“SSRİ-nin dağılmasına əsas səbəb Azərbaycanda başlayan proseslər oldu”
Tarix: 20-10-2018, 09:39 | Çap et
Hər il olduğu kimi, bu il də ölkəmizin müstəqillik qazanması ilə bağlı bir-birinə zidd fikirlər var. Məsələn, bəzi şəxslər bildirir ki, ötən əsrin sonlarına yaxın dünyada və SSRİ məkanında baş verən siyasi-iqtisadi və hərbi proseslər sosialist düşərgəsini dağıtmağa istiqamətlənmişdi. Ona görə də SSRİ-nin dağılması müttəfiq respublikaların və başqa sosialist ölkələrin müstəqillik qazanması üçün fürsət oldu.
Bu fikrin tərəfdarlarının mövqeyi belədir ki, xalq hərəkatlarının, milli azadlıq mübarizələrinin müstəqillik qazanılmasında ciddi rolu olmayıb. Bu, tarixi zərurətdən meydana çıxmış bir hadisədir.
Başqa fikir isə bundan ibarətdir ki, Azərbaycan və digər respublikalar müstəqilliyə xalqların mübarizliyi və milli azadlıq hərəkatı liderlərinin fədakarlığı sayəsində qovuşub.
Bəs, əslində gerçəklik nədən ibarətdir?
Milli azadlıq hərəkatının liderlərindən biri, istiqlalçı deputat Sabir Rüstəmxanlı “Yeni Müsavat”a mövzunu bu cür şərh edib: “Diqqət edin, 1918-1920-ci illərdə qurulub mövcud olan respublikanın memarı Məhəmməd Əmin Rəsulzadə başda olmaqla Müsavat Partiyası, müsavatçılar idi. 1988-ci ildən başlanan proseslərdə Xalq Cəbhəsi yaranana qədər o mitinqlərin əsas liderləri şair Sabir Rüstəmxanlı ilə fəhlə Nemət Pənahlı idi. Arxa planda şübhəsiz hələ ortaya tam çıxmasa da Əbülfəz Elçibəy də var idi. Amma Xalq Cəbhəsi yaranandan sonra təşkilat olaraq proseslərə Xalq Cəbhəsi rəhbərlik edirdi. 1991-ci ildə müstəqilliyin bərpasının memarı Xalq Cəbhəsi idi. Sonrakı dövrdə Heydər Əliyev gəldi və onun da öz xidməti var. Müstəqilliyin bərpasının əsas müəllifi xalqın gücü idi. Milyondan artıq insan meydanlara yığışırdı, 43 millət vəkili isə xalqa arxalanıb parlamentdə mübarizə aparırdı. Parlamentin binasını xalq əhatəyə almasaydı və xalqın təzyiqi olmasaydı müstəqilliyə nail ola bilməzdik. Bu işlərin heç birini xalqsız görmək mümkün olmazdı”.
Sabir Rüstəmxanlı qeyd etdi ki, SSRİ-dən qopan digər respublikalarda da “Müstəqilliyin əldə olunması SSRİ-nin dağılmasının nəticəsi idi” təbliğatı gedir. Ruspərəst qüvvələr belə təbliğat aparırlar ki, xalq hərəkatlarının, Xalq Cəbhələrinin heç bir rolu olmadı, onsuz da SSRİ dağılmağa məhkum idi və müstəqilliyi də bizə məcməyi də hazır verdilər: “Bu cür fikrilər tamamilə yanlış təbliğatdır və xalq hərəkatını, xalqın azadlıq mübarizəsini gözdən salmaq cəhdidir. Bu cür fikirlər birmənalı şəkildə rədd edilməlidir. Əgər xalq hərəkatı olmasaydı, Azərbaycanda, Baltikyanı respublikalarda SSRİ-nin apardığı yanlış siyasətə qarşı mübarizə olmasaydı, hansısa kosmetik dəyişikliklərlə SSRİ-ni saxlayacaqdılar. Əslində SSRİ-nin dağılması həm Baltik respublikalarında, həm də Qafqazda, xüsusən Azərbaycanda illər uzunu aparılan işin bir tərəfdən nəticəsi idi. 1988-ci ildən Azərbaycanda başlanan proses, ermənilərin Dağlıq Qarabağ iddiaları, sonra Moskvanın erməniləri dəstəkləməsi, Azərbaycanda əhalidən ov tüfənglərinin də alınması, Ermənistandan azərbaycanlıların qovulması, bunun ardınca başqa respublikalarda da baş verən hadisələr artıq SSRİ-yə, mərkəzi hakimiyyətə inamı sarsıtmışdı. Bu vəziyyət ciddi bir etiraz dalğası yaratmışdı. Azərbaycanda 1988-ci ilin fevralından başlayaraq az qala hər ay mitinqlər keçirilirdi. 1988-ci ilin sonunda 18 günlük mitinq əslində SSRİ-ni sarsıdan mitinq idi”.
