CHP-nin HDP-ni Məclisə salmaq üçün şok planı
Tarix: 28-06-2018, 09:17 | Çap et
Türkiyədə bir tərəfdən seçici, digər tərəfdən isə millət vəkili sayına əsasən seçici sayı çıxarılmalıdır. Bu rəqəm adətən 10 min ilə 100 min arasında dəyişir.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında hüquqşünas, professor Fərhad Mehdiyev Türkiyədə keçirilən seçkidən 11,2 faiz səs toplayan MHP-nin 49, 11,5 faiz səs toplayan HDP-nin isə 66 deputat yeri qazanması səbəbini şərh edərkən deyib. O bildirib ki, Türkiyədə proporsional partiya siyahıları seçicilərə təqdim olunur:
“Türkiyədəki proporsional sistemdə ölkə ərazisi bir bötüv seçki dairəsi kimi götürülmür. Hər seçki bölgəsinin namizədləri və seçiləcək millət vəkili sayı fərqlidir. Ayrıca ölkə səviyyəsində (bölgə deyil) 10% baraj sistemi tətbiq olunur; belə ki, bir siyasi partiya hansısa rayonda bütün yerləri qazanmış olsa da, bütün ölkədə səs verən seçicilərin azı 10% səsini toplamalıdır, yoxsa parlamentə düşə bilməz.
Məsələn, tutaq ki, Türkiyədə 60 milyon seçici var və Böyük Millət Məclisinə 600 nəfər millət vəkili seçilməlidir. Yəni Türkiyədə 100 min seçiciyə bir deputat düşür. İnzibati ərazi vahidlərinin də sayını nəzərə almaq vacibdir.
İstanbulda 14 milyon əhali yaşayır. Lakin bunların hamısı İstanbulda qeydiyyatdan keçməyib. 7-8 milyon əhalinin İstanbulda qeydiyyatda olduğunu söyləyə bilərik, Ankarada isə 2 milyon götürmək olar. Onda İstanbuldan hardasa 80, Ankaradan isə 20 millət vəkili seçilməlidir”.
Professor vurğulayıb ki, TBMM seçkilərində hər partiyanın aldığı faizlər göstərilir:
“Bu ortalama faizdir. Ona görə ilk baxışda yaxın görünən faizlər üzrə qazanılan deputat yeri fərqləri bəzən böyük olur".
Professor qeyd edib ki, səs faizləri ilə parlamentdəki yerlərin qeyri-dəqiq bölgüsünə səbəb parlamentdəki yerlərin bölüşdürülməsindən sonra artıq qalan səslərin hesablanması, ikincisi isə d’Hondt sistemidir:
“Əgər Türkiyədə təxminən 100 min nəfərə bir millət vəkili düşürsə, onda bir partiya siyahısına 120-130 min nəfər səs verdikdə, artıq qalan 20 min səsin taleyi nə olacaq? Nəzərə alaq ki, hər partiyanın topladığı səslər hesablananda belə artıqlar qalır. Ona görə sistemdə xüsusi cədvəl üzrə riyazi bölgü aparılır. Adətən burada nəticə ən çox səs alan partiyaların xeyrinədir. Belə ki, artıq qalan səslər birinci partiyaya, bəzən isə həm birinci, həm də ikinci partiyaya yazılır. Məsələn, CHP nəyə görə çalışırdı ki, HDP bariyeri keçsin? Çünki HDP ölkə çapında 10% səs toplaya bilməsəydi, onun cənub-şərqdə topladığı bütün səslər AKP-yə gedəcəkdi. Qısacası, AKP həm icra hakimiyyətinə, həm də qanunvericilik hakimiyyətinə tam sahiblənəcəkdi. HDP-nin Məclisə girməsini zəmanət altına almaq üçün bir çox CHP-çi HDP-dən millət vəkilliyinə namizədliyini vermişdi, məsələn, Əhməd Şık kimi. Bundan başqa da bir çox CHP-çi seçici HDP-yə səs verdi. CHP-nin bu planı tutdu, HDP parlamentə düşdü".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Qarabağdakı bandanın keçmiş liderlərini nə gözləyir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 01:00 |
|
|
|
| • Avropa Kiyevlə bağlı çıxış yolu axtarışında - Amerikasız olmaz
Bu gün, 00:56 |
|
|
|
| • Cəmiyyət yenicə şoka düşməyə başlamışdı, Nəzrin də öldü...
