Bir-birini qəbul etməyən dövlətlərin təşəbbüsündən konkret nəticələr gözləmək mümkündürmü? - Ölü doğulmuş “3+3”
Tarix: 24-07-2024, 14:00 | Çap et
“3+3” formatında növbəti görüş Türkiyədə keçiriləcək. Bunu İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sübhani bildirib. O, əlavə edib ki, Ermənistanın Sünik bölgəsinin təhlükəsizliyi “bizim ölkəmizlə (İran İslam Respublikası) birbaşa bağlıdır”.
Sübhani yenidən bəyan edib ki, İran beynəlxalq sərhədlərin dəyişdirilməsinin və regionda istənilən geosiyasi dəyişikliyin əleyhinədir. Onun sözlərinə görə, istənilən qeyri-sabitliyin nəticəsi regionun bütün ölkələrinə təsir edəcək.
“3+3” platforması (hazırkı reallıqda “3+2”) Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya Federasiyası, İran və Türkiyə arasında regional əməkdaşlıq formatıdır. Gürcüstan 2023-cü il 15 noyabrda rəsmi olaraq bu platformada iştirakdan imtina edib.
Maraqlıdır ki, kifayət qədər arqument olmasına baxmayaraq, “3+3” ideyasının özü tarixin arxivinə gömülmür. Təkcə Gürcüstanın iştirak etməməsi faktı, bu cür əməkdaşlıq platformasının ilkin konsepsiyasını pozur. Formatın digər iştirakçıları arasında olan çox çətin münasibətləri nəzərə alsaq, onun daha yaxşı vaxtlara qədər təxirə salınması daha məntiqli olardı. Bu “yaxşı vaxtın” nə vaxt gələcəyi isə heç kimə məlum deyil.
Bəs niyə tərəflər inadla “3+3” formatının kifayət qədər həyat qabiliyyətli olduğunu nümayiş etdirməyə çalışır və hətta xarici işlər nazirləri səviyyəsində görüşlər keçirir? Xüsusən də, belə danışıqlardan konkret müsbət nəticə gözləmək mümkün olmadığı hamıya aydındır.
Müstəqil politoloq Xəqani Cəfərli də Pressklub.az-a açıqlamasında “3+3” platformasının Cənubi Qafqazın üç respublikası ilə ona bitişik üç böyük dövlət - İran, Rusiya və Türkiyə arasında əməkdaşlıq forması kimi cəlbedici görünməsinə baxmayaraq, mövcud reallıqlara uyğun gəlmədiyini qeyd edib.
“Rusiya Gürcüstan ərazisinin 20 faizini işğal edib və Tbilisini bu işğal faktı ilə barışmağa məcbur etmək istəyir. Belə bir şəraitdə Gürcüstanı Rusiya ilə eyni formatda təsəvvür etmək mümkün deyil. Gürcüstanda Rusiya ilə əməkdaşlığa qərar verən heç bir hökumət hakimiyyətdə qala bilməyəcək. Ona görə də Gürcüstanın Rusiya ilə “3+3” formatında iştirakı mümkün deyil”, - ekspert hesab edir.
Digər tərəfdən, o qeyd edir ki, “3+3” formatında iştirak etməli olan Azərbaycanla Ermənistan, Türkiyə ilə Ermənistan arasında da diplomatik münasibətlər mövcud deyil. “Diplomatik əlaqələri olmayan üç ölkə “3+3” formatında necə əməkdaşlıq edəcək? Bu suala aydın cavab yoxdur.
“Ən pisi odur ki, “3+3” platforması Qərbin Cənubi Qafqazda mövcudluğuna qarşı yönəlmiş təşəbbüs kimi qiymətləndirilir. Amma Gürcüstan və Ermənistan Avroatlantik strukturlara inteqrasiya yolunu seçdikləri üçün anti-Qərb layihələrində təmsilçilik onlar üçün arzuolunmazdır. Nikol Paşinyan hökuməti həm Ermənistanda, həm də Qərbdə “3+3” formatında iştiraka razılıq verdiyinə görə tənqid olunur. Hər kəsə aydındır ki, Ermənistan hakimiyyəti bu formatda iştirak etməyə məcburdur və ilk fürsətdə onu tərk edəcək. Ermənistan Qərbdən siyasi, diplomatik, investisiya və texnoloji dəstək alaraq inkişaf etməyə çalışır. Ona görə də hesab olunur ki, “3+3” platforması Ermənistanın maraqlarına cavab vermir.
İran, Rusiya və Türkiyə ətrafında cərəyan edən prosesləri nəzərə alsaq, “3+3” təşəbbüsü Azərbaycanın da maraqlarına uyğun deyil. Rusiya və İran Qərbin sanksiyaları altındadır. Azərbaycan iqtisadiyyatı Qərbə yönəlib. Rusiya və İranla sıx əməkdaşlıq Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün problemlər yarada bilər. Ona görə də, Rusiya, İran və Türkiyə ətrafında cərəyan edən proseslər aydınlaşana qədər “3+3” formatını təxirə salmaq daha yaxşıdır”, - Xəqani Cəfərli deyir.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ən böyük yaltaq Əlisa Nicatın özüdür, atamın ətrafında fırlanırdı – Anar SƏRT DANIŞDI
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Şirinlik kimi hind toyuğu, quzu da verilirmiş – Xəstəxanadakı rüşvət sxeminin TƏFƏRRÜATI
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • Professordan özlərini reklam edən həkimlərə xəbardarlıq: - "Şoumenin verilişində oturub..."
