Bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövr" - Zəif G20 qətnaməsi strateji məğlubiyyətdir
Tarix: 14-09-2023, 08:26 | Çap et
Hindistanda “Böyük iyirmilik” (G20) sammiti başa çatdı. Onun qətnaməsində Rusiya təcavüzkar ölkə adlandırılmayıb. Qərb diplomatları sammitin yekun qətnaməsini şərh edərkən qeyd ediblər ki, onlar qətnaməni yazsaydılar, başqa cür olardı. Ancaq deyirlər ki, dünya nizamında konsensus lazım idi, ona görə də bu cür formasiyalar vacibdir.
Yəni Ukrayna ilə Rusiya arasında münaqişənin həlli ilə bağlı müxtəlif baxışların olduğunu qeyd edirlər. Amma əslində bu, qlobal oyunçuların özlərinin müharibə və münaqişələrin qarşısını ala bilməməsi, nüvə klubunun üzvü olan təcavüzkara təsir göstərə bilməməsi, ümumilikdə təcavüzkarlara qarşı sanksiyalar və siyasi təsir modelləri hazırlaya bilməməsinin təsviridir. Həmçinin aqressivliyi və müharibələrin özünü müəyyən etməyə yanaşmadır.
Bunda Ukrayna üçün yaxşı heç nə yoxdur. Bu, indiki vəziyyətin təsbitidir. Amma strateji baxımdan mən burada kifayət qədər təhlükəli neqativ cəhətlər görürəm. Çünki bu, beynəlxalq münasibətlərdə xaosa, filosofların “hamının hamıya qarşı müharibəsi” adlandırdıqlarına yol açır. Fakt budur ki, qlobal oyunçuların müharibələrin qarşısını almaqda acizliyini görən regional oyunçular hərbiləşməyə, öz silahlı qüvvələrini modernləşdirməyə və son siyasi alət kimi gücdən istifadə etməyə başlayırlar. Bu isə kütləvi qırğın silahlarının yayılması, hərbi münaqişələrin başqa qitələrə yayılması deməkdir. Eyni zamanda, bu, təcridin, ksenofobiyanın artması, əhalinin fobiyalarını istismar edəcək populist hərəkatların yayılması deməkdir. Buna belə də deyilir: bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövrlər".
Qlobal oyunçular öz siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik məsələlərinə diqqət yetirəcəklər və dünya qeyri-müəyyənliyin boz zonasına daxil olacaq.
Bununla belə, “qaranlıq dövrlər” hansısa yolla Ukraynada müharibəyə başlamağa çalışacaq qlobal maliyyə elitasının maraqlarına uyğun deyil. Ümid edirəm ki, təcavüzkarla barışmazlar. Çünki təcavüzkarla barışıq köhnə dünya düzəninə qayıtmaq cəhdidir və bu, digər qlobal oyunçuların maraqlarına uyğun deyil.
G20-də tərəflər ərazi bütövlüyünə hörmət etməyin zəruriliyini vurğuladılar.
Qeyd edək ki, kollektiv Qərb bu qətnamə vasitəsilə Qlobal Cənubla dil tapmağa çalışır. Qlobal Cənub da görünən neytrallığı qorumağa çalışır. Buna tab gətirmək üçün Rusiya Federasiyası ilə çox yaxınlaşa bilmirlər və bunu sammit də sübut edir.
Qətnamədə öz əksini tapmayan, amma mənim xaos və “hamının hamıya qarşı müharibəsi” nəzəriyyəsinə işarə edən halları da görürük. Məsələn, Hindistan anti-müstəmləkəçilik ideologiyasında müəyyən geosiyasi ambisiyalar nümayiş etdirir. Hindistan müstəmləkə adının dəyişdirilməsi təkcə hindu təfsirində tarixi ədaləti yenidən yaratmaq məqsədi daşımır. Hindistan Parlamentində olan Bharat xəritəsinə baxsaq görərik ki, onlar Bharatı təkcə Hindistanın dövləti kimi deyil, həm də Nepal, Pakistan, Myanma, Şri-Lankanı əhatə edən hindu dünyasının ərazisi hesab edirlər. Və bu, açıq-aydın Hindistanın qonşuları, İran və Çin kimi digər oyunçuların xoşuna gəlmir. Onlar bunu təkcə müstəmləkəsizləşdirmə deyil, müəyyən imperiya ambisiyaları kimi görürlər. Bu “üçüncü yol”un təzahürü ilə biz görürük ki, Qlobal Cənub siyasi aqressivlik nümayiş etdirir.