Dünən, 19:39 |
|
|
|
| • Tramp Paşinyana "qapıları" qapadır: - Ermənistan sahibsiz "geopolitik tullantı"ya çevrilir
Dünən, 19:17 |
|
|
|
| • Qrenobl meri Makronu referendum keçirməyə çağırıb
Dünən, 19:14 |
|
|
|
| • Xəlil Göyüşovun şirkəti Ağdamda 30 milyon manata hansı işləri görəcək? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 18:59 |
|
|
|
| • “Evim” uşaq bağçası ilə bağlı daha bir SENSASİYA: Müdir 7 işçinin adına KREDİT götürüb - FOTO
Dünən, 18:55 |
|
|
|
| • Kəşfiyyat məlumatları aşkara çıxdı – Putin bu halda Kiyevə bayraq sancacaq…
Dünən, 18:36 |
|
|
|
| • Məhkəmə İrana casusluq edən gəmi kapitanı ilə bağlı qərarı elan edib
Dünən, 18:32 |
|
|
|
| • Ermənistan bu il Rusiya və İrana qarşı sanksiyalara görə iqtisadi risklərlə üzləşəcək
Dünən, 18:10 |
|
|
|
| • “Turan Bank”a sığorta agenti fəaliyyəti üçün lisenziya verilib
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Ali Məhkəmədə təmizlik işləri bu şirkətə - HƏVALƏ EDİLDİ
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Universitet vergilərini vaxtında ödəməyib
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Azərbaycalılarla deputat arasında İNSİDENT: atəş açıldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Abşeronda polis hüquqpozmalara qarşı növbəti əməliyyat-profilaktik tədbirlər keçirib - VİDEO
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Mərasim evlərində ölünü "dirildən" qiymətlər - 4000 manata menyu
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • “Meridian”ı təmir edən şəxs pulunu ala bilmədi, başına iş gəldi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Məscidi təmizləyən azyaşlıya əxlaqsızlıq edən molla HƏBS OLUNDU - VİDEO
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • Əməkdar artist oğlunun ölüm səbəbini açıqladı – “Bir anın içində canını tapşırdı”
Dünən, 17:32 |
|
|
|
| • Bakıda məzar yeri biznesi: Ölülərə hörmətsizlik etməyin -İlahiyyatçıdan ETİRAZ
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • “İCRA BAŞÇISI MƏNİ TƏHQİR ETDİ...” - Kəlbəcər sakini HARAY ÇƏKDİ
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • Sülh sazişinin maddələrinin əksəriyyəti razılaşdırılıb – Simonyan
Dünən, 17:11 |
|
|
|
| • Bakıda məkəb direktoru valideyni təhqir edib? – ŞOK İDDİA + SƏS YAZISI
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Masaj salonlarında işləyən qadınları şantaj edən KİŞİYƏ CƏZA VERİLDİ
Dünən, 16:46 |
|
|
|
| • “Sənə lazımıdır ki, oğlun Gömrüyə düzəlsin, vəssalam” - Dələduzluq işi
Dünən, 16:38 |
|
|
|
| • Bayden heç unudularmı?.. - ŞƏRH
Dünən, 16:36 |
|
|
|
| • Narkotik satışında ittiham edilən "TikTok"erə hökm oxunub
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • "Bu ölkədə `AZƏRİQAZ`ı durduracaq bir kimsə varmı?" - vətəndaş ÇARƏSİZ DURUMDA
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • "Vasif Talıbov güldü və qolumdan tutub dedi ki..." - MÜSAHİBƏ
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • Fransada keçmiş baş nazirlərin və prezidentlərin imtiyazları ləğv edilib
Dünən, 16:16 |
|
|
|
| • Sosial şəbəkələrdə tanınmış şəxslərə qarşı kiberdələduzluq edənləri polis saxlayıb - VİDEO
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Saxta həkimləri tanımaq üçün ən asan yol... - Səhiyyə Nazirliyi açıqladı
Dünən, 16:11 |
|
|
|
| • Böyük ehtimalla parlament Aİ-yə üzvlük prosesinin başlanmasına dair qanun layihəsini qəbul edəcək - Paşinyan
Dünən, 16:08 |
|
|
|
| • YAP-ın veteranları toplaşdı: Ramiz Mehdiyev dəvət edilmədi - FOTO
Dünən, 16:06 |
|
|
|
| • Kreml Trampın hədəsinə cavab verib
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Tehran-Bakı əməkdaşlığı Müvəhhedianı hiddətləndirdi - İran mediası
Dünən, 16:01 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı vacib nüans – Uzaq mərkəzlər tərəfindən…
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Hikmət Mirzəyevə yeni müavin təyin olunub - ƏMR
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • İmişli olayı: güdükdə duranlar kimdir? - AXI NİYƏ?..
Dünən, 15:38 |
|
|
|
| • Azərbaycan Quru Qoşunları komandanının müavini Pakistanın nümayəndə heyəti ilə görüşüb
Dünən, 15:33 |
|
|
|
| • “Vaşinqtonu maraqlarımızla hesablaşmağa vadar etməliyik” - Başqa yolu yoxdur...
Dünən, 15:32 |
|
|
|
| • Azərbaycanda heç bir sahədə qadınlar kişilərdən yüksək maaş almır - RƏSMİ
Dünən, 15:28 |
|
|
|
| • “Bütün ölkələr Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyıb” - Armen Qriqoryan
Dünən, 15:27 |
|
|
|
| • Nazir xanım generalın ən yaxın adamını işdən çıxardı - ƏMR
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • Salyanda meyxanaçı iki bacını evinə çağırdı, sonra onlardan biri ilə... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:20 |
|
|
|
| • Samir Şərifova yeni vəzifə həvalə edilib - QƏRAR
Dünən, 15:18 |
|
|
|
| • Qəbələdə zibilliyə çevrilən yol kənarı: - bələdiyyə və AAYDA məsuliyyəti bölə bilmir
Dünən, 14:42 |
|
|
|
| • İran Azərbaycana "sevgisində" səmimi olmalıdır - ŞƏRH
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • “Arash Medical Company” ölkədən külli miqdarda pul çıxarıb? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 13:58 |
|
|
|
| • Arvadının fotosunu yayıb pul tələb ETDİLƏR: - Azərbaycanda film kimi OLAY
Dünən, 13:07 |
|
|
|
|
