Azərbaycan neftin ucuzlaşmasına necə HAZIRLAŞIR... - ARAŞDIRMA
Tarix: 9-05-2025, 17:48 | Çap et
"OPEC+" qrupu neft qiymətlərinin aşağı olduğu bir vaxtda hasilatı bir daha artırmağa qərar verib. Qərarın neft qiymətlərini daha da aşağı salacağı proqnozlaşdırlır. Bu aydan gündəlik 411 min barellik istehsal artımına gedilir.
Qərarın Azərbaycanın neft istehsalına, iqtisadiyyatımıza təsirlərinin necə olacağı maraq doğrurur.
Modern.az-a açıqlamasında Neft Araşdırmaları Mərkəzinin sədri İlham Şaban "OPEC+"un neftlə bağlı mövcud qərarının səbəbini belə izah edib:
“Dünya iqtisadiyyatında bu cür problemlərin yaşandığı bir dövdə, o cümlədən artıq ABŞ Prezidenti Donald Trampın gömrük tarifləri ilə bağlı masştablı addımlarından sonra ticari müharibələrin qlobal səviyyədə görüntüsü zamanı Azərbaycanın da daxil olduğu "OPEC+" gündəlik 411 min barellik istehsal artımına getməklə bağlı qərar verib. Bu bazarda neft qiymətini bir qədər də aşağı düşməyə sövq edib. Artıq neft ticarəti ya 60, ya da 60 dolların altında bir qiymətə aparılır. Məsələnin kökü var. "OPEC+" daxilində 23 ölkə mövcuddur. Təqribən 1 ildir, bunların içərisində bir neçə qeyri-intizamlı konuslar peyda olur. Burada əsas 4 ölkədir. Burada irəli gedən Qazaxıstanla İraqdır. Onlar öz kvotalarına əməl etmir və daha artıq neft hasil edirlər. Dünya miqyasında ən böyük neft oyunçuları kimi Səudiyyə Ərəbistanı və Rusiya bu kovtadan əlavə özləri də neft hasilatını aşağı salırdılar ki, qiymət özlərinin təbiri ilə desək, ədalətli şəkildə olsun. İndi neftin hasilatını artırmaqla qiymətini aşağı salır ki, bu kvotalara neçə dəfə söz verib əməl etməyən oyunçular görsün, ümumi qaydalara əməl etmədən özlərini aparsalar, kapital qoyub səy göstərsələrə də, yenə əvvəlki kimi qazanc əldə edə bilməyəcəklərini görsünlər. Ona görə də ümumi götürülmüş qaydalarla bazarın tənzimlənməsinə əməl etmək lazımdır. Mən bunu bax, bu cür başa düşürəm. Çox da media səviyyəsində buna diqqət yetirilmir. Burada siyasətdən daha çox düşünülmüş, uzunmüddətli dövr üçün addımlar var”.
İ.Şaban neftlə bağlı "OPEC+"un bu addımının Azərbaycana təsirlərinin necə olacağından da danışıb:
“Təbii ki, bizim gəlirlərimizin yarıdan çoxu sırf xam neftin satışından formalaşır. Qitmətlərin aşağı düşməsinin təsirləri onsuz da hasilatı ildən-ilə azalan Azərbaycan üçün ikiqat olur. Yəni qiymət düşür, eyni zamanda hasilat və ixrac azalır. Gəlirlərimizə bu neqativ təsir göstərir. Bu il təqribən 4 milyard dollar neft ixracından gəlir əldə edəcəyik. Bu da çox azdır. 2011-ci ildə neft gəlirlərinin pik həddə olduğu dövrdə ancaq "Azəri-Çıraq-Günəşli"nin ixracından gələn gəlir 19, 4 milyard dollardır. Görün, pik dövrlə müqayisədə qiymətlərdə nə qədər azalma baş verib. Belə götürsək, 5 dəfəyə yaxın Azərbaycanın gəlirləri düşüb. Ancaq ikinci bir tərəfdən panik şəkildə "necə olacaq?", "nə baş verəcək?" suallarını verib əsəbləşməyə də dəyməz. Birincisi o baxımdan ki, bu qədər azalma olsa da, Azərbaycan qurulur, inkişaf edir və irəliyə gedir. Biz hökumət və cəmiyyət olaraq buna