Qonşuluqda inqilab söhbətləri: Hökumət də “yox” deyir, müxalifət də
Bu gün, 10:42
Hakim “Gürcü Arzusu – Demokratik Gürcüstan” partiyasının baş katibi, Tbilisi meri Kaxa Kaladze jurnalistlərə açıqlamasında Gürcüstanda inqilabın baş verməyəcəyini deyib: “Sakit mühitdə hər kəs öz fikrini ifadə edə bilər, amma zorakılığa əl atanda ölkədə inqilab, çevriliş təşkil etmək istəyi yaranır - bu alınmayacaq, dostlar”.
Kaladzenin sözlərinə görə, 2024-cü il oktyabrın 26-da Gürcüstanda keçirilən parlament seçkilərində “Gürcü Arzusu” qalib gəlib. O, müxalifəti məğlubiyyətlə barışmağa çağırıb: “Dövlətçilik var və inqilab olmayacaq. Seçkilər var, onların vasitəsilə hakimiyyət dəyişir. Seçkini uduzdunuz. Siz gürcü xalqına məğlub oldunuz. 1 milyon 200 min insan sülhü dəstəklədi və faşizmə yox dedi”.
Siyasətçi müxalifətə xatırladıb ki, onun nümayəndələri də Gürcüstan vətəndaşlarıdır və onlar respublikanın qanunlarına əməl etməlidirlər: “Əks halda müvafiq qurumlar onların hərəkətlərinə hər zaman reaksiya verəcək”.
Kaladzenin açıqlamalarını necə qiymətləndirmək olar? Deyəsən, çox arxayın tonda danışır. İndi etiraz hərəkatı ilə bağlı nələr baş verir? Müxalifət liderlərinin etirazlarda rolu nə dərəcədə böyükdür? Parlament seçkilərinin nəticələrinin tanınmasına qarşı mitinqlərin tədricən sönəcəyini indidən proqnozlaşdırmaq olar, yoxsa əksinə?
AYNA baş verənləri tanınmış gürcüstanlı ekspertlərlə müzakirə edib.
Diplomat və analitik Mamuka Qamkrelidze:
“Tbilisi merinin sözləri “Gürcü Arzusu”nun nümayəndəsinin adi üslubundadır. Ucuz lovğalıq, həyasız yalanlar, hədələr. Budur, hakimiyyət nümayəndələrinin çıxışları üçün tipik üslub dəsti. Yuxarıda deyilənlərə əsasən, mən buna çox əhəmiyyət verməzdim.
Real vəziyyəti televiziya ekranlarında, sosial şəbəkələrdə görmək olar. Yaxud daha yaxşısı, Tbilisiyə baş çəkin və axşam saatlarında müxalif düşüncəli Tbilisi sakinləri və Gürcüstanın hər yerindən gələn qonaqlarla birlikdə parlamentin qarşısına çıxın. İnanın, etirazın səngidiyini hiss etməyəcəksiniz. Əksinə, vətəndaş və siyasi etiraz tədricən vətəndaş itaətsizliyi hərəkatına çevrilir.
Yüzlərlə müxtəlif müəssisə arasında mütəşəkkil tətillər başladı. İnsanlar dəhşətli faciələr günlərində - 9 apreldə, 2008-ci ilin avqustunda, 2013-cü ilin mayında, dəhşətli daşqın zamanı hiss etdiyim ümumbəşəri birlik hissi ilə doludur.
Qarşı tərəfdə isə sərt diktatura qurmaq istəyi açıq-aşkar görünür. Bütün hüquq-mühafizə sistemi xalqın əleyhinədir. Hakimiyyət faktiki olaraq cinayətkar birliyin nümayəndələrini cəlb etməkdən, qondarma qruplar yaratmaqdan çəkinmir. Polisdən heç bir cavab gəlmədiyi halda etirazçılara hücum edən "tituşki" deyilən kriminal xuliqan qruplar yaranıb. Hətta iş o həddə çatıb ki, de-fakto parlament üzvləri tərəfindən siyasətçilərə və sadə vətəndaşlara qarşı onlar tərəfindən xuliqanlıq hücumları olub.
Görünür, iqtidar səlahiyyətliləri qəsdən iğtişaşlar yaratmağa çalışırlar. Gürcüstanda istənilən iğtişaş və xaosun yalnız Kremlin xeyrinə olduğunu nəzərə alsaq, belə bir aksiyanın məqsədini ancaq təxmin edə bilərik”.
Gürcüstan Strateji Təhlil Mərkəzinin (GSAC) aparıcı eksperti Gela Vasadze:
“Birincisi, Gürcüstanda inqilab yoxdur, Konstitusiyanı pozan faktiki hakimiyyətdir, etiraz edənlər isə konstitusion quruluşu müdafiə edirlər. Ona görə də Kaladze açıq-aşkar inqilabla bağlı həddi aşdı. Gürcüstanda inqilab faktiki hakimiyyət tərəfindən həyata keçirilir və bu, “ağcaqayın inqilabıdır” - Kremlin inqilabıdır. Və mütləq alınmayacaq.
Oktyabrın 26-da seçicilər həqiqətən də öz seçimini etdilər və bu seçim “Arzu”nun xeyrinə olmadı. Bu gün təkcə Gürcüstanda deyil, dünyada hamı bunu bilir. İndi isə ən əsası odur ki, “Gürcü Arzusu” Trampın Putinlə, ən azı Gürcüstanla bağlı razılığa gələcəyinə ümid edir. Bu reallaşmayacaq. Konqresmen Co Vilson (Joe Wilson) tamamilə açıq şəkildə bəyan etdi ki, ABŞ Gürcüstanda iranpərəst, çinyönlü və rusiyayönümlü hökumətə heç vaxt icazə verməyəcək.
Sanksiyalar artıq reallıqdır, lakin bu, yalnız başlanğıcdır, ən azı, Vilsonun davamlı olaraq yazdıqları budur. Və əgər ABŞ Gürcüstandakı seçkiləri rəsmən tanımasa və Vilson özü də bunu dəfələrlə bəyan etsə, Gürcüstan sanksiyalar altında sadəcə olaraq iqtisadi cəhətdən mövcud ola bilməyəcək. Hansı ki, yeri gəlmişkən, təkcə Gürcüstan üçün deyil, Azərbaycan və Ermənistan üçün də pis, Türkiyə üçün isə xoşagəlməz xəbərdir.
Moskvanın belə şəraitdə “Arzu”ya kömək edəcəyini təsəvvür etmək də çətindir. Onların kifayət qədər resursları yoxdur və Rusiyaya sanksiyalar altında olan Gürcüstan lazımdırmı?
Bununla belə, tələsməyək, bəlkə də, Tramp Putinə, İrana, Çinə desin ki, “Cənubi Qafqazın açarlarını götürün, bizə lazım deyil”. Hakim “Gürcü Arzusu” hələ də bu varianta inanır”.
Geri qayıt