Kim Çen Ukraynaya verilən “zəmanət”in nəticəsini görür və...
Tarix: 15-06-2018, 08:17 | Çap et
Ukraynadan fərqli olaraq, Şimali Koreya nüvə silahından ancaq beynəlxalq zəmanət qarşılığında imtina edə bilər.
Bunu Axar.az-a ABŞ və Şimali Koreya liderləri arasında imzalanan razılaşmanı şərh edən siyasi ekspert Natiq Cəfərli deyib. Ekspertin sözlərinə görə, nüvə silahından imtinası qarşılığında Şimali Koreyaya yalnız ABŞ tərəfindən təhlükəsizlik zəmanətinin verilməsi müqavilənin taleyini şübhə altında qoyur:
“ABŞ və Şimali Koreya lideri arasındakı tarixi görüş əslində nüvə silahına dair beynəlxalq təhlükəsizlik zəmanətinin alınmasına xidmət edirdi. Əsas problem də ondan ibarətdir ki, Şimali Koreya çox kasıb və həddindən artıq militarist bir ölkədir. Bu ölkə baş verəcək hər hansı bir hadisə zamanı 3 milyonluq ordu yığmağa qadirdir. Ona görə də Ukraynadan fərqli olaraq, Şimali Koreya nüvə silahından ancaq beynəlxalq zəmanət qarşılığında imtina edə bilər. Kim Çen İn bu tələbi ABŞ, Cənubi Koreya, Yaponiya və yaxud da digər koalisiyaların Şimali Koreyaya qarşı hər hansı əməliyyat başlada bilmə ehtimalına qarşı irəli sürüb. Şimali Koreya ABŞ, Çin və Rusiya ilə təhlükəsizlik zəmanətinə dair yalnız güclü bir saziş bağlamaqda maraqlıdır. Gələcəkdə sözügedən üç ölkənin iştirakı ilə belə bir müqavilənin imzalanması ehtimalı çox yüksəkdir. Açığı, Şimali Koreya bu məsələdə sırf ABŞ-a güvənmir, Ukraynanın taleyini yaşamamaq üçün də çox ehtiyatlı davranır. Şimali Koreyanın tələb etdiyi beynəlxalq zəmanət paketində beynəlxalq strukturlar, BMT, regional və dünya liderləri tərəfindən də müqavilənin dəstəklənməsi tələb olunur”.
Ekspert bildirib ki, əgər belə bir müqavilə imzalanarsa, ilk növbədə Şimali Koreyaya tətbiq olunmuş sanksiyaların ləğv olunması gündəmə gələcək:
“Eyni zamanda, Şimali Koreyaya iqtisadi yardımlar ediləcək. Bu yardımlar artdıqca Şimali Koreya əhalisi özündə və ölkədə ciddi dəyişikliklər hiss edəcək. Bu uzun proses çox güman ki, 5-10 il çəkəcək və gələcəkdə Şimali və Cənubi Koreyanın əvvəlcə konfederasiya, daha sonra isə vahid dövlət şəklində birləşməsi ilə nəticələnə bilər. Ancaq indiki şəraitdə hər iki ölkənin cəmiyyəti buna hazır deyil. Əsasən də Şimali Koreya cəmiyyətində cənuba qarşı nifrət, Cənub Koreyada isə şimala qarşı qorxu toxumu səpilib. İlk növbədə bu stereotiplər qırılmalıdır. Fikir verin, SSRİ dağılarkən Rusiyanın Qazaxıstan, Belarus və Ukraynada torpaq iddiaları qalmışdı. Çünki Sovetlər zamanı bir çox hissələr həmin respublikalara keçmişdi. Atom silahından imtina onların həmin sərhədlər çərçivəsində tanınmasının şərtlərindən biri idi. Əslində, bu baş verdi və hər üç ölkə SSRİ-nin tərkibində olan sərhədlərlə tanındı, ancaq sonradan Ukrayna ilə bağlı proseslər Krımın işğalı ilə nəticələndi. Burada zəmanətçi kimi çıxış edən Böyük Britaniya və ABŞ-ın Rusiyaya qarşı sanksiyaları da məhz bunun nəticəsidir. Ən böyük səbəb də Rusiyanın həmin anlaşmanı yerinə yetirməyərək Ukraynanın ərazisinin bir hissəsini işğal etməsi idi. Əslində, beynəlxalq reaksiya ciddi oldu, sadəcə nüvə dövləti olan Rusiyaya qarşı müharibə elan etmək mümkün deyil. Bu fonda Rusiyaya qarşı ciddi sanksiyalar Ukraynanın ərazi bütövlüyü bərpa olunana qədər davam edəcək”.
