Türk dövlətləri ortaq əlifbadan necə istifadə edəcəklər? - DETALLAR
Tarix: 17-09-2024, 13:26 | Çap et
Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) tərəfindən yaradılan Türk Dünyası Ortaq Əlifba Komissiyası 34 hərfdən ibarət Ortaq Türk Əlifbası təklifi ilə bağlı razılığa gəlib. Təklif olunan əlifbada hər bir hərf türk dillərində rast gəlinən müxtəlif fonemləri təmsil edir. Məlumata görə, əlifba üzərində işlər 2026-cı ilə qədər tamamlanacaq. Hazırda istifadə olunan latın hərflərində heç bir dəyişiklik olmayacaq. Təşkilata üzv dövlətlər müəyyən edilən 34 hərf arasından öz səs quruluşlarına uyğun olanlardan istifadə edəcəklər.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) müşaviri, akademik Möhsün Nağısoylu Publika.az-a açıqlamasında bildirib ki, bununla bağlı türk dövlətləri arasında razılaşma əldə edilməlidir:
“Bir vaxtlar klassik ədəbiyyatda olan “sağır nun” müasir dövrdə özünü yalnız dialektlərdə göstərir. Yəni hər ölkənin əlifbası fərqlidir. 34 hərfi müəyyənləşdirmək üçün hər bir türk dövləti ayrılıqda bu məsələni müzakirə etməlidir. Bu əlifbanı əlavə dərs kimi keçmək olmaz.
Ona görə ki, əlifba təsdiq olunur, daha sonra ona uyğun olaraq dərsliklər tədris olunur. Son əlifbaya baxsaq görərik ki, Azərbaycan əlifbası əsas götürülüb. İndi atılan addımlar ilkin mərhələdir. Hələ çox müzakirələr gedəcək və dövlət səviyyəsində həll olunacaq”.
Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində yaradılan Türk Dünyası Ortaq Əlifba Komissiyası Bakıda keçirilən toplantısından sonra bəyanat verib. Bəyanatda qeyd edilir: “Ortaq türk əlifbası türk xalqları arasında qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlığa təkan verir. Bütün türk xalqlarının latın qrafikasında yazıb-oxuması dünya mədəniyyətinə inteqrasiya deməkdir”.
Bu prosesdə türkdilli ölkələr, xüsusilə Qazaxıstan öz əlifbalarını yeni hərflərə uyğunlaşdıracaq. Qazaxıstanın bununla bağlı başladığı işlər diqqəti cəlb edir. Qazaxıstanın dil siyasəti ilə bağlı yeni dövlət proqramı qazax dilinin latın əlifbası əsasında müasirləşdirilməsini nəzərdə tutur.
Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının sözlərinə görə, ortaq türk əlifbası bir sıra çətinliklər yaradacaq:
“Türkiyə əlifbası 29 hərfdən ibarətdir. Bu gün yaradılan əlifbada isə 34 hərf var. Bu, çox ciddi fərqdir. Hər səsə hərf tapmaq şərt deyil. Əsas olan odur ki, türk dövlətləri bir-birinin dilini anlasın. Azərbaycan və Türkiyə əlifbaları arasında fərq var. Buna baxmayaraq bir-birimizi başa düşür, rahat danışa bilirik.
Ortaq türk əlifbası təsdiq olunsa belə, bir sıra fərqlər qalacaq. Bu, elə də uğurlu olmayacaq. Bütün hallarda türk respublikaları üçün əlifba böyük irəliləyişdir. Lazımdır ki, bu əlifba bütün türk respublikalarında öyrədilsin. Bu islahatın üstündə təkrar-təkrar işləmək lazımdır ki, uğur əldə edilsin”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • AZAL təyyarəsinin “qara qutu”ları mütəxəssislər tərəfindən tədqiq edilir - Qazaxıstan Nəqliyyat Nazirliyi
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • Məşhur həkim Mircəlal Kazıminin adı 1 milyonluq dələduzluq işinə qarışıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanın ən böyük “Youtube” kanalları nə qədər pul qazanır? - SİYAHI
Bu gün, 16:55 |
|
|
|
| • “Tərtər işi”nə görə həbs edilən generalın işi 5 ay sonraya təxirə salındı
Bu gün, 16:48 |
|
|
|
| • Bu toyuqlar bizdə "kənd toyuğu" adı ilə satılır - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
| • Dırnağımı çıxardı, duz tökdü, ayağımı qırdı - Sumqayıtda 14 yaşlı qıza verilən işgəncənin TƏFƏRRRÜATI
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • “Ermənistanın qonşularla ticarəti məhv olacaq” - Sarukyan DANIŞDI
Bu gün, 16:24 |
|
|
|
| • Tərtər Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Müstəqim Məmmədovun növbəti səyyar-qəbul görüşü Ağkənd kəndində keçirilib - FOTO
Bu gün, 16:18 |
|
|
|
| • Dünyada dollar sürətlə bahalaşır: Manatı nə gözləyir? - AKTUAL
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • Müsavat fəalını öldürüb, meyitini doğrayan direktor müavini məhkəmədə dindirilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Dövlət Gömrük Komitəsi NƏYİ NİYƏ GİZLƏDİR? - İLGİNC İDDİA
Bu gün, 16:12 |
|
|
|
| • ADSU-nun rektor əvəzi özü də tələbədir? - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
| • Bayden və administrasiyası gedərayaq ermənilərə öz "borclarını" ödəyir -ŞƏRH
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Blinken Putinə “salam” göndərdi, Bakıya savaş şansı verdik!
