MilВyardВlıq maВliyВyə fıВrılВdaВğı SaВmir ŞəВriВfoВvu çıВxılВmaz vəВziyВyətВlə üzВləşВdiВrib
9-09-2016, 11:20
BaВkı Ağır CiВnaВyətВlər MəhВkəВməВsinВdə AzərВbayВcan BeyВnəlВxalq BanВkıВna külВli miqВdarВda ziВyan vuВrulВmaВsı fakВtı ilə əlaВqəВdar banВkın İdaВrə HeВyəВtiВnin saВbiq sədВri CaВhanВgir HaВcıВyev və onunВla birВlikВdə təqВsirВlənВdiВriВlən şəxsВləВrin işi üzВrə keВçiВriВlən proВsesВlərВdə MaВliyВyə NazirВliВyiВnin rəhВbər şəxsВləВriВnə qarВşı sərt itВtiВhamВlar səsВləВnir.
SaВbiq bank rəhВbəВri CaВhanВgir HaВcıВyev ona ünvanlanan itВtiВhamВlaВra maВliyВyə naВziВri SaВmir Şərifovun da şəВrik olВduВğuВnu idВdiВa edir. HətВta naВziВrin də məhВkəВməВdə onun yaВnınВda – müttəhimlər kürsüsündə oturВmaВlı olВduВğuВnu deyir.
Bir neВçə məhВkəВmə proВseВsinВdə SaВmir ŞəВriВfoВva qarВşı səsВləВnən itВtiВhamВlarВdan sonВra naВzirВlik bank rəhВbəВriВnə caВvab verВmək məcВbuВriyВyəВtinВdə qaВlıb.
BanВkın İdaВrə HeВyəВtiВnin saВbiq sədВri ilə bağВlı keВçiВriВlən məhВkəВmə iclasВlaВrınВda MaВliyВyə NaВzirВliВyiВnin rəhВbər şəxsВləВriВnin ünВvaВnıВna səsВlənВdiВriВlən itВtiВhamВlarВla əlaqədar nazirliyin mətВbuВat kaВtiВbi MaВyis PiВriВyev deyib ki, bir qayВda olaВraq quВrum səВfehВləВməВləВrə münaВsiВbət bilВdirВmir və bu tip açıqВlaВmaВlaВrın səВviyВyəВsi hər hanВsı cidВdi reВakВsiВya da təВləb etВmir:
"YeВgaВnə olaВraq qeyd edə biВləВrik ki, mütВtəВhim kürsüsünВdə əyВləВşən banВkın saВbiq rəhВbəВriВnin həВqiВqəВti əks etВdirВməВyən və hər hanВsı fakВta söyВkənВməВyən boğazВdan yuВxaВrı açıqВlaВmaВlaВrı töВrətВdiВyi ciВnaВyətВləВri siyaВsiВləşВdirВmək, icВtiВmaВiyВyəВtin diqВqəВtiВni töВrətВdiВyi və bu gün məhВkəВmə predВmeВti olan əməlВləВrinВdən yayındırmaq, müВhaВkiВməВyə aiВdiyВyəВti olВmaВyan məsələВləВrə yöВnəltВmək məqВsəВdi ilə isВtiВfaВdə ediВlən ucuz fəndВlərВdən başВqa bir şey deВyil. HəВmin uğurВsuz fəndВlər və maВnevrВlər də nəВtiВcə etiВbaВrı ilə məhz özüВnü ifВşaВeВdiВci xaВrakВter daВşıВyır.
BeВlə ki, həВmin şəxВsin məhВkəВmə icВlaВsınВda etiВraf etdiyi kiВmi, qayВtaВrılВmaВyan kreВditВləВrin ayВrılВmaВsı bilavaВsiВtə onun şəxВsi qəВrarВlaВrı və tapВşıВrıqВlaВrı əsasında həВyaВta keВçiВriВlib. Bu zaВman MüВşaВhiВdə ŞuВraВsıВnın müВəyВyən etВdiВyi kreВdit riskВləВri üzВrə liВmitВlər kobud şəВkilВdə poВzuВlub (liВmitВlər aşВdıВğı təqВdirВdə MüВşaВhiВdə ŞuВraВsıВnın raВzıВlıВğı olВmaВlı idi)".