N.Cəfərli bildirib ki, Kim Çen İn də məhz bu təhlükəni anlayaraq daha işlək bir modelin qurulmasına çalışır:
“ABŞ, Çin və Rusiya zəmanət versə, Şimali Koreya daha rahat hərəkət edə bilər. Sözügedən üç böyük güc Şimali Koreya ərazisində hər hansı bir müharibə ehtimalını və bunun böyük güclərin toqquşması ilə nəticələnəcəyini nəzərə alsalar, verdikləri zəmanətin arxasında duracaqlar. Şimali Koreya da anlayır ki, uzun zaman belə qapalı rejimdə fəaliyyət mümkün deyil. Çünki Şimali Koreya dünyada adambaşına ən az ÜDM düşən ölkələrdən biridir. Belə bir iqtisadi durumda Şimali Koreya uzun zaman davam gətirə bilməz. Ona görə də açılıma getmək Şimali Koreyaya da sərf edir. Hətta Cənubi Koreya şirkətlərinin indidən Şimali Koreya ilə bağlı arzularını ifadə etməsi diqqətdən yayınmır. Bunun üçün isə ümumi siyasi anlaşma lazımdır. Əgər zəmanətçi ölkələr sözlərinin üstündə dursalar, Şimali Koreya yaxın aylarda dünyaya açıla bilər”.
Qeyd edək ki, ABŞ və Şimali Koreya liderləri arasında baş tutan tarixi görüş nəticəsində ABŞ Şimali Koreyaya nüvə silahından imtinası qarşılığında təhlükəsizlik zəmanəti verəcəyini bəyan edib.
Bundan öncə tarixdə də belə bir hadisə olub. Belə ki, Ukraynanın nüvə silahlarından imtinası qarşılığında Budapeşt memorandumu imzalanıb. Bu memoranduma əsasən, Ukraynaya nüvə silahından imtinası qarşılığında Britaniya, ABŞ və Rusiya tərəfindən təhlükəsizlik zəmanəti verilib. Lakin 2014-cü ildə bu memorandumun şərtləri pozuldu və zamin ölkələrdən biri olan Rusiya özü Ukrayna ərazisini işğal etdi.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Əzəli rəqiblər elan etdi: Kreml Tehranı razı salıb, yeni təhdid odur - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 22:10 |
|
|
|
| • Kamilənin adından dələduzluq - FOTOLAR
Bu gün, 22:06 |
|
|
|
| • Abdolbari Gozal vəfat etdi
Bu gün, 22:03 |
|
|
|
| • Milli Qəhrəman Hökümə Əliyevanın atasının bank kartından pul oğurlayan şəxs həbs edilib - FOTO
Bu gün, 22:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda icra başçısı sahibkardan 50 min manat rüşvət istəyib - VİDEO
Bu gün, 20:30 |
|
|
|
| • İmişlinin deputatı yerli sakinlərə səsləndi - “Bu, olduqca ağırdır, amma…”
Bu gün, 20:28 |
|
|
|
| • “İmişlidəki hadisəyə etiraz edənlərə qarşı sərt qərarlar qəbul olunmamalıdır” – Qüdrət Həsənquliyev
Bu gün, 20:26 |
|
|
|
| • Bir ailənin 3 üzvünü öldürüb, bir nəfəri yaralayan şəxs hökmdən kassasiya şikayəti verdi
Bu gün, 20:22 |
|
|
|
| • “Yüz illik saziş” və əbədi tərəfdaşlıq - Britaniya Qara və Baltik dənizləri arasındakı regionla bağlı strategiyasını açıq elan etdi...
Bu gün, 18:10 |
|
|
|
| • Bakı-İrəvan razılaşmasında mühüm detal: Proses İrana qədər olacaq - ŞƏRH
Bu gün, 18:09 |
|
|
|
| • Ermənistanda hakimiyyəti tənqid edən publisistə qarşı cinayət işi açılıb
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Putin görsə ki İran dardadır... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 17:55 |
|
|
|
| • Hindistan və Rusiya Putinin Yeni Dehliyə səfərinin tarixlərini razılaşdırırlar - KİV
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
| • İbrahim Tatlısəsin qızı erotik klip çəkdirdi - VİDEO
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
| • “Brend Media Group”un rəhbərinin adını ölüm işindən kim gizlədib? - Küçədə müqavilə imzalanıb
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
| • Ermənistanda keçmiş müdafiə naziri yeni siyasi qüvvə yaratdı - “Sputnik Ermənistan”
Bu gün, 15:29 |
|
|
|
| • Bu gedişlə... BAĞLANACAQ! - DETALLAR
Bu gün, 15:24 |
|
|
|
| • Türkiyədə 1 günə 100 kişi ilə yatmaq istəyən "Onlyfans" ulduzu tutuldu - VİDEO
Bu gün, 15:20 |
|
|
|
| • Paşinyan qorxu içindədir: - öldürələcəyi və zəhərləndiriləcəyindən...