daxildə hazırlıq dövrünü keçmişik. Cəmiyyətə ən çox təsir edən məsələ 2014-cü ildən sonra neftin qiymətinin iki dəfə düşüb 2015-2016-cı illərdə iqtisadiyyatımıza neqativ təsirlərə səbəb olmasıdır. İnsanlar iki devalvasiya səbəbindən kasıbladılar. Çünki qiymətlər bahalaşdı, onların maaşları artmadı. Nəticədə o zamankı ab-hava yarandı. Onun psixoloji təsirləri indiyə kimi özünü göstərməkdədir. “Ehtiyyat igidin yaraşığıdır” məsəli bizim cəmiyyətimiz üçün çox yaxşıdır. Bu riskləri artıq qiymətləndirə bilirik, onları necə dəf etmək üzərində də hərə nəsə iş görür. Biz nə Maliyyə Nazirliyi, nə İqtisadiyyat Nazirliyi, nə də Nazirlər Kabineti səviyyəsində hər hansı siqnallar almırıq. Yanvar ayında ən maksimum satılan qiymətlə, indi satılan qiymət arasında 22 dollara qədər fərq var. Bunun iqtisadiyyatımıza necə təsir etməsi ilə bağlı ümumilikdə bir açıqlama görməmişik. “Bizim bunu qarşılamaq üçün hansı a,b, c senarilərimiz var”, “narahatçılığa əsas varmı?” kimi sualların cavabı verilmir. Təkcə Mərkəzi Bank ekspertlərlə görüşdə elan etmişdi ki, devalvasiya üçün hansısa təhlükə görmürlər. Nə dərəcədə səmimidirlər, il başa çatanda görəcəyik”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Atamın vəziyyəti yaxşı deyil"
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Bakı metrosu İstanbul metrosundan 586 minlik məsləhət alır - İLGİNC
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • "Şərurlu İsfəndiyar"ın məhkəməsində prosesə çağırılan AMEA-nın eksperti rəyini açıqlayıb
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • "Nə qədər canım yanırsa yansın..."
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
| • Xankəndiyə köçürülən bu qurum üçün 5 milyona yeni bina tikiləcək - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • Vəzifə verilən şəxslərə niyə nifrət edirlər? - Təzə təyinatlar, köhnə travmalar..
Bu gün, 11:41 |
|
|
|
| • "Zərif Mahud”un səhmdarları toplanır
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Yararsız gənci əsgərliyə göndərdilər, halı pisləşdi - Həkimlərə cəza
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Son illər ərzində aparılmış işlər nəticəsində bölgələrin canlanmasını hər bir Azərbaycan vətəndaşı əyani şəkildə görür - MƏQALƏ
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • Ruslar Azərbaycan səfirliyinin yerləşdiyi ərazini RAKETLƏ VURDU - Zelenski AÇIQLADI
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
| • Bu deputat danışmır, ancaq şəkil çəkdirir - FOTOLAR
Bu gün, 11:04 |
|
|
|
| • "Günlərlə su üzünə həsrət qalırıq..." - MÜRACİƏT...
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
| • Şölədən SƏRT REAKSİYA - “İndi ayıbı prioritetə çeviriblər”
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • Yük maşınlarının Türkiyədən Azərbaycana və geriyə tranziti üzrə marşrut hazırdır - Paşinyan
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • Fuad Nəcəflinin ardından İLK O GEDƏCƏK... - İDDİA
Bu gün, 10:49 |
|
|
|
| • “Bahar Enerji”də KÖHNƏ HAMAM... KÖHNƏ TAS... - yenə də eyni problemlər...