M.ВPiВriВyev qeyd edib ki, bir çox halВlarВda kreВditВlər bankın İdaВrə HeВyəВtiВnin saВbiq sədВriВnin ayВrıВ-ayВrı xaВriВci ölВkəВlərВdə yaВraВdılВmış və nəВtiВcə etiВbaВrı ilə saВhibВliВyi ona məxВsus olan müxВtəВlif ofВşor şirВkətВləВrə (LükВsemВburВqun adıВnı təВsaВdüВfən çəkВməВyib) ötüВrüВləВrək banВka heç bir fayВda gəВtirВməВyən laВyiВhəВləВrin həВyaВta keВçiВrilВməВsiВnə yöВnəlВdiВlib və ya nağdВlaşВdıВrıВlaВraq məВnimВsəВniВlib.
ÖlВkəВdən böВyük məbВləğВdə vəВsaВit çıВxaВrıВlıb
MaВliyВyə NaВzirВliВyiВnin rəsВmiВsi bilВdiВrib ki, 2009-Вcu ilin oktВyabr ayınВdan 2015-Вci ilin mart ayıВnaВdək Müşahidə ŞuВraВsıВnın qəВrarВlaВrıВna zidd olaВraq 1,5 mln maВnat liВmiВtinВdən yuВxaВrı məbВləğВlərВdə hüВquВqi və fiВziВki şəxsВləВrə ümuВmiВlikВdə 1,3 milВyard maВnat, 1,4 milВyard dolВlar və 300 milВyon avВro həcmВləВrinВdə kreВditВlər verilib ki, bunВlaВrın da əkВsəВriyВyəВti uzun müdВdət ərzində qayВtaВrılВmaВyaВraq probВlemВli və ümidВsiz kreВditВlər qruВpuВna aid ediВlib:
"EyВni zaВmanВda, banВkın saВbiq rəhВbərВliВyiВnin gösВtəВrişВləВri ilə mövВcud qaВnunВveВriВciВliВyə zidd olaВraq 2 miВnə yaВxın halВda 3,7 milВyard dolВlar və 1,1 milВyard avВro vəВsaВit ölВkəВdən çıВxaВrıВlaВraq hər hanВsı müsВbət reВpuВtaВsiВyaВya və ya kreВdit reyВtinВqiВnə maВlik olВmaВyan, əkВsəВriyВyəВti ofВşorВlarВda yeВni yaВraВdılВmış şirВkətВləВrin borc kaВğızВlaВrıВnın (vekВselВləВrin) alınВmaВsıВna sərf oluВnub. Bu vəВsaВitВlər sonВraВdan çoxВpilВləВli köВçürВməВlər vaВsiВtəВsiВlə son beВneВfiВsiВaВrı və ya beВneВfiВsiВarВlarВdan biВri CaВhanВgir HaВcıВyev olВduВğu laВyiВhəВləВrə yöВnəlВdiВlib, onВlaВrın əksəriyyəВti bu güВnəВdək qayВtaВrılВmaВyıb".
O ki qalВdı MüВşaВhiВdə ŞuВraВsıВnın qəВrarВlaВrı ilə rəsВmiВləşВdiВrilВməВsiВnə raВzıВlıq veВriВlən kreВditВləВrə, M.ВPiВriВyev deВyib ki, bunВlaВrın saВyı 7, ümuВmiВlikВdə məbВləВği 250 milВyon ABŞ dolВlaВrı və 261 milВyon maВnat təşВkil edib ki, bugünВkü taВriВxə qeyd oluВnan kreВditВləВrin haВmıВsı bağlanıb.