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
| • "Görünür, Kremldəki ikitirəlik, Rusiya daxilindəki siyasi parçalanmalar bu barədə düşünməyə imkan vermir" - deputat
Bu gün, 15:06 |
|
|
|
| • Hökumə Əliyevanın atasının bank kartından pul oğurlamaqda şübhəli bilinən şəxslər müəyyən edilib, zərər ödənilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • "Yalnız bu halda pulu geri qaytarmaq mümkün olacaq" - AÇIQLAMA
Bu gün, 14:20 |
|
|
|
| • Yeni “kütləvi qırğın silahı” – MASK
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Gürcüstan və Azərbaycan Qərbin haqsızlığı ilə üzləşib - FAKT BUDUR!
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bu vəzifəli şəxslər işdən AZAD OLUNDU - FOTO
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • “ÜZÜMÜZƏ TÜPÜRÜRLƏR...” -“İrana birbaşa quru dəhlizi açmalıyıq”
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Səhvən başqasının kartına pul göndərəndə nə etmək lazımdır? - AKTUAL
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Ermənistanla vacib razılaşma: Gürcüstandan İrana qədər sərhədlər belə müəyyənləşir… - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • "Bu, namərdlik deyil? Utanıb ölmədiniz?" - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Bakı gömrüyündə DÖVLƏTƏ QARŞI SABOTAJ - Prezidentə MÜRACİƏT OLUNDU
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • Rusiyanın bəzi hakimiyyət dairələri qəza ilə bağlı informasiya dolaşıqlığı yaratmağa cəhd göstərir - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
| • Sabirabadda seçki BAZARLIĞI... - İcra başçısının adından ALVER GEDİR...
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • QHT sədri qəza törətdi, ölən var - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • İnsanın tərk etdiklərini... ANA TƏBİƏT BAĞRINA BASIR... - FOTOSESSİYA
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı ÖNƏMLİ GƏLİŞMƏ: - İrəvanın məqsədi BƏLLİ OLDU!
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
| • "Mixail Qorbaçovun hələ də Nobel Sülh Mükafatı laureatı adını daşıması..." - Bakıdan MÜRACİƏT
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • Rubiodan nə gözləyək? - Elxan Şahinoğlu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
| • `Orbita` MTK vətəndaşlarla arasına `BLOK` qoyub - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Trampdan İrəvana qarşı gözlənilməz addım: Paşinyan narazıdır - “Hraparak”
Bu gün, 11:04 |
|
|
|
| • Hökumə Əliyevanın atasına qarşı törədilən kibercinayətkarlıqla bağlı cinayət işi açılıb - DİN-dən AÇIQLAMA
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • SAXTA PLASTİK CƏRRAH İŞİ: O da hədəfə çevrildi... - Cavid Qurbanovun qohumu imiş...
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • “Azercell” bu tarif paketlərinin adını dəyişdirib bahalaşdırır - SİYAHI
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Gürcüstanın həyata keçirdiyi neft-qaz layihələri bu gün bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyinin əsasını təşkil edir - MƏQALƏ
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
| • Azərbaycanda meymunçiçəyinə yoluxma halı aşkarlandı - BİRGƏ AÇIQLAMA
Bu gün, 10:43 |
|
|
|
| • Ağcabədidə mal kəsən “Qubadoğlu” MMC-nin Salyan Psixiatriya Xəstəxanasına 800 min manata satdığı nədir - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • "Suraxanı Maşınqayırma Zavodu" yenidən təşkil olunub
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • Bakıda dostların KÜTLƏVİ DAVASI: - ekspertlər məhkəməyə çağırıldı
Bu gün, 10:32 |
|
|
|
| • Azərbaycan və gürcü xalqları əsrlər boyu dostluq, mehriban qonşuluq və qardaşlıq şəraitində yaşayıblar - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • QOCA KÖPƏYİN SON HƏMLƏSİ... - Tramp NƏ EDƏCƏK?
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Hökumə Əliyevanın ailəsi dələduzların qurbanı oldu: 80 min manat oğurlandı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
|