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Bu şirkət bir sıra məktəblərdə 9 milyonluq təmir və abadlıq işləri aparacaq - TENDER NƏTİCƏSİ
Bu gün, 10:31 |
|
|
|
| • Baş nazir revanşistlərə vaxt qazandırmaq istəmir - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
| • Naşirlər bir-birinə nifrət edir, bunu da nazirlik yaradıb – Nigar Köçərli
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • İrəvan silkələndi: Paşinyanın həyat yoldaşı “qanuni oğru”nun ailəsi ilə bir arada - FOTO
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev işi..: NİYƏ LƏNGİYİR? - AÇIQLAMA
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • “İnam Grop 2024” MMC Üzümçülük və Şərabçılıq İnstitutuna həm təmir, həm də elmi tədqiqat xidmətləri göstərir - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 10:08 |
|
|
|
| • Deyəsən, Təhsil Nazirliyində TENDER HƏRLƏYƏN YOXDUR... - Daha bir fakt...
Bu gün, 09:58 |
|
|
|
| • Yersiz zarafat, nalayiq ifadələr fəhlə yoldaşının ölümünə səbəb oldu - QƏRAR
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
| • "Texniki səhvə görə niyə mənim haqqım pozulmalıdır?" - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • Ukraynadakı müharibə 2026-cı ilin iyununda başa çata bilər - Buşun köməkçisi
Bu gün, 09:46 |
|
|
|
| • Muxtar Babayevin yerinə KADR TAPILMIR? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • "Maaş 50 manat, qiymətlər isə 100 faiz qalxır" - ETİRAZ
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
| • “NAS Project BOKT”un rəhbərliyində və idarə sturukturunda mühüm dəyişikliklər olub - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Londonda "Vətən müharibəsi tarixi. Şəxsiyyət faktoru" kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • Artıq dövlət aparatında təmizlənmə işləri aparılıb - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • Moskva Paşinyanın məxfi danışıqlarını necə dinləyib - Sensasion detallar
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • “Camaşırxana Kombinatı” rəhbərliyi seçiləcək - TOPLANTI
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Ermənistan hökuməti bu məsələdə cəmiyyətdən təzyiqlərlə üzləşir - Belə görünür...
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • Məşhur şirkət problemlə üzləşib - Səhmdarların təcili yığıncağı çağırılıb
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • İcra başçıları üçün çətin sınaq - 4 mühüm tələb
Bu gün, 09:03 |
|
|
|
| • Bakı-Moskva arasında indi də logistika böhranı? - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 08:58 |
|
|
|
| • Tovuzda təhsil sistemi bərbad gündə imiş - BU DA FAKT...
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • Fuad Ncəfli də özünə xanlıq qurmaq istəyirdi... - Talıbovdan FƏRQLƏNMƏDİ
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • Naxçıvanda duz istehsalının dayanmasında Vasif Talıbovun əli var - ŞOK DETALLAR
Bu gün, 08:00 |
|
|
|
| • "Proses sadəcə “axşam repetitorluğu” kimi davam edəcək" - Əməkdar müəllimdən yeni qərara REAKSİYA
Bu gün, 07:58 |
|
|
|
| • Prezident onlara yeni şans verdi... onlar isə... - AKTUAL
Bu gün, 07:56 |
|
|
|
| • “Azərbaycanda institusional islahatlar dərinləşir” - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 07:54 |
|
|
|
| • Manatın məzənnəsi haqda anons verildi - Mühüm xəbər
Bu gün, 07:52 |
|
|
|
| • “Qarabağ Ermənistanın boğazına bağlanan ip idi” – Məğlubiyyətindən xilasa doğru?
Bu gün, 07:49 |
|
|
|
| • "Bilirsiniz, biz yavaş-yavaş hansı dövrə gedirik?" - ETİRAZ
Bu gün, 07:47 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevlə bağlı gündəmi silkələyəcək ssenari – Yaxın günlərdə…
Bu gün, 07:43 |
|
|
|
| • Yazar deputat xanımın təklifini yüksək dəyərləndirib - RƏY
Bu gün, 07:40 |
|
|
|
| • Artıq əmr verilib, Ukrayna ordusu geri çəkilə bilər - Getman
Bu gün, 07:38 |
|
|
|
| • “Bu, baş versə idi, Ermənistan olmayacaqdı” – Paşinyan
Bu gün, 00:11 |
|
|
|
|