8 milВyard dolВlaВra yaВxın vəВsaВit 2 məВnimВsəВyibВlər
NaВzirВliВyin bank rəhВbəВriВnin səsВlənВdirВdiВyi idВdiВaВlaВra caВvaВbı birВməВnaВlı qarВşıВlanВmaВyıb. Bu baВrəВdə fiВkirВləВriВni "ReyВtinq"Вlə böВlüВşən taВnınВmış iqВtiВsadВçı RövВşən Ağayev deВyib ki, MaВliyВyə NaВzirВliВyiВnin açıqВlaВdıВğı məluВmatВdan beВlə ayВdın olur ki, BeyВnəlВxalq Bank vaВsiВtəВsiВlə 8 milВyard dolВlaВra yaВxın vəВsaВit 2 kaВnalВla mənimВsəВniВlib. RövВşən AğaВyeВvin sözВləВriВnə göВrə, bu kaВnalВlarВdan biВri bu olub ki, ayВrıВ-ayВrı AzərВbayВcan vətənВdaşВlaВrıВnın adıВna iri məbВləğВdə, bəВzən hətВta 50-60 milВyon dolВlar kreВdit yaВzaВraq şəxВsi məqВsədВlər üçün isВtiВfaВdə ediВlib, sonВra onВlaВrın xeyВli hisВsəВsiВni almaq mümВkün olВmaВdıВğınВdam probВlemВli və ümidВsiz borc kiВmi rəsВmiВləşВdiВribВlər: "BaşВqa kaВnal bu olub ki, ofВşor zoВnaВlarВda şirВkətВlər qeyВdiyВyatВdan keВçiВrib, Bankın vəВsaВitВləВriВni onВlaВrın vekВselВləВriВni alВmaq adı ölkəВdən çıВxaВraВraq sonВraВdan həВmin vəВsaВitВləВri də xaricВdəВki şirВkətВləВriВnə və heВsabВlaВrıВna yöВnəlВdibВlər".
R.AВğaВyev bilВdiВrib ki, 8 milВyard dolВlar AzərВbayВcaВnın 7-8 ilВlik təhВsil, az qaВla 20 illk səВhiyВyə, 5 ilВlik soВsiВal müВdaВfiВə xərcВləВriВnə bəВraВbər bir məbВləğВdir:
"Son günВlər əsas güВnahВkaВrın dəВqiqВləşВdiВrilВməВsi isВtiВqaВməВtinВdə qızВğın müВzaВkiВrəВlər geВdir. HəВləВlik ən böyük təqВsirВkar qisВminВdə haВzırВda məhВkəВməВsi daВvam edən BanВkın keçВmiş rəhВbəВri CaВhanВgir HaВcıВyevВdir. MəhВkəВməВnin geВdiВşi gösВtəВrir ki, CaВhanВgir HaВcıВyeВvin özüВnü müВdaВfiВəВsi üçün səyВləВri əbəsВdir. BüВtün faktВlar əleyВhiВnə işВləВyir. Heç nə yox, təkВcə öz yaВxın çevВrəВsiВnin adıВna açВdıВğı təВmiВnatВsız kreВdit xətВləВriВnə göВrə onu müВhaВkiВmə etВmək mümВkün idi".
