəy bidirilən, müzakirələrə səbəb olan fikir kimi gündəmi zəbt etməsi bugünkü mediamız üçün heç də nadir rastlanılan hal deyil. Təbii ki, bu cür hallarla daha çox tanınmış simalar, ictimai şəxslər üz-üzə qalırlar. Sonuncu dəfə belə bir vəziyyət təhsil naziri Emin Əmrullayevlə yaşanmışdı.
Belə məqamlarda media qurumlarının bunu auditoriyasını genişləndirmək üçün etdiyi deyilsə də, qeyri-peşəkarlıqda qınandıqları da az olmur. Hədəfə çevrilmiş şəxs üçün isə “antireklamın özü də bir reklamdır” söylənilir.
Sual yaranır: Burada udan kimdir, uduzan kim? Bəlkə uduzan sadəcə yanlış informasiya ətrafında müzakirələrə vaxt sərf etmiş auditoriya olur? DİA.AZ xəbər verir ki, AYNA mövzu ətrafında “Yeni Nəsil” Jurnalistlər Birliyinin sədri, media eksperti Arif Əliyevlə həmsöhbət olub.
- Mediada kontekstdən çıxarılmış fikir nəyə xidmət edir?
- Peşə prinsiplərinə (etika kodekslərinə) əsasən, başqalarının fikrini təqdim edərkən media iki şərti gözləməlidir: onları konteksdən çıxarıb mənasını dəyişməməlidir və mənanı təhrif edən ixtisarlara yol verməməlidir. Ancaq hər iki hala rast gəlinir. Bu cür yanlışlıqlara çox vaxt qəsdən, qərəzli şəkildə yol verilir. Məqsəd ya sensasiya yaratmaq, ya da kimisə ləkələmək olur. Bəzən jurnalistin qeyri-peşəkarlığı, yaxud fikir bildirən şəxsin qeyri-səlis nitqi də rol oynayır. Amma bu, nadir hallarda baş verir.
Konkret təhsil naziri ilə bağlı son hadisəyə gəldikdə, mən bunu qərəzli səhv adlandırardım, çünki nazir fikrini aydın və səlis ifadə etmişdi, onun nə dediyini başa düşmək üçün yüksək intellektə malik jurnalist olmaq lazım deyildi. Əlbəttə, mən kontekstdən çıxarılmış cümləni yayan və şərhini bunun üzərində quran bütün KİV-ləri günahkar hesab etmirəm. Texnologiyalar belə prosesləri, bilirsinizmi, necə izah edir: bir media orqanı təhrifi informasiya mühitinə atır, digər media orqanı “sensasiya qarmağını” dərhal udur.
- Bu, media qurumunun nüfuzuna necə təsir gösətərir?
- Ən maraqlısı odur ki, bir çox hallarda bu, konkret olaraq xəbəri yaymış media orqanının nüfuzuna deyil, bütövlükdə medianın nüfuzuna xələl gətirir. Heç kim deməyəcək ki, “filan sayt belə yazdı”, deyəcəklər, “jurnalistlər belə yazdılar”. Daha böyük problemlə isə fikri təhrif olunmuş şəxsin özü üzləşir. Xüsusilə də o, məmur, vəzifəli şəxsdirsə. Kütləvi psixologiya əksər hallarda məmur təkzibini, ya düzəlişini “sözü yayındırmaq” kimi qəbul edir.
- Belə hallarda media qurumu və fikri təhrif olunmuş şəxs hansı addımları atmalıdır?
- Yanlışlığın ilkin olaraq haradan yayıldığını, təhrifin “mənbəyini” araşdırmaq vacibdir. O zaman suala aydınlıq gələr, daha böyük əminlikliklə demək olar ki, necə deyərlər, bu, “vicdanlı” səhvdir, ya qərəzli. Amma bundan asılı olmayaraq, əvvəldə istinad etdiyimiz peşə etikası kodeksləri deyir: əgər səhvə yol verilibsə və yanlışlıq üzə çıxarılıbsa, media orqanı heç kimdən müraciət gözləmədən səhvini auditoriyasına bildirməlidir. Özü də bu halda fərqi yoxdur ki, sən yanlışlığın “mənbəyisən”, yoxsa onu başqa KİV-lərə inanıb yaymısan. Əsas odur ki, sənin oxucun, tamaşaçın sənə inanır, onu aldatmamalısan. Təhrif, yaxud mühüm detalın balaca bir ixtisarı isə bəzən yalandan betər olur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Tovuz İcra Hakimiyyəti 194 minə zibil daşıyan maşın alır
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • Bərdədə gənclərin ölümlə zarafatı: Maşını qatar yolunda saxlayıb.. - VİDEO
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • "Biz şokda idik" - İranlı general
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • Şirkət Azərbaycan Mərkəzi Bankına müraciət etdi: - səhmlərini dövriyyədən çıxarır
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Məktəbini dəyişmək istəyən müəllim "tamada"ya ÜZ TUTDU - Bakıda DƏLƏDUZLUQ
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • 2 saylı İxtisaslaşdırılmış Neft-Mədən Xüsusi Texnika İdarəsində NARAZILIQ - "Dəstə rəisi nə ilə məşquldur?"