S.Rüstəmxanlı bəyan etdi ki, SSRİ-nin dağılmasına əsas səbəb Azərbaycanda başlayan proseslər oldu: “Azərbaycan parçalandığı gündən öz bütövlüyünü, müstəqilliyini arzulayıb, buna çalışıb. 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Xalq Cümhuriyyətinin qurucuları, onların varisləri bu mübarizəni xaricdə aparıblar. 1988-ci ildən isə azadlıq mübarizəsi meydanlarda açıq görünməyə başladı. Bir çox faktorlar gəldi bir nöqtədə birləşdi ki, artıq SSRİ dağılmalıdır və dağıldı. Onun dağılmasına əsas səbəb Azərbaycanda başlayan proseslər oldu. Azərbaycanda inqilab səviyyəsində proses gedirdi. SSRİ-ni o inqilabi proseslər çökdürdü. Azərbaycanın müstəqilliyə qovuşmasını Moskvadan təyin olunan rəhbərlər yubatmağa çalışırdılar, qarşısını almaq istəyirdilər. Onlar da bunu Moskvanı sevdiklərindən etmirdilər, Moskvanın əli ilə Qarabağı xilas eləməyi düşünürdülər. Bizimkiləri Moskvadan asılı eləyən əsas səbəb o idi. Ona görə də Müstəqillik Aktının qəbulu bizdə bir az yubandı. Əslində isə prinsip etibarilə SSRİ məkanında azadlıq hərəkatı ilk növbədə Azərbaycandan başlamışdı”.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Azərbaycanda bu su kanalının yenidən qurulmasına 12,4 mln. manat ayrıldı
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
• Şahin Mustafayev İran Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi ilə görüşüb
Bu gün, 11:45 |
|
|
|
• Şəbnəmi qətlə yetirən qardaşına bu cəza verildi
Bu gün, 11:41 |
|
|
|
• "Qərbin təzyiqlərini neytrallaşdırmaq istəyən Gürcüstan... Donald Trampın siyasi dəstəyinə ehtiyac duyur"
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
• Naxçıvanda həm də tələbə olan məmurlar... DƏRSƏ GƏLMİRLƏR! - "Bu, saxta təhsilin bir nümunəsidir..."
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
• Azər Rəcəbovun müavini yenidən həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
• Tibb bacısını qanunsuz işdən çıxaran xəstəxana direktorundan YENİ XƏBƏR - FOTO
Bu gün, 11:28 |
|
|
|
• İrəvan Moskvanın əsəblərini tarıma çəkir - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
• Pensiya artımlarını nə vaxtdan və hansı məbləğdə alacağıq? - AKTUAL
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
• Deputatlığa namizəd olmuş şəxsin ölkədən çıxışına qadağa - Bu qədər borcu var
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
• MİDA sakinləri etiraza qalxdı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
• "AMİP-in Trampın partiyası ilə də əməkdaşlığı var" - deputat
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
• Afət ərinə barışıq üçün ev qiymətinə hədiyyə aldı - VİDEO
Bu gün, 10:39 |
|
|
|
• Zelenski Qərbi yalan və ədalətsizlikdə ittiham edib
Bu gün, 10:37 |
|
|
|
• Seçki bülletenlərinin dairə seçki komissiyalarına paylanması prosesinə başlanılıb
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
• Azərbaycan belə tələb irəli sürüb, ancaq... - Simonyan
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
• Paşinyanın deputat qohumunun malikanəsi qarət edilib - “Hraparak”
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
• Hesablama Palatası UNEC-in Zaqatala filialını da araşdırsaydı... - ortaya nələr çıxardı
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
• "Mən nazirliyin mövqeyinə hörmətlə yanaşıram, lakin..." - deputat
Bu gün, 10:09 |
|
|
|
• Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sabit saxlayıb - MB-ın inflyasiya proqnozu isə...