MüВvaВfiq quВrumВlar böВyük taВlaВna göz yuВmub
R.AВğaВyeВvin fikВrinВcə, bu işə göВrə ölВkəВnin büВtün maliyyə sisВteВmiВnin rəhВbər şəxsВləВri, büВtövВlükВdə höВkuВmət məВsuВliyВyət daВşıВyır. Onun sözВləВriВnə göВrə, bu gün MaВliyВyə NaВzirВliВyi büВtün güВnahВlaВrı CaВhanВgir Hacıyevin boyВnuВna qoВyub. AmВma "BankВlar haqqında" QaВnuВnun 25-Вci madВdəВsiВnə göВrə, Müşahidə ŞuВraВsı bankВlaВrın idaВrə edilВməВsiВnə və fəaliyВyəВtiВnə nəВzaВrəВti həВyaВta keВçirВmək, banВkın İdaВrə HeВyəВtinВdən heВsaВbat alВmaq, bank təВrəВfinВdən qüvВvəВdə olan qaВnunВveВriВciВliВyin poВzulВmaВsı fakВtıВnı müВəyВyən etВdikВdə bu poВzunВtu baВrəВsinВdə səhmВdarВlaВrın ümuВmi yıВğınВcaВğıВnı, AuВdit KoВmiВtəВsiВni və İdaВrə HeВyəВtiВni xəВbərВdar etВmək, İdaВrə HeВyəВti üzvВləВriВni vəВziВfəВdən kənarВlaşВdırВmaq, banВkın etiВbarВlı və pruВdenВsiВal idaВrə olunВmaВsıВnı təВmin etВmək üçün zəВruВri olan qayВdaВlaВrı və daВxiВli əsasВnaВməВləВri qəВbul etВmək, banВkın fəВaВliyВyəВtiВnin kompВleks və ya ayВrıВ-ayn saВhəВləВriВnin yoxВlanВmaВsı baВrəВdə qəВrar qəВbul etВmək səВlaВhiyВyəВtiВnə maВlikВdir:
"BeyВnəlВxalq BanВkın MüВşaВhiВdə ŞuВraВsıВna isə MaВliyВyə NaВzirВliВyi rəhВbərВlik edib. Bu səВlaВhiyВyətВləВri icВra etВmək kiВfaВyət idi ki, inВdi şaВhidВlik etВdiВyiВmiz böВyük korВrupВsiВya əməВliyВyatВlaВrı baş verВməВmiş ola idi. BunВdan əlaВvə, bu QaВnuВnun 34-Вcü madВdəВsiВnə göВrə MərВkəВzi Bank pruВdenВsiВal norВmaВtivВlər və təВləbВlər baВxıВmınВdan banВkın büВtün iri kreВdit əməВliyВyatВlaВrıВna, bank rəhВbərВliВyinВdə olan şəxsВləВrə, onВlaВrın yaВxınВlaВrıВna veВrilВmiş kreВditВləВrin həcВmiВnə və akВtivВləВrin vəВziyВyəВtiВnə nəВzaВrət etВmək hüquВqu varВdı. BanВkın rəhВbərВliВyi yıВxılВmaВyaВna qəВdər 7-8 il ərВzinВdə bu quВrumВlarВdan heç biВri səВlaВhiyВyəВtinВdən isВtiВfaВdə etВməВyib. AmВma inВdi bunВlar baВrəВdə danışВmaq çoxВlaВrıВna sərf etВmir. Bu işВdə müВdaВfiВə olunaВcaq, güВnahВsız olan birВcə təВrəf var - o da AzərbayВcan xalВqıВdır, 8 milВyard dolВlaВrı oğurВlanВmış, zəВrəВçəВkən AzərВbayВcan xalВqı. TəВəsВsüf ki, vəВziyВyət bu şəВkilВdə acıВnaВcaqВlıВdır".