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
| • Azər Qasımlı ilə bağlı qərar verildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:56 |
|
|
|
| • Mircəlal həkim dedi ki, pul bunlara, sonra Gömrük Hospitalına köçürülür - Talassemiyalı uşaqların pullarının mənimsənilməsi ilə bağlı məhkəmə
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Dünyanın ən amansız ordusu Ermənistana girə bilər
Bu gün, 15:39 |
|
|
|
| • “Diplomların tanınmamasının əsl səbəbi bunlardır..." - Ekspert
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • “PASHA Real Estate”də yeni təyinat
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Ermənistan Kiselyovun "Vesti nedeli" verilişini bloklaya bilər
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • Bu idarənin rəis müavininə cinayət işi açıldı - FOTO
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Ermənistan ələ keçirdiyi Azərbaycan torpaqlarını geri qaytarmaq niyyətində deyildi - ŞƏRH
Bu gün, 15:24 |
|
|
|
| • Dövlət Dil Komissiyası yanında Monitorinq Mərkəzi - LƏĞV OLUNUR
Bu gün, 15:20 |
|
|
|
| • Qiymət artımı son 14 ayda ən yüksək səviyyəyə çatıb - BELƏ HARA GEDİRİK?
Bu gün, 15:17 |
|
|
|
| • Ordumuzun əsgəri vəfat edib - FOTO
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
| • ABŞ-Ermənistan arasındakı sazişi Azərbaycanın uğursuzluğu kimi təqdim edənlərə... - AKTUAL
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Paşinyan KTMT-dən çıxdığını ELAN EDƏCƏK
Bu gün, 15:02 |
|
|
|
| • Blinken və Mirzoyan Cənubi Qafqazdakı vəziyyəti müzakirə ediblər - Ermənistan XİN
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
| • "Qayınanamın ayaqlarından öpərəm"
Bu gün, 14:43 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentinin komissiyası ABŞ-nin gömrük orqanları ilə əməkdaşlığa dair sənədi təsdiqləyıb
Bu gün, 14:41 |
|
|
|
| • Əsədi hakimiyyətdə saxlayan qüvvələr Elçibəyi niyə hədəfə aldı? - İLGİNC
Bu gün, 14:32 |
|
|
|
| • "Baku Elektroniks" və "TBC Bank"-ın adları Meydan TV işində keçir - ARAŞDIRMA
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Azərbaycana qarşı hibrid və kəşfiyyat müharibəsi... -RƏY
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • “Gürcü arzusu” müxalifəti yer üzündən silmək istəyir - “Nezavisimaya qazeta”
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • ABŞ Ermənistana sərhəd-mühafizə qruplarını göndərməklə nəyə nail olmaq istəyir? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • Bayramova ingiliscə saxta məktub... - Arkov
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanla normallaşma üzrə konstruktiv həllər təklif etmişik - Paşinyan BELƏ DEYİR...
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • “Expressbank”da yüksək kredit faizləri, vaxtı keçmiş kredit portfeli - Əhalinin şikayət etdiyi bank
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • İranın Zəngəzur planı üzə çıxdı - Dəhlizi əngəlləmək üçün bu yola əl atdılar
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Nikol Rusiya ilə əməkdaşlıq imkanlarını azaldır - Pritçin
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • "Başqası ilə eşq yaşayırdı" - Həyat yoldaşını qətlə yetirən şəxs
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • NƏ ETSƏK DƏ... ÇÖRƏYİMİZİN DUZU YOXDUR! - İran ABŞ-la qolboyun olan İrəvanı sükutla seyr edir, Rusiya isə...
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • İntihar edən gənc İbrahim Kərbalıyevin oğlu imiş... - FOTO
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsinin "qara qutuları" Braziliyadan Astanaya gətirilib
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • Hakim “14 milyon kimin cibindədir” soruşdu, arestant kürəkəni “Tahir Qədəşovun” cavabını verdi - "ATLANT İŞİ"
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Bakıda evakuatorla AAYDA-nın konteyneri necə oğurlanıb? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:25 |
|
|
|
| • Neft Fondu əməkdaşlarının idmanla məşğul olması üçün 650 min manat xərcləyəcək - DETALLAR
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • “1 milyon əsgər Azərbaycana gələcək” – növbəti çərənləmə
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Bakı Reqional Məşğulluq Filialına yeni müdir təyin olunub - ƏMR
Bu gün, 12:16 |
|
|
|
| • Nəriman Həsənzadə xəstəxanaya yerləşdirildi
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
|
