Bir sıra KİV-lər, o cümlədən “Euronews” Azərbaycan hökumətindəki mənbələrə istinadən məlumat yayıb ki, Azərbaycan Hava Yollarına məxsus təyyarənin Aktau yaxınlığında qəzaya uğramasına Rusiyanın zenit raketi səbəb ola bilər.
Lent.az vesti.az-a istinadla bildirir ki, ehtimallara görə, raket Qroznı ərazisində pilotsuz təyyarələrdən istifadə etməklə döyüş əməliyyatları zamanı buraxılıb və sərnişin təyyarəsinin yaxınlığında partlayıb.
İlkin məlumatlara görə, raket qalıqları təyyarənin gövdəsinə ciddi ziyan vurub və bu faciəyə səbəb olub. Azərbaycanlı mütəxəssislər daxili araşdırma və təyyarəyə dəyən ziyanın ətraflı təhlili zamanı bu qənaətə gəliblər.
APA-nın araşdırması təyyarənin vurulması ilə bağlı təkzibolunmaz sübutlar təqdim edir.
Xüsusilə, hesabatda pilotun Bakıya qayıtmamaq qərarına gələrək, təyyarəni Aktau istiqamətinə yönəltməsinin səbəbi ətraflı izah edilib. Bunun əsas səbəbi Rusiya hava məkanında təhlükəsizliyə təhdid olub. Pilot Mahaçqaladan Bakıya olan məsafənin Aktaudan 50 km az olmasına baxmayaraq, oranı mümkün qədər tez tərk etməyə çalışıb.
Bir sıra Rusiya mənbələri təyyarənin Rusiya hava limanlarında enişinə icazə verilmədiyini təsdiqləyir və bu, ekipajla dispetçer arasındakı danışıqların stenoqramında qeyd olunur. Təyyarənin raketlə vurulmasından az sonra hava limanlarında “Xalça” rejiminin işə salınması da qeyd olunub.
Əməkdar pilot Tair Ağakuliyev Vesti.az-a müsahibəsində bildirib ki, təyyarə qəsdən Xəzər dənizinə göndərilib. Onun sözlərinə görə, bu qərar təyyarənin Aktauya uça bilməyəcəyi və çox güman ki, Xəzər dənizinə düşəcəyi gözləntiləri ilə bağlıdır. Əlavə çətinləşdirən amil dəniz üzərindəki uçuş marşrutu boyunca GPS naviqasiyasının tıxanması idi ki, bu da pilotları dəqiq naviqasiya etmək imkanından məhrum edirdi.
Sağ qalan stüardessa Zülfüqar Əsədov açıq şəkildə bildirdi ki, təyyarə üç dəfə vurulub.
“Biz Qroznıya enməyə gələndə qatı duman var idi, ərazini görmək mümkün olmurdu. Pilot şəhərin üzərində üç dövrə vurub, sonra başqa istiqamətə dönüb. Məhz bu anda üç partlayış səsi eşitdik. Sərnişinləri sakitləşdirmək üçün kabinəyə girdim, lakin qəfildən kəskin ağrı hiss etdim – qolumdan yaralandım”, - Əsədov bildirib.
Yerli və xarici mediaya müxtəlif açıqlamalarda mənbələr rəsmi Bakının Rusiyanın rəsmi şəkildə üzr istəməsini və faciəyə görə günahını etiraf etməsini gözlədiyini bildirir. Bununla bağlı Azərbaycan Çeçenistanın təklif etdiyi yardımı qəbul etməkdən imtina edib.
Bakı vurğulayır ki, səhvlərə görə məsuliyyət dərk edilməli və “sakit” hərəkətlərin arxasında gizlənməməlidir.
Bundan əlavə, Azərbaycan Rusiya və Qazaxıstanın MDB komissiyasını istintaqa cəlb etməsinə icazə verməkdən qəti şəkildə imtina edib və bunu belə yanaşmanın obyektiv olmaması ilə əsaslandırıb. Əvəzində beynəlxalq araşdırma tələbi irəli sürülüb. Rəsmi Bakı artıq Türkiyəyə müraciət edərək, öz ekspertlərinin faciənin baş vermə şəraitinin öyrənilməsində iştirakını təmin etmək xahişi ilə müraciət edib.
Rəsmi üzr və etiraflar gözləntisi ilə paralel olaraq, bir sıra Rusiya federal KİV-ləri, eləcə də Rusiyayönlü Qazaxıstan nəşrləri təyyarənin göyərtəsində qaz balonunun partlaması versiyasını təbliğ etməyə başlayıblar. Bu, açıq şəkildə istintaqı faciənin əsl səbəblərindən yayındırmaq və ictimai rəyi çaşdırmaq məqsədi daşıyır.
Maraqlıdır ki, bu versiyanı dəstəkləmək üçün media Manqistau vilayətinin səhiyyə nümayəndəsinə istinad edir, lakin onun belə bəyanatlar vermək səlahiyyəti yoxdur.
Sağ qalan stüardessa Zülfüqar Əsədov bu versiyanı qəti şəkildə rədd edir: “Kabində qaz balonunun partlaması ideyası tamamilə ağlasığmazdır”.
Faciədən sonra ilk gündə sağ qalan sərnişinlərdən biri eyni Rusiya mətbuatına müsahibəsində "təyyarənin sağ qanadının yan tərəfdən zərbə gördüyünü" söylədi. Bu sözləri hadisənin şahidi olan digər sərnişinlər də təsdiqləyir.
Əldə olan bütün faktlar, o cümlədən videomateriallar, zərərçəkmişlərin ifadələri, eləcə də Rusiyanın bir sıra hərbi Teleqram kanallarında dərc olunan məlumatlar bir şeyi göstərir: Bakı-Qroznı reysinin sərnişin təyyarəsi vurulub.
“VChK-OPGU” Telegram kanalında təqdim edilən məlumata görə, təyyarə Çeçenistanın Naurski rayonu üzərində hücuma məruz qalıb, burada bir neçə hərbi hissə, o cümlədən hava hücumundan müdafiə sistemləri olan bölmələr yerləşib.
Çeçenistan hakimiyyətinin qurbanlara və qurbanların ailələrinə yardım təklif etməsi xüsusi diqqət çəkir. Belə bir təklif, deyəsən, mövzunu başqa istiqamətə yönəltmək və ola bilsin ki, geniş ictimaiyyəti cəlb etmədən hadisəni bağlamaq cəhdi kimi görünür.
Əgər Çeçenistan bu işə qarışmayacağına əmin olsaydı, o zaman belə addımlara ehtiyac qalmazdı...