ÖlВkəВnin bank-ВmaВliyВyə nəВzaВrəВti sisВteВmi işВləВməВyib
TaВnınВmış iqВtiВsadВçı alim QuВbad İbaВdoğВlu isə Reyting.az-a deВyib ki, BeyВnəlВxalq BanВkın saВbiq rəhbəВri CaВhanВgir HaВcıВyeВvin itВtiВhamВlaВrıВna caВvab olaВraq, MaВliyВyə NaВzirВliВyiВnin son açıqВlaВmaВsı bir çox kölgəВli məВsəВləВləВrə işıq saВlır. Onun sözВləВriВnə göВrə, bu açıqВlaВmaВdan bəlВli olur ki, BeyВnəlВxalq Bank 2009-Вcu ilin oktВyabВrınВdan 2015-Вci ilin marВtıВna qəВdər yaВxınВlaВrınВdan ibaВrət olan hüВquВqi və fiВziВki şəxsВləВrə zəВmaВnətВsiz 1,3 mlrd. maВnat, 1,4 mlrd. dolВlar və 300 mln. avВro veВrib, ölВkəВdən 3,7 milВyard dolВlar, 1,1 milВyard avВro çıxaВrıb: "Bu o deВməkВdir ki, ölВkəВdə 6 il ərВzinВdə nə bank-ВmaВliyВyə nəВzaВrəВti, nə də valВyuВta-ВgömВrük nəВzaВrəВti sisВteВmi işВləВməВyib, bu funkВsiВyaВlaВrı həВyaВta keВçiВrən MərВkəВzi Bank, MaВliyВyə NaВzirВliВyi və gömВrük orВqanВlaВrı üzəВriВnə düВşən adi vəВziВfəВləВriВni beВlə icВra etВməВyibВlər, beВləВlikВlə də, CəВnuВbi QafВqaВzın ən böВyük banВkınВda raВsiВoВnal idaВrəВçiВlik deВyil, məqВsədВyönВlü taВlanВçıВlıq olub, nəВtiВcəВdə dövВlət maВliyВyə sisВteВmiВnin baВlanВsı poВzuВlub, bank sisВteВmiВnin "oВnurВğa süВtuВnu" zəВdəВləВnib. BeВlə faktВlar siВvil ölВkəВlərВdə açıqВlanВsayВdı, ilk növВbəВdə maliyВyə-Вbank, valВyuВta nəВzaВrəВtiВnə məВsul olan büВtün orВqanВlaВrın rəhВbərВləВri isВteВfa veВrər və onВlar dərВhal məsuВliyВyəВtə cəlb oluВnarВdı. BəlВkə də bu ilВlər ərВzinВdə 3,7 milВyard dolВlar, 1,1 milВyard avВro ölВkəВdən çıВxaВrılВmaВsayВdı, eləВcə də milВyardВlarВla maВnat kreВdit zəmanətВsiz veВrilВməВsəyВdi, haВzırВda milВli valВyuВtaВnın duruВmu bu dəВrəВcə acıВnaВcaqВlı olВmazВdı".
HaВkiВmiyВyəВtin yuВxaВrı daВiВrəВləВrinВdə təmВsil oluВnan şəxsВlərВdən biВriВnin sözВləВriВnə göВrə, CaВhanВgir HaВcıВyeВvin məhВkəВməВdə bu qəВdər haВzırВlıqВlı və konkВret faktВlarВla çıВxış edəВcəВyi gözВləВnilВmirВdi. AnВcaq saВbiq bank rəhВbəВriВnin birВbaВşa maВliyВyə naВziВriВni itВtiВham etВməВsi və nazirliВyin də yol verВdiВyi cidВdi qaВnun poВzunВtuВlaВrı barədə faktВlaВrı açıqВlaВmaВsı vəВziyВyəВti dəВyiВşib: "HəВləВlik proВseВsin axaВrınВda hər hanВsı cidВdi dəВyiВşikВlik olВmaВsa da, qarВşıВdaВkı dövrВdə SaВmir ŞəВriВfovВdan da heВsab soruВla biВlər. Əgər bu məВsəВləВdə maВliyВyə naВziВri də cavabВdeh şəxs kiВmi proВseВsə cəlb olunВsa, onun təkВcə vəВziВfəВsiВni itirВməВsi ilə yaВxaВsıВnı qurВtarВmaВsı mümВkün olВmaВyaВcaq. YəВni, C.ВHaВcıВyeВvin təВbiВrinВcə deВsək, S.ŞəВriВfov da məhВkəВməВdə onun yaВnınВda otuВra biВlər”.
BiВzi bilВgiВlənВdiВrən şəxs ehtimal edir ki, bunВdan sonrakı qəВrar məhВkəВməВnin geВdiВşaВtınВdan asıВlı olacaq. Əgər C.ВHaВcıВyev bu şəВkilВdə daВvam eləВsə, daha cidВdi faktВlar orВtaВya qoyВsa, S.ВŞəВriВfoВvun "qurВban veВrilВməВsi" qaВçılВmaz ola biВlər.
Geri qayıt