Güzəştlər dövrü və dinc ifadələrin axtarışı getməlidir. Bu, qlobal müharibə ilə deyil, yanaşmaların dəyişməsi və problemi dərk etməklə baş verməlidir. İndiyə qədər bunu kollektiv tədbirdə görməmişik. Daha doğrusu, biz orada populist partiyaların necə böyüdüyünü, fobiyalardan istifadə etdiyini görürük, Trampın hakimiyyətə necə qayıdacağını görürük və bu, kollektiv Qərb üçün yaxşı heç nə vəd etmir.
Sammitin Ukrayna hesabatına qayıdaraq deyək ki, bütün bu kompromis formaları Ukrayna üçün sərfəli deyil. Bu, sadəcə Hindistan və Çini Rusiya Federasiyası ilə daha da yaxınlaşmaqdan saxlayır. Qlobal Cənub ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqə imkanı da qalır.
Müəllif: Vitali Kulik – Ukrayna Vətəndaş Cəmiyyəti Problemlərini Araşdırma Mərkəzinin direktoru.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Elçin mənim mükafatımdır"
Bu gün, 11:19 |
|
|
|
| • Xəstəxanada çəkilən video haqda detallar məlum oldu - 3 nəfərə cinayət işi açıldı
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • SOCAR-da VƏZİFƏ STANDARTI MÜƏMMASI... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Rusiyaya qarşı yeni "Antanta" yaradıldı: - İlk sazişlər imzalandı
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • "UNIKAL-MTK" vergi qanunvericiliyini pozub - Borcu da var
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • Azərbaycan öz məhsulunu baha qiymətə reallaşdırmaq imkanı qazanar - Neft qiymətləri 200 dollar olacaqsa...
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
| • Rusiya və İran Azərbaycanla Ermənistanın sülh sazişi bağlamasını istəmirlər - FAKT BUDUR...
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • “Dərsinə girmirdim, necə tələbəsi olmuşamsa heç özüm bilmirəm” - Alim Qasımovdan CAVAB
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
| • Milli Məclis Belçikanın Azərbaycana qarşı əsassız iddiaları RƏDD ETDİ
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • “Moskva bizə müttəfiq olmadığını sübut edib” - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 09:15 |
|
|
|
| • Görkəmli memar Arif Əzizov vəfat edib
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
| • SOCAR-da rəhbərlik: `Burda mənəm... Bağdadda KOR XƏLİFƏ...` - "Telefonda deyiləni birtəhər uduruq, amma..."
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
| • Tehrandan İrəvana qəfil zəng: Zəngəzur “sancısı” - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • "`Kontakt Home`a dəfələrlə şikayət etmişik, amma NƏ OLSUN Kİ..." - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Ermənistan “Putin NATO-su”ndan bu tarixdə çıxır - Azərbaycana təsiri
Bu gün, 08:41 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Ermənistan sülh razılaşmasına yaxındır - Tramp
Bu gün, 08:38 |
|
|
|
| • İşçilərin əmək hüququ bu hallarda da pozulur... - Ekspert danışır...
Bu gün, 08:36 |
|
|
|
| • “Daşkəsən Dəmir Filiz”in 4 milyon manatlıq tenderini Çin şirkəti uddu - DETALLAR
Bu gün, 07:41 |
|
|
|
| • ŞƏHİD ATASINA QARŞI ŞOK DƏLƏDUZLUQ – MİDA-dan “güzəştli şərtlərlə” ev almaq adı ilə 67 min manatı ələ keçirildi
Bu gün, 07:38 |
|
|
|
| • Burda işçinin qara qəpik qədərində DƏYƏRİ YOXDUR - dövlətin bahalı TENDERYEYƏNİ
Bu gün, 07:28 |
|
|
|
| • Aİ Azərbaycan, Hindistan, Çind, BƏƏ və Sinqapurdan olan 18 şirkətə sanksiya tətbiq edib - SİYAHI
Bu gün, 07:11 |
|
|
|
| • Həm işçinin pulunu vermir, həm də hədələyir... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 07:09 |
|
|
|
| • Cəbrayılov: yerində olmayan başçı... Sakinlər problem içində, başçı para peşində...
