8 Noyabr – Şanlı Zəfərin beşinci ildönümü münasibətilə Bakıda keçirilən hərbi parad Azərbaycanın müharibədə qazandığı qələbənin simvolu olmaqdan əlavə, həm də ölkənin artan beynəlxalq hərbi-diplomatik əlaqələrinin nümayişi kimi qiymətləndirilməlidir.
Paradda ənənəvi müttəfiqlər – Türkiyə və Pakistanın ali nümayəndə heyətləri ilə yanaşı, bir sıra digər ölkələrin də yüksək rütbəli hərbi rəhbərlərinin iştirakı diqqət çəkib. Tədbirdə Slovakiyanın baş nazirin müavini və müdafiə naziri Robert Kalinak, Səudiyyə Ərəbistanının müdafiə nazirinin müavini Xalid bin Salman, Serbiyanın Baş Qərargah rəisi Milan Moysiloviç, Qırğızıstan və Qazaxıstanın müdafiə nazirləri, eləcə də, Özbəkistanın müdafiə nazirinin müavini yer alıb.
Bu fakt Azərbaycanın həm Qərb, həm də Şərq ölkələri ilə balanslı təhlükəsizlik siyasəti apardığını göstərir. Regional və qlobal səviyyədə müxtəlif hərbi strukturlarla əməkdaşlığın genişlənməsi Bakının etibarlı tərəfdaş kimi mövqeyini gücləndirir.
Zəfər paradı bu mənada təkcə hərbi güc nümayişi yox, həm də Azərbaycanın çoxşaxəli diplomatik kursunun bariz təzahürü idi. Parad eyni zamanda Bakının yeni güc mərkəzinə çevrildiyini də bütün dünyaya göstərdi. Azərbaycan-Türkiyə-Pakistan üçbucağı həm regionun, həm də dünyanın çox vacib hərbi güc mərkəzinə çevrilib.
Güclü ordu heç vaxt müharibə istəmir — əksinə, müharibəni olmadan önləyən ən böyük sülh amilidir. Əgər bir xalqın ordusu güclüdürsə, onun sözünə qulaq asırlar. Əgər ordusu güclüdürsə, onun torpağına göz dikməyə cürət edən olmur. Sülhü qorumağın ən etibarlı yolu məhz budur.
İlk dəfə olaraq hər üç ölkənin Silahlı Qüvvələrinin təmsilçilərinin təntənəli marşla keçidinə şahidlik etdik. “Bu gün bizim hərbi paradda Türkiyə hərbçilərinin iştirakı bizim birliyimizin növbəti təzahürüdür”. Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev Hərbi paraddakı çıxışında bildirib. 44 günlük Vətən müharibəsi dövrünə ekskurs edən dövlətimizin başçısı onu da deyib ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan İkinci Qarabağ müharibəsinin ilk saatlarından başlayaraq, Azərbaycana, Azərbaycan xalqına, Azərbaycan Ordusuna öz dəstəyini göstərirdi: “Onun bizə verdiyi siyasi və mənəvi dəstək bizə güc verirdi, bizi ruhlandırırdı”.
Vətən müharibəsində Azərbaycana Türkiyədən sonra ikinci ən böyük siyasi dəstəyi Pakistan verdi. Ona görə də ölkənin baş naziri Məhəmməd Şahbaz Şərifin “torpaqların azadlığı uğrunda mübarizədə Pakistan Azərbaycanın yanında qaya kimi dayandı və bundan sonra da belə olacaq” deməsi qürurvericidir: “Əziz qardaşım Prezident İlham Əliyevin uzaqgörən rəhbərliyi altında azərbaycanlı qardaşlarım tarixin çağırışına qalxdılar. Bütün dünya Azərbaycanın şanlı Silahlı Qüvvələrinin öz əzəli torpaqlarını azad etməsinin şahidi oldu”.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Hərbi paraddakı çıxışda verdiyi başlıca mesaj bu idi ki, Qarabağ Zəfəri vicdanları qanadan böyük ədalətsizliyi sonlandırmaqla yanaşı, bölgədə yeni dövrün qapılarını araladı. Ən başlıcası: “Vətən müharibəsi Asiya və Avropadakı geopolitik reallıqları da dəyişdi. Biz nə kin tutarıq, nə də keçmişdəki acıların təkrar yaşanmasına icazə verərik”.
Üzərindən beş il keçdikdən sonra tam qətiyyətlə demək olar ki, Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki qələbəsi yaşadığımız Cənubi Qafqaz coğrafiyasına tamamilə yeni reallıqlar gətirdi. Əslində, bu reallıqların anonsunu Prezident İlham Əliyevin xalqa istər 44 günlük müharibənin son günündə - 2020-ci il noyabrın 10-dakı müraciətində, istərsə də 2023-cü il sentyabrın 20-də - lokal xarakterli antiterror tədbirlərindən sonrakı müraciətində səsləndirmiş, Ermənistanı konstruktivliyə, sülhə çağırmışdı. Əlbəttə, rəsmi İrəvanın bunu anlaması üçün zamana ehtiyac duyuldu. Amma necə deyərlər, gec olsun, güc olsun. Hazırda Azərbaycan-Ermənistan sülh sazişi paraflanıb. Yəni sənəd imzalanmaya tam hazırdır. Prezident Ərdoğan isə bildirir ki, Azərbaycanın 44 günlük müharibədəki Zəfərini “Cənubi Qafqazda qalıcı sülhə gedən yolun əsası olaraq görürük”.
Bakıdakı Hərbi paradda hər üç ölkənin hərbi kontingentlərinin və texnikalarının birgə iştirakı həm də onların müdafiə və hərbi texnologiya sahəsində oturuşmuş əməkdaşlığa malik olduqlarını göstərir. Deməli, liderlərin əlamətdar gündə bir araya gəlmələri təkcə siyasi jest deyil, həmçinin real hərbi əməkdaşlıq infrastrukturunun möhkəmləndirilməsi anlamı verən hadisədir.
Hər bir ölkənin güclü ordu, müdafiə və hərbi sənaye kompleksinin inkişafı onun gücünü daha da artırır. Azərbaycanın paraddakı gücünü nümayişi hansısa ölkəyə qarşı işğal niyyəti deyil. Prezident dəfələrlə deyib ki, Azərbaycanın heç bir ölkəyə işğal niyyəti yoxdur. Azərbaycan dostluq və qonşuluğa əsaslanan siyasəti üstün tutur, regionda sabitliyə önəm verir. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin inkişafı regionda təhlükəsizlik baxımından vacib faktordur.
Prezident İlham Əliyev dəfələrlə vurğulayıb ki, geosiyasi proseslər, ikili standartlar, beynəlxalq qanunların işlənilməməsi güc faktorunu ortaya çıxarır. Azərbaycanın silahlanması, güclü Ordunun inkişafı geosiyasi proseslərdə baş verənlərin zərurətidir. Azərbaycan bu gün müasir tələblərə cavab verən, qarşıya qoyulan əsas vəzifəni - ərazi bütövlüyünü qorumağa hazırdır. Bunu da Vətən müharibəsinin 5-ci ildönümünə həsr olunan paradında açıq şəkildə nümayiş etdirdi.

İsrafil Kərimov – Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü

"DİA-AZ"