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Azərbaycanda gizli qumar imperiyaları – 2 əməliyyatla 30 milyon manatlıq dövriyyə üzə çıxarıldı
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • SEPAH terrorçu təşkilat kimi tanındı - nə vaxtsa Azərbaycan da...
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Birinci sinifdən on birinci sinifə kimi repetitor yanında keçən təhsil dövrü... - Problemin kökü haradadır?
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • Komitə sədri vətəndaş qəbulu adı ilə mollalarla görüşüb - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • “Süni intellekt bəzi məmurlardan yaxşı işləyər” – Razi Nurullayev BELƏ DEYİR...
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • Saxta diplomlu MƏKTƏB DİREKTORU... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • Məhkəmə yeznəsini qoyun qayçısı ilə vuran şəxslə bağlı qərarı açıqladı
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • Astroloq tarix AÇIQLADI: Güney Azərbaycan müstəqil olacaq - VİDEO
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • Cəlilabad Mərkəzi Rayon Xəstəxanasında QALMAQAL… - Yeni direktor dərman firmalarını qovdu
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • İrəvan hökuməti imza atdığı bütün maddələrə əməl etməlidir - Artıq geriyə yol yoxdur
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Şeyxin qızının klinikası borca düşdü - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
| • Təkliflər şərtlərə uyğun gəlmədi: TENDER LƏĞV EDİLDİ - DETALLAR
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • "Yevlax görüşündə iştirak etməmişəm" - Şahramanyan
Bu gün, 11:27 |
|
|
|
| • “Deputat sorğusuna cavab verməyən nazir vətəndaşa cavab verərmi?..” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • "Azərbaycanda pomidor-xiyar inqilabına hazırlaşırlar" - Şeyx Əbdül
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • Şikayətlər artır, aktivlər azalır: “Yelo Bank”da nə BAŞ VERİR? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Əməkdar artist Türkiyəyə köçüb? - “Qızım burada yaşayır”
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • Kişi ondan xəbərsiz övladını rayona göndərən keçmiş arvadını bıçaqladı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • “Paşinyan bizi Əliyevin resepti ilə “müalicə edir” - Vardanyan
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Vətəndaş xəbəri olmadan borclanır... - GİLEY
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • Bizə dərs keçən “Xudayar bəylər”... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı politoloq erməni baş nazirə TƏRİFLƏR YAĞDIRDI - “Paşinyan bölgə üçün son dərəcə dəyərli siyasətçidir”
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • Gəncə Dövlət Universiteti adlı bazar və... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Masallını qarət edənlər RAHAT-RAHAT GƏZİRLƏR... - GÖZ YUMULACAQMI?
Bu gün, 10:22 |
|
|
|
| • Məmurlar xalqa xidmət etmir, öz rifahlarını yaxşılaşdırır - Partiya sədri
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Xankəndidə təmir işləri aparacaq şirkətlərin adları MƏLUM OLDU - QALİBLƏR, MƏBLƏĞLƏR
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • ABŞ Konqresində Azərbaycan əleyhinə düzəlişlər rədd edilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
| • Revanşistlərin “Qərbi Ermənistan və artsax” sancıları - Paşinyana iki “ev tapşırığı”
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Aİ arasında yüksək səviyyəli iqtisadi işçi qrupu yaradılacaq
Bu gün, 10:05 |
|
|
|
| • 20 Sentyabr - Dövlət Suverenliyi Günüdür - MƏQALƏ
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Bakıya və Trampa qarşı xain plan - bədnam layihə qəbul olunsa...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • İradənin Zəfəri: 30 illik mübarizənin 23 saatlıq sonu - AKTUAL
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • Gülüstan Əliyeva türkdilli layihəyə imza atdı - FOTO
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • Rusiyanın gündə min dronunu məhv edəcəyik - Şmıqal
Bu gün, 07:05 |
|
|
|
| • Zaur Mikayılovun YUMOR HİSSİ... - ƏCƏB DƏ ŞƏNDİR...
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
| • Ər-Riyad ABŞ-a etimadını itirib, təhlükəsizlik sahəsində yeni tərəfdaşlar axtarır - KİV
Bu gün, 06:59 |
|
|
|
| • Növrəst Cəfərovun şübhəli TENDER ORTAĞI - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 06:57 |
|
|
|
| • Ağdaş sakinindən İTTİHAM YAĞIŞI - "Bu üç qurum rayonda sözün əsl mənasında "at oynadırlar", insanları diri-diri öldürürlər"
Bu gün, 06:54 |
|
|
|
| • Şəhid ailəsi keyfiyyətsiz mənzilə görə nazirliyi və tikinti şirkətini məhkəməyə verdi - yekun qərar onun xeyrinə oldu
Bu gün, 06:46 |
|
|
|
| • 5 il əvvəl yanmış evinə təzminat ala bilmir - GİLEY
Bu gün, 06:44 |
|
|
|
| • Gömrükdəki tenderlər: özgəsinin nə işi var? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 06:40 |
|
|
|
| • Azərbaycanda QARA MÜHASİBATLIĞA dönüş... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 06:35 |
|
|
|
| • "Bu sahədə böyük bir maliyyə imkanları olmalıdır" - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • Şagirdlər gözləyir, cədvəl isə yoxdur: Bakı Məktəbində gərginlik - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
|