Bu gün, 07:03 |
|
|
|
| • Aİ Belarusa qarşı sanksiyaları genişləndirib
Bu gün, 07:00 |
|
|
|
| • "Nazirlik imtina cavabı verir" - GİLEY
Bu gün, 06:58 |
|
|
|
| • “Bolton planı” addım-addım həyata keçir - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:55 |
|
|
|
| • Ağdamda kəndlinin HARAYI ƏRŞƏ QALXIR - icra başçısına desə də...
Bu gün, 06:52 |
|
|
|
| • Rusiyanın “Tərk et, ya da döyüşə get” DİLEMMASI: - Miqrantların aqibəti NECƏ OLACAQ?
Bu gün, 06:27 |
|
|
|
| • Kəmalə Nəhmətovanın KRATON klinikasının dövlətə yenidən vergi borcu üzə çıxdı - FOTO
Bu gün, 06:16 |
|
|
|
| • "Ali məktəblərə qəbul zamanı təxminən 3 min yer boş qalacaq" - Ekspert həll yolu GÖSTƏRDİ
Bu gün, 06:13 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi barədə gurultulu təklif: İrəvan oyununu davam etdirir - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:09 |
|
|
|
| • Kreditlə bağlı narahatlıq yaradan məsələ: minlərlə insan… – “Bunu etməyin!”
Bu gün, 06:06 |
|
|
|
| • “Çin üçün Zəngəzur dəhlizinin kimin nəzarətində olması prinsipial əhəmiyyət daşımır...” - Etibar Məmmədov
Bu gün, 06:01 |
|
|
|
| • Avropa İttifaqının Rusiyaya qarşı sanksiyaları bir Azərbaycan vətəndaşına da şamil edildi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 05:59 |
|
|
|
| • Məktəblərdə şagirdlərin hüquqları belə pozulur - AKTUAL
Bu gün, 05:57 |
|
|
|
| • İran-Azərbaycan arasında kütləvi informasiya savaşı gedir - İranın keçmiş səfirindən ilginc açıqlamalar
Bu gün, 05:54 |
|
|
|
| • "Yeganə müğənnidir ki, üz-üzə gələndə salamlaşmırıq"
Bu gün, 05:51 |
|
|
|
| • İsrail və Suriya Vaşinqtonun dəstəyi ilə atəşkəs barədə razılığa gəliblər
Bu gün, 05:47 |
|
|
|
| • Aİ-nin Rusiya əleyhinə 18-ci sanksiyalar paketi qüvvəyə minib - Rusiya nefti BAHA SATILA BİLMƏZ
Bu gün, 05:43 |
|
|
|
| • Ramin İsayevin əmlakı müsadirə edilə bilər - 15 il həbsi istənilir
Dünən, 23:43 |
|
|
|
| • İrandan Zəngəzurla bağlı növbəti AÇIQLAMA - “Dəhlizin yaradılması…”
Dünən, 23:41 |
|
|
|
| • Xadimələrə maşınını yudurdan Esmira Məmmədova işdən ÇIXARILDI
Dünən, 23:38 |
|
|
|
| • Bakıda qadın ərinin başına telefonla vuraraq öldürüb?
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • Vəkili "Oleq Bakinski"yə bəraət istədi
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • Naxçıvanda tərxis olunan əsgərlər Bakıya qayıda bilmir - NARAZILIQ VAR...
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Azərbaycanda 9 avtobus marşrutu üzrə müsabiqələrin qalibləri - MƏLUM OLDU
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Rövşən Lənkəranskinin yaxını olan "qanuni oğru" axtarışa verildi - Bu "sxodka"ya görə
Dünən, 17:45 |
|
|
|
| • "Bundan sonra küsmək, ayrılmaq yoxdur"
Dünən, 17:30 |
|
|
|
| • Yaxın Şərqin təhlükəsizliyini yalnız iki qüvvə təmin edə bilər - Azad İsazadə
Dünən, 17:27 |
|
|
|
| • Rusiyanı diz çökdürəcək qərar VERİLDİ
Dünən, 17:25 |
|
|
|
|