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • USAİD-in Cənubi Qafqaz planının detalları ÜZƏ ÇIXDI – “Ermənistanda hakimiyyət çevrilişi...”
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsində QALMAQAL
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • USAID rəhbərliyi dəyişdirilirsə, Azərbaycanla agentlik arasında münasibətlər yenidən qurula bilər
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
| • Direktorun hədəf aldığı tələbə nazirə müraciət etdi: - “Pulumu qaytarın”
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Qanunlar Həbibullayevin UMRUNDA DEYİL... - ÖZBAŞINA QALIB...
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Arabir güclənən şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Tanınmış plastik cərrah Sevinc Heydərovanın lisenziyası LƏĞV OLUNDU
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Kadinin "Qarabağ"a transferinin detalları bəlli oldu
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Pulumuz cinsi azlıqların təbliğinə gedib, xalqımız bunu istəmir! - ETİRAF
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Abşeron-Xızı təhsilində yepyeni macəralar... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • "Atamın vəziyyəti yaxşı deyil, danışa bilmir, əl və ayaqları işləmir" - Xalq artistinin qızı
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • Ermənistan futbolunda həbslər başlayır: - Qanunsuz mərc, hərbi xidmətdən yayınma...
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • İrəvan meriyasında əməliyyat keçirilib, saxlanılanlar var
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • Məşhur Məmmədova məxsus olduğu bildirilən şirkətə ətraf mühiti çirkləndirdiyinə görə yazılan protokola baxılacaq tarix açıqlandı
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • İdxalçı şirkət “Mazarina Trade Company” ölkədən nə qədər pul çıxarıb? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • Paşinyan Bakıya təzyiq etməməyi xahiş edəcək - Sərkisyan
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
| • Məhkəm sistemi QAZİLƏRƏ QARŞI... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 11:41 |
|
|
|
| • Maskın işçiləri USAID-in məxfi otağına daxil olub - “Bloomberg”
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • Ukrayna, Gürcüstan, Ermənistan USAID-in "demokratiyasından" əziyyət çəkib - Dövlət Dumasının sədri
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
| • Samux Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında qəribə “alış- veriş”… - 125 min manat hara xərclənib?
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • İşçilərin maaşından kəsib Vəfa Şərifovaya hədiyyə göndərən BİZNESMEN KİMDİR? – Qalmaqal yaradan olay...
Bu gün, 11:24 |
|
|
|
| • İki yeniyetməni zorladı, biri intihar etdi - Bakıda TÜKÜRPƏDƏN CİNAYƏT
Bu gün, 11:20 |
|
|
|
| • “Qumar kralı” Şəkili Yusif - Həbs edildi
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • "150 manatlıqsan" dedi, verilişdə QIRĞIN DÜŞDÜ - VİDEO
Bu gün, 11:16 |
|
|
|
| • Naxçıvanda FHN sahibkarlara `RACON KƏSİR`... - "Tez-tez gəlib müxtəlif bəhanələrlə..."
Bu gün, 11:13 |
|
|
|
| • İcbari Sığorta Bürosunun Himayəçilər Şurasının sədri dəyişib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Ukraynadakı müharibə ABŞ-yə milyardlarla dollar gəlir gətirib - Zelenski
Bu gün, 11:07 |
|
|
|
| • Tramp “axmaq ölkə” statusundan qurtulmaq istəyir - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • "ABŞ-dan deportasiya olunan şəxslər Azərbaycana daxil olduqdan sonra barələrində yoxlama aparıla bilər"
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
| • Pərviz Bülbülə lüks avtomobilində belə görüntüləndi - VİDEO
Bu gün, 10:43 |
|
|
|
| • "Yaxşı, bəs gəliri az olan insanlar nə etsinlər?" - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Təyyarəmizi vuranlara ölüm hökmü verilsin! - Milli Qəhrəmanın ATASI
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
| • Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinə direktor müavinləri təyin olunub - ƏMR
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • “Bakcell” yeni prestijli 100 seriyalı nömrələrini təqdim edir - DİQQƏT!
Bu gün, 10:25 |
|
|
|
| • Yazıçı-jurnalist Bəhram Çələbi vəfat edib
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • AZAL təyyarəsinin Rusiyanın hava məkanında vurulması inkar edilməsi mümkün olmayan faktdır – ŞƏRH
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
| • "İndi amerikalılar özləri etiraf edirlər ki..." - deputat
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • “ForFinance” adlı BOKT yaradıldı – 1 milyon manat nizamnamə kapitalı ilə!
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
| • Rusiyada bu gündən miqrantlarla bağlı sərtləşdirilmiş qaydalar qüvvəyə minib
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • Litva şirkəti Azərbaycan bazarından gedir
Bu gün, 10:06 |
|
|
|
| • Rusiya ilə sərhəddə əməliyyatların SENSASİON PƏRDƏARXASI - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 10:01 |
|
|
|
| • Talıbovla bağlı BÖYÜK SİRR: Kürsüsü niyə BOŞ QALIB? - SƏN DEMƏ...
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Günün fotosu: - Uçmağa var qanadım...
Bu gün, 09:54 |
|
|
|
| • Çörəyin qiymətini ucuzlaşdırmaq mümkündür - TƏKLİF VAR...
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • SOCAR-ın dənizdəki bəzi işçiləri TƏXLİYYƏ OLUNDU
Bu gün, 09:37 |
|
|
|
| • "Başçıya demişik... amma nə olsun..." - GİLEY
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
| • Şantaja görə həbs olunan sayt rəhbərinin cəzası azaldıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
|