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
• Hədə-qorxu ilə vətəndaşlardan pul tələb edən kanal rəhbəri saxlanılıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
• Livanın paytaxtında "Hizbullah"ın nümayəndəsi öldürülüb - “Mehr”
Bu gün, 09:59 |
|
|
|
• Kompleks Qazma İşləri Trestində GESTAPO REJİMİ - Bunun başqa ADI YOXDUR...
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
• Zurabişvili ermənilərə “dayı” deməyə başladı - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
• Ermənistan-ABŞ razılaşması Cənubi Qafqaz üçün yaxşı heç nə vəd etmir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
• Qubada əsas söz sahibi kimdir? - HƏLƏ DƏ BİLİNMİR...
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
• İmişlidə qəzada zərərçəkənlər DİN-də qəbul edilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
• Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxsin məhkəməsinin hazırlıq iclası keçirilib
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
• 15 ildir ŞƏHİDLİK HAQQI tanınmır... - atası FƏRYAD EDİR
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
• Məktəblərdə 6 günlük dərs qrafiki ləğv olunur? – AÇIQLAMA
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
• Milyonlar içində üzən Saleh Məmmədov işçinin haqqına girir... - Dekabrın maaşları hələ də verilməyib...
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
• Vüqar Əhmədov idarə rəisi təyin etdi - ƏMR
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
• Moskvada Zəngəzur planı ifşa edildi - Lavrovun iki təklifinə rədd CAVABI
Bu gün, 08:58 |
|
|
|
• Rusiyanın bu cür mövqeyi onun etibarsız tərəfdaş olduğunu göstərir... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 08:56 |
|
|
|
• “Kapital Bank” ASC səhmdarlarının yığıncağı keçiriləcək
Bu gün, 08:48 |
|
|
|
• “Buta” klinikasının gözdən-könüldən uzaq işləri - ÇALIŞIRLAR Kİ...
Bu gün, 08:46 |
|
|
|
• "Biz də bilirik ki, Mixail Qorbaçovu Nobel Sülh Mükafatından məhrum etməyəcəklər" - AMMA...
Bu gün, 08:39 |
|
|
|
• İşçilər bunları bilməlidir... - Ekspert danışır...
Bu gün, 08:33 |
|
|
|
• ABŞ-ın bu qərarı Bakıya da təsir edəcək - AÇIQLAMA
Bu gün, 08:30 |
|
|
|
• Avropa Parlamentinin üzvü qurumun fəaliyyətini kəskin tənqid edib - "Bəzi Qərb dairələri..."
Bu gün, 08:28 |
|
|
|
• İlon Mask yaxın zamanda dövlət katibi Marko Rubio ilə tərs düşə bilər - GÖZLƏNTİ
Bu gün, 08:22 |
|
|
|
• Neftçilər qəpik-quruş dərdində... bu isə... - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 07:33 |
|
|
|
• “AzeBirja“da vətəndaşların milyonları itirildi - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 07:27 |
|
|
|
• "Təmir adı ilə sui-istifadə olundu” - NAZIRIN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 07:22 |
|
|
|
• Tramp mütləq İrana zərbə endirəcək - Görünəni odur ki...
Bu gün, 07:13 |
|
|
|
• Ermənistanın taleyini o müharibə həll edəcək – Kritik proses başlayır
Bu gün, 07:11 |
|
|
|
• Fransa Bəşər Əsədin həbsinə dair yeni order verib - "AFP"
Bu gün, 06:25 |
|
|
|
• Putinlə görüşməyə hazır olan Tramp Kiyevə silah tədarükünü dayandırmağı düşünür
Bu gün, 06:20 |
|
|
|
• "Biz insanlar qəribəyik..."
Bu gün, 00:51 |
|
|
|
• Vətəndaşların bank kartlarını talayan dəstəni kim himayə edir? - AKTUAL
Bu gün, 00:48 |
|
|
|